Loia Samoa ua asaina ogasami o Niu Sila mo se Ofisa Loia Samoa

Afioga i le alii ma le tamaitai loia, Atoa Peter Petaia ma Elizabeth Chan Tung-Peters
Afioga i le alii ma le tamaitai loia, Atoa Peter Petaia ma Elizabeth Chan Tung-Peters


O se faamanuiaga faaopoopo mo le mamalu o tagatānuu Samoa uma o loo nopiai ai i lenei atunuu ma latou manaomia se fesoasoani i le feagai ai ma le tulafono, o lea ua tatala nei faitotoa o se isi auaunaga o ofisa loia i totonu o Aukilani, le Pacific Law International (PLI), o loo faafoeina e nisi lava o alo o Samoa, le susuga i le alii loia, Afioga Atoa Peter Petaia, ma le tamaitai loia, le faletua o Elizabeth Chan Tung-Peters.

O le tulai mai o le tautua a nei alo o Samoa, ua talamalae ai i laua i lenei auaunaga o ni loia Samoa na amata mai le la auaunaga i si o tatou atunuu i Samoa, ae o lea ua la ausia lenei matatia o le mafai ona la āsaina mai le ogasami sousou o Niu Sila ma tatala ai so la ofisa loia, e faafoeina lava e laua o ni loia Samoa.

O se matatia atonu sa silasila foi i ai nisi tamalii Samoa i lenei lava tautua, ae sa lei oo ina faataunuuina, peitai o le tulai mai o Petaia ma Peters e tatala lenei faitotoa, e iai lo la talitonuga, ana lē seanoa le Atua e lē mafai ona faataunuu lenei moemitiga.

Saunoa Atoa, e leai se agaga e fia tuuitiitia ai le tāua o le tautua a nisi foi tamalii ma tamaitai Samoa o loo tautua i le tofi loia i Niu Sila nei ma avea ma fesoasoani tele i tagata Samoa ia latou mataupu tau tulafono, ae o le eseesega o le la ofisa, auā o loia uma o loo iai nei, e amata atu lava i Niu Sila nei, mulimuli ane ua mafai ona oo atu ma faatulaga ni o latou ofisa i Samoa.

Peitai o laua uma ma le faletua ia Elizabeth sa amata galulue i Samoa, peitai o suiga foi i nisi o fuafuaga i aiga ma fanau, ua mafua ai ona autovaa mai i Aotearoa, ma a‘e ai loa se tofa ina ia la amataina lenei tautua i Niu Sila.

E mautinoa le manaomia tele o lenei auaunaga tau loia i le tele o mataupu eseese e aafia ai o tatou tagata i le feagai ai ma le tulafono, ma ua loa foi ona iai auaunaga faapea a nisi o loia Samoa o loo mafai ona sulufai atu i ai nai o tatou tagata.

Peitai o le tulai mai o le ofisa loia o le PLI, e lē gata ina soosoo tau‘au atu i le tautua a isi loia Samoa i Niu Sila nei, ae o se avanoa lelei ua maua e nai o tatou tagata e fesagai lelei ai ma talanoa i lau lava gagana Samoa e aunoa ma se itu e tau pogatia ai le faaleoina o lagona ona o le papupuni i le gagana.

O le taimi nei o loo faamautu le ofisa loia a le Pacific Law International i le aai faatau a Manurewa (162 Great South Road), ae o loo iai le fuafuaga e fia faatuina se isi o la ofisa i le pitonuu o Magele, auā lava le faafaigofieina o le auaunaga mo le mamalu o Samoa o loo i lea foi faaitu.

O le faanaunauga o nei alo o Samoa, ia aogā le la tautua faaloia i le mamalu o Samoa, ae o loo faasafua atu foi i soo se tagatānuu lava o le Pasefika e manaomia lenei auaunaga.

