Lē toe aloaia ni igoa matai e fai i atunuu i fafo

O Ban Ki-moon mai Korea, o le failautusi lona valu a le UN, na faaee iai e le afioaga o le alii palemia le suafa matai
O Ban Ki-moon mai Korea, o le failautusi lona valu a le UN, na faaee iai e le afioaga o le alii palemia le suafa matai

O le inu e se tagata o loo i Samoa o le ‘ava o se suafa matai o loo nofo i atunuu i fafo, ona ua lē mafai ona auai mai, o le a lē toe aloaia, ma o lona taunuuga o le faalēaogāina e le Faamasinoga o Fanua ma Suafa.

O se tasi lea o aiaiga o loo manino i lalo o le Tulafono Fou o Fanua ma Suafa 2019, pe afai ae pasia e le Maota a le Palemene o Samoa i lana fono usu. Ua saunoa le taitai o le atunuu Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, e lē toe taliaina lava lea faiga, o le inu e le isi tagata le ‘ava pe tapa e le tagata o le aiga le ipu a le tagata ua fai lona igoa matai ae o loo alala i atunuu i fafo, ae ua lē mafai ona auai mai.

“E solitulafono le mea lena o lona uiga o se faiga pepelo ua fai, ma e lē mafai ona toe taliaina lea faiga.” Saunoa Tuilaepa, afai e faataunuuina le faiga lea o lona uiga e fa’i o le molia i le faatino o le solitulafono, ae molia foi i le saini pepelo, ua faatino le suafa, molia atu ai ma le pulenuu i le saini pepelo.

“E iai faiga e fai a’i, ma o le a mataituina ma le toto’a i latou o le a faia  lea tulaga.” Ua mafi ma ua taatele le faiga lea ia tatou, e lē tatau ona tupu lea faiga, ma e lē tatau ona faatino lea faiga, o suafa matai o measina ia a le atunuu e tatau ona tatou puipuimalu iai.”

Na toe faamamafa le saunoaga a le Palemia, ua lē gata i tagata e lē auai i le taimi e faatino ai lana saofa’i ae ua faapea foi ona malaga Sa’o o aiga i atunuu i fafo faatino ai ana saofai. “E lē toe taliaina le tulaga lena.”

“A lē usu le nuu pe liolio iai le nuu i le taimi o le saofa’i, e lē aogā, afai e faaauau pea ona fai, pau le mea e maua o le faalogo atu, ua malaga uma i fafo Sa’o o aiga, e faatino ai saofa’i.” “Ae o le mea e aupito sili ona matagā ai le faiga lea, e ala ona fai ona o le malosi o le tupe, ae o la foi e faatino e matai Sa’o ma lona silafia lelei, o le taufaavalea lana mea la e fai.”

Fai mai Tuilaepa, e mautinoa lava e soloia uma lava e le Faamasinoga o Fanua ma Suafa faiga taufaavalea nei, ma e leai ma se saofai matai e aafia ai i faiga ia ona toe faaaogāina. Ua tele suafa matai ua faatino i le faiga e pei ona ta’ua, ma ua tele foi igoa matai ua faalēaogāina e le faamasinoga ona e maua ane, e lē o uia faiga e pei ona faatulaga ai tu ma agaifanua a le atunuu e pei ona masani ai.

O le saunoaga a le taitai o le atunuu, o le faiga sa’o lava ma toe tutusa ai uma tagata uma, afai e lē usu le nuu e lē aloaia, pe afai foi a vaai atu le matai Sa’o poo le toeaina o le nuu lea e momoli iai tupe o le faatinoga o se nofo e lē lava pe lē atoa le tupe na sao mo le faatinoga o nofo e lē tatau ona faaauauina.

Afai nei ae ta’i $10,000.00 tala i le nofo a le tagata, ae selau au nofo e fai o lona uiga e miliona le tupe e maua ai, ona sau lea ua ave na’o le 500 tala le lauga, ae tufa ta’i 100 nai matai, 2000 tala e ave i le aiga e ona tagata ia na fai matai, ona poketi lea o le valuselau afe poo le ivaselau afe, ona fai ai lea o ana faatauga taavale ma fau ai ona fale ae la e tilotilo uma mai le nuu, e lē tatau ona tupu lea faiga, auā o le iuga o le fai i tai i le Faamasinoga o Fanua ma Suafa, e pei ona saunoa ai le Palemia.