57 tausaga faato‘ā faamaonia le maliliu uma o le pasese

E lē mafai ona galo i aiga o le pasese e to‘a 25 na malaga i le vaa o le MV Joyita mo Tokelau le mea na tupu.

O le aso 3 o Oketopa 1955 na tuua ai Apia e le vaa mo le motu o Fakaofo ma lana pasese o tagata Tokelau ae sa iai foi ma ni Samoa sa malaga ai. O le uta o taumafa ma isi oloa sa ave ai i le vaa e pei ona faaalia i se faamaumauga.

E lei taunuu le malaga a le Joyita e pei ona sa fuafuaina, ma faia ai loa sailiga a se vaalele o le fitafita o le vateatea a le Malo o Niu Sila, ae peitai e lei maua le vaa i lea sailiga. O le lima vaiaso talu ona tuanai le leiloa o le vaa poo fea ua agai i ai, pe ua goto uga foi ile aliitai, ae maua i gataifale o le motu o Vanua Levu i Fiti.

E tele faamatalaga o lea faalavelave, ona fai mai nisi sa maua le vaa o loo tafea ae ua leai se auvaa ma le pasese, peitai o se faamaumauga o loo ta‘ua ai na maua le vaa ua faatafa ma goto ifo i le sami le isi ona itu, ae o loo aliali le isi itu.

Ua faaalia foi i ia faamaumauga, o le vaa na ave faamalosi e ni tagata faomea o le sami, ma sa fasiotia uma ai le pasese ma le auvaa ae o tagata faomea ma le uta faapea ma laau malosi sa ave ai i le vaa.

O loo iai foi ni masalosaloga o le vaa na taia i se galulolo poo se sunami, le mafuaaga na alu ese ai mai lona alavaa ma oo atu ai i ogasami o Fiti.

Peitai e lē o iai ni mau maumaututu e faamaonia ai ia faamatalaga. E oo foi i nisi o mau e faapea o le vaa na faaletonu le afi ma tafea ai, ma o le umi e lei maua se fesoasoani na mafua ai ona feosofi uma le pasese i le sami ma taumafai feausi mo se laveai ae na maliliu uma ai.

I le 57 tausaga talu ona lē maua ni molimau e iloa tonu ai le mafuaaga, o le lē taunuu o le malaga a le Joyita i Tokelau, ua faamaonia nei o le pasese atoa e to‘a 25 ua maliliu.

O le faalauiloa ai o lea faaiuga ua faatuina ai i Samoa se maa faamanatu e manatua ai le faalavelave aemaise o le soifua o le pasese ua fano ai.

O Mulinuu i le ituala i tai e faafesagai ma le nofoaga tutotonu o le vaega faaupufai o le HRPP ua faatuina ai lea maa faamanatu ua tusia uma ai suafa o i latou na malaga i le vaa.

O se sauniga sa faia i le Aso Faraile, 9 o Mati 2012. O se sauniga na auai sui o le Malo o Samoa i le alii Palemia ma nisi o lana kapeneta.

O le sui o le Malo o Niu Sila ma Ausetalia faapea Amerika. O aiga o i latou e to‘a 25 ua maliliu faapea nisi o le atunuu sa auai e fia molimauina le susueina o le ie ufiufi o le maa faamanatu.

Ua faaalia sa faia se sauniga faapea i Niu Sila, ae o le sauniga mulimuli e faia i Tokelau i le vaiaso nei.