Toe nofo Pohiva i Apia

“E tele lava le eseesega o Samoa ma Tonga pe a vaavaai i le itu tau i tamaoaiga,” o se finagalo lea na faaalia e Akalisi Pohiva le Palemia o le malo o Tonga ina ua asiasi mai e avea ma malo faaaloalogia a Samoa i le faamanatu ai o le Tutoatasi o Samoa i lenei tausaga.

O le valaaulia ua na o le faaiuga o le vaiaso ma le amataga o lenei vaiaso na aofia ai ae o le iai o lea taitai i Samoa na ia ta‘ua ai ua iai lona manaoga e toe nofo mo ni nai aso seia mae‘a ni talanoaga aemaise o ni asiasiga i nisi o atinae tetele a le malo o Samoa o loo iai lona manaoga e fia faatalatalanoa.

Ta‘ua le faafetai o le Palemia o Tonga i le valaaulia na ia maua ona o le Tutoatasi muamua lea o Samoa ua auai mai ai, ma e ui i le manatu o le toatele i Samoa nei o se faamanatuga masani i tausaga uma, ae o le vaai a lea taitai na ia faafetaia ai Taitai ma tagatānuu o Samoa i le mafai i le 53 tausaga talu ona tutoatasi ona faamanatu pea ma ave le faatāua i lona talafaasolopito.

O Samoa foi na ia ta‘ua o le atunuu muamua lava o atumotu laiti o le Pasefika na mafai ona maua lona tutoatasi mai i pulega mai i fafo ma o se tu ma se aga ua ia faafetaia Samoa i le faaauau ona faamanatu.

Faaalia e Pohiva o le sau e asiasi mai i Samoa i tausaga ua mavae o se tusitala ma le sau lea ua malaga mai ai o se Palemia, e ese foi lana vaai i le tele o suiga ua molimauina i Samoa, ma o le mafuaaga lea o lona manao e toe tolopo lona toe foi i Tonga i lenei vaiaso se‘i faatalatalanoa auala e mafai ai ona agai foi Tonga i le tele o auala e saili ai le tamaoaiga. Faaalia e Pohiva e matuā telē le eseesega o le tuputupu ai o le tamaoaiga o Samoa ma le tulaga o iai Tonga aemaise lava foi e mafatia uma lava i mala faalenatura e pei ona sau ai ma e manatu e iai lava auala e mafai ai foi e Tonga ona saili agai i luma ona atinae i faataitaiga e maua atu i Samoa nei.

Sa iai se taimi na faapea ona agai mai ai Tonga i le saili lea o se suavai mamā mai i Samoa nei peitai e lei tino mai ia feutagaiga auā o lea lava e agai Tonga i le malo o Fiti mo lea fesoasoani ae e lē o iloa nei poo ā tonu atinae o loo iai le manaoga o le alii Palemia o Tonga e talanoaina ma Samoa nei.

O le tausaga na tea nei na tatala ai fefaatauaiga e ala i le Meleni mai i Tonga ae o le ie o le malo mai i Samoa nei ma o feutagaiga laiti i fefaatauaiga ua amata ai ona unai le va galulue faatasi o malo e lua lava ia e aunoa ma fesootaiga mai i isi atunuu i fafo atu.

O le tele o tausaga sa tele ina valaaulia e le malo o Samoa le Aiga Tupu o Tonga i faatasiga tetele faapenei a le Malo, ae o le tausaga muamua lenei ua ave ai lea faaaloalo i se Palemia lea ua malaga mai ai nei Akalisi Pohiva.

Le alii Palemia o le malo o Tonga, Akalisi Pohiva