Filifilia Mata Tuatagaloa e avea ma Fellow o le Palemia a Niu Sila

Afioga i le Minisita ia Aupito Tafoe Su'a William Sio ma le afioga ia Mata Tuatagaloa
Afioga i le Minisita ia Aupito Tafoe Su’a William Sio ma le afioga ia Mata Tuatagaloa

O le afioga ia Mata Tuatagaloa o loo galue nei o se tasi o Faamasino i le Faamasinoga Maualuga i Samoa, ae ua filifilia nei e avea ma Fellow a le Palemia o Niu Sila ia Jacinda Ardern.

O lea tofiga e mafai ai ona fesootai ma talatalanoa ai i nisi o mataupu e uiga i le liliuina o tamaiti mai Samoa aemaise lava i fanua faaleaganuu a Samoa o loo vevesi ai nei le tele o tagata, faatasi ai ma le tele o nisi o mataupu o loo taumafai le malo o Niu Sila e fesoasoani atu ai i le atunuu, lea ua mafua ai ona maua le avanoa o le afioga i le faamasino ia Mata Tuatagaloa e faasoa mai ai i nisi o mea o loo manaomia ai le fesoasoani i totonu o Samoa i le ofisa o faamasinoga aemaise lava i le liliuina faaletulafono o tamaiti.

O le malaga mai la o le afioga ia Mata Tuatagaloa i Niu Sila ua maua ai lona avanoa ma lona taimi na feiloai atu ai i le afioga i le Palemia ma Minisita o le Kapeneta a Niu Sila ma faasoa iai nisi vaega o loo manaomia ai lana fesoasoani i mataupu sa talanoaina ma le malo.

O le mataupu na ave iai le faamuamua i lea feiloaiga, o le liliuina lea o tamaiti mai Samoa, ona o le tausaga ua mavae, na foliga mai sa numera tasi ai Samoa i tamaiti na liliu mai.

O le tele o nei tamaiti liliu mai, ua tulai mai ai ma le tele o faafitauli ma faaletonu e pei ona lipotia atu e le matagaluega o Oranga Tamariki.

O nei faletonu e pei o loo pau le mamafa ia Samoa, i le latou liliuina mai o tamaiti ae toe agaleaga iai. Ua lē gata ua avea nei tamaiti ma tavini, ua faasaunoa i nei tamaiti ae ua iai foi nisi ua toe mataifale i nei fanau (tulou).

I le taimi nei o le feiloaiga lea ua faataoto ai se galuega o le a galulue faatasi ai le ofisa o le Oranga Tamariki, ofisa o le faamasinoga a Niu Sila ma lona ofisa o leoleo ina ia sailiili ni auala e taofia ai nei faiga auā le malu puipuia o tamaiti o le a liliu mai. Ma ua fesiligia foi e le matagaluega o Oranga Tamariki poo le ā le mea ua soona liliu mai ai nei tamaiti mai Samoa ae o lea e aumai iinei ma toe agaleaga iai o latou aiga, auā o le mea lea e sili ona ofo ai lenei matagaluega o fanau nei o fanau o latou uso ma tuafāfine ae o lea ua toe agaleaga iai, ae a tuu foi i se isi tulaga o a latou fanau moni ia.

O lipoti ua taulimaina nei e lea matagaluega ua foliga mai ua ta’uvalea uma atu ai ma Samoa i nei faiga ma nei uiga o loo tulai mai. Ma o le a suesue loa ma sailiili auala e ono foia ai lea faafitauli.

O le sootaga la o nei atunuu e lua i luga o lenei mataupu o le a galulue faatasi ai Niu Sila ma le ofisa o faamasinoga a Samoa, i le taofiofi lea o le toe liliuina mai o tamaiti i Samoa, se’i vaganā ua mae’a le suesueina o mātua nei o loo liliuina mai tamaiti poo ni mātua lelei poo ni mātua amiotonu ia latou galuega nei o loo fai, ma suesueina foi pea aisea ua mafua ai ona liliu mai tamaiti.

Leaga e pei ua avea le liliuina mai o tamaiti ma auala e nofomau ai tamaiti, e aunoa ma le uia mai o auala masani mo tagata e malaga mai e nonofo mau iinei, auā e manatua foi o tagata o loo malaga mai i le visa e fai lelei a latou suesuega poo ni tagata lelei. Ma e foliga mai lenei mataupu e oo atu le faigata o le faatinoina o nei auala i le liliuina mai o tamaiti pe a mae’a ona fai feutagaina nei o atunuu e lua ma faamautu ai aiaiga o lea mataupu.

E tele foi nisi o mataupu sa mafai ona oo iai le feiloaiga e pei o le tulafono i le mataupu o fanua ma suafa i Samoa lea o loo vavao ai le tele o tagata.

E iai foi ni fesili na lagalaga e le afioga i le Minisita ia Aupito Tofae Su’a William Sio i le afioga i le tamaitai faamasino, ae na saunoa Mata Tuatagaloa o loo iai le talitonuga a le ofisa latou o faamasinoga i mea tau fanua o Samoa o loo malupuipuia lava fanua o Samoa, ae o le tiute lava latou o aiga, ona o le tulafono o loo iai o Sa’o o aiga, latou te soalaupuleina ma o latou aiga le lisiina o fanua.

O le vaiaso nei o le a toe malaga atu ai i Samoa le afioga i le tamaitai faamasino ia Mata Tuatagaloa ma nisi o vaega nei ua tapena iai auā nei mataupu ua faasoa iai ma le malo o Niu Sila.