Faamuta le Lotu Faamanatu ua atoa le Senetenari

O le afioga Leniu Vainiu Te’o o loo laei le alo’a lanu mumu, ma nisi o ona aiga faapea ni matai o le afioaga o Laulii. O tua atu o le si’o sima o loo totoe o le uluai Malumalu LMS (EFKS) na fausia i totonu o le nuu ma e na’o le pau foi lea o le lotu sa lolotu uma ai le afioaga. O aso nei ua fitu ekalesia i totonu o le afioaga e pei ona faaalia e le afioga Leniu Vainiu
O le afioga Leniu Vainiu Te’o o loo laei le alo’a lanu mumu, ma nisi o ona aiga faapea ni matai o le afioaga o Laulii. O tua atu o le si’o sima o loo totoe o le uluai Malumalu LMS (EFKS) na fausia i totonu o le nuu ma e na’o le pau foi lea o le lotu sa lolotu uma ai le afioaga. O aso nei ua fitu ekalesia i totonu o le afioaga e pei ona faaalia e le afioga Leniu Vainiu

Na taualuga i le Aso Sa ua mavae atu nei polokalame o le selau tausaga o le lotu faamanatu a le afioaga o Laulii. O se polokalame na tatala i le sauniga lotu ma le tatalaina o le maa faamanatu o le senetenali o le lotu a le nuu.

O le faamoemoe lenei na saunoa ai le afioga i le Sa’ofaapito Leniu Vainiu Te’o, ma ia faailoa o se lotu na amata e matua ma tuaa ua fai i lagi le folauga.

Na amata i le aso 13 o Novema o le tausaga e 1918 e faamanatu ai le afioga Leniu Fuapopo, ma nisi o matai o tina ma tupulaga o le nuu na fano soifua i le faama’i oti. “Talu mai lava lena tausaga e lei tu’ua e le nuu le lotu lenei ona o le pele io latou loto o sui o aiga na maliliu i le faama’i”.

Na faaalia e Leniu Vainiu o le malaga a Leniu Fuapopo ma nisi o le nuu o sui o le lotu LMS lea ua faaigoa nei o le EFKS poo le Ekalesia Faapotopotoga Kerisiano Samoa ise so’o ma le lotu LMS i Saipipi i Savaii ao taula i Apia le vaa o le Talune na malaga mai ai ni pasese mai fafo na aafia i le faama’i oti le flu sepania. “O loo iai tala tuu taliga a lo matou nuu mai lena taimi, o le aumalaga lea a lo matou afioaga na oo ai le faama’i i Savaii”.

Na lagomau uma i Savaii le aumalaga na maliliu ae o le tausaga e 1940 na toe liutofaga mai ai i Laulii le afioga Leniu ma nisi o matai. O loo lagomau pea i Saipipi nisi o le au malaga e oo mai i le taimi nei.

O le lotu faamanatu a le nuu ua oo mai i lenei vaitau ua faaopoopo iai ma nisi o vaega taua e talosia i le lotu e pei o le puipuia o le siosiomaga o le nuu mai suiga o le tau e pei o ona gataifale, faapea le momoli ai o talosaga e faamagalo ai ni agasala a le nuu aemaise o tagata Laulii sa latou faia ni amio le lelei e pei o le fasioti tagata.

O loo faaalia lea mafuaaga i faaupuga o loo i le maa faamanatu o le selau tausaga (silasila i le ata). O le atoa ai o le selau tausaga o le lotu ua faaalia ai e Leniu Vainiu ua manatu le nuu i le pule mamalu a alii ma faipule, ua faamuta ai ma le lotu ae sei toe silasila mamao ise isi fuafuaga mo ni atinae e manuia ai le nuu.

O le maa faamanatu ua fausia i le foliga o le fatu e manatua ai le selau tausaga ua atoa o le lotu faamanatu a le afioaga o Laulii
O le maa faamanatu ua fausia i le foliga o le fatu e manatua ai le selau tausaga ua atoa o le lotu faamanatu a le afioaga o Laulii

O le afioga i le Ao o le Malo, Tuimalealiifano Vaaleto’a Sualauvi II ma lana Masiofo Mapusua Faamausili Leinafo Tuimalealiifano sa faatumutumu iai mamalu na valaaulia ma auai i le aso muamua o polokalame o le selau tausaga o le lotu faamanatu.

Sa auai foi le afioga i le Sui o le Fono a Sui Tofia, Lemamea Ropati, faapea le afioga i le Palemia susuga Tuilaepa L Sailele Malielegaoi. I le saunoaga autu a le Palemia na ia faailoa ai o le faama’i oti o se faamanatu taua lea i le Malo i le faia o tapenaga uma mo le puipuia o le soifua maloloina o tagata o le atunuu ina ia le toe tupu se mala e pei o le faama’i oti.

“O le faafetai i le Atua ua aulia mai nei tausaga e tele ae o loo tumau lona alofa ma lona agalelei i lo matou nuu aemaise o Samoa atoa”, o le finagalo o Leniu Vainiu Te’o. O ekalesaia e fitu i totonu o le nuu sa auai i tapenaga uma o le faamoemoe.

Na malaga mai foi nisi o tama fanau a Laulii i Niu Sila ma Ausetalia e auai i le selau tausaga o le lotu a le afioaga.