O se moemitiga na umi se taimi o tapenapena ma sailiili loloto i ai le Afioga i le alii loia, le Afioga Atoa Peter Petaia, ina ia mautinoa a oo ina tino mai lenei moemitiga, o le a lē puupuu se taimi e faafoe ai ae ia avea o se amataga o nisi mea silisili e faaoo atu ai se la fesoasoani i soo se tasi o loo moomia lenei tautua.

O le isi faanaunauga o nei loia Samoa, ia avea le ofisa ua la tatalaina nei ma galulue ai, e faaono auai mai i ai nisi foi alo ma fanau a Samoa ua iu mai faailoga faaloia, ina ia latou galulue faatasi ma atiae se ofisa e ta‘u ai lava le igoa o Samoa – o se ofisa loia Samoa i totonu o Niu Sila.

Saunoa Petaia, e anoanoai alo o Samoa ua iu mai iunivesite ma o latou faailoga loia ma o le taimi nei o le toatele o latou o loo galulue i totonu o nisi kamupani loia tetele i Niu Sila nei, ma o le toatele o na alo loia Samoa, e matuā telē se avanoa e ono lauiloa ai o latou tomai faaloia o loo iai, peitai o le tele o taimi e seāseā ona faaalialia galuega tetele ma le atamai o loo faatino ai galuega e nei alo o Samoa, auā e taotaomia lava i lalo ei latou o loo pito i luga poo faauluulu i ai nei ofisa loia tetele.

O le ofisa loia a le PLI, o loo taulai patino le la auaunaga i galuega faaloia i totonu o Faalapotopotoga poo Asosi e aofia ai ma Ekalesia, o Pisinisi ma Fefaatauaiga, o mataupu e aafia ai ni meatotino e pei o Fale ma Fanua, e lē gata i Niu Sila nei ae o Samoa. E aofia foi i le la tautua le faamaonia faaletulafono o le Vaetamaina o fanau mai Samoa, o le faamautuina o Uili ma Esetete a le mamalu o le atunuu, o mataupu i le va ma le Ofisa o Femalagaa‘iga i Niu Sila ma Samoa.

O le isi auaunaga ua taulai i ai le ofisa loia a le PLI, ia iai se faamāmā avega i mataupu tau faamasinoga o Fanua ma Suafa i Samoa, ina ia mafai ona fesoasoani le ofisa loia e faatino le tele o auaunaga ae sefe ai le tele o tupe alu a nai o tatou tagata, i faigamalaga i Samoa ae oo atu ua toe tolo foi i tua le mataupu ae o lea e alu le fia afe o tala e totogi ai pasese mo le feoaiga atu i Samoa ma toe foi mai.

O le itu lelei lea i lenei auaunaga auā o loo iai lo latou ofisa i Samoa i Saleufi, (Pillar9 Limited House) i lalo o le taitaiga a le alii loia, Susuga Papalii Samuel Petaia, o loo galulue vaavaalua e faatinoina mai galuega e manaomia ona fai i totonu o le atunuu.

O i laua foi ua amataina lenei ofisa loia Samoa, e iai o la agavaa faamaonia i isi foi tomai faapolofesa e pei o tomai tulaga tau tupe, o tomai i le faatauina o fanua ma fale e pei ona muai galue ai foi le faletua ia Elizabeth Peters, ae faapea foi le Afioga Atoa e pei ona tele tausaga sa galue ai i ofisa loia ma le Faamasinoga i Samoa ma Fiti. Sa galue foi i ofisa loia i Niu Sila nei i le aai o Kalaiesetete.

O le faatamaoaigaina o nei alo o Samoa i tomai eseese o loo manaomia ai le fesoasoani mo le mamalu o le atunuu mai lea taimi i lea taimi i le feagai ai ma le tulafono, e mautinoa o le a avea ai lo la ofisa loia o se sulufaiga mo nai o tatou tamā ma tina ma soo se tagata Samoa lava e manaonia le fesoasoani mai loia.

E iai nisi ofisa loia o loo galulue ai isi tamalii Samoa, o loo galulue soosoo tau‘au ma le ofisa a le PLI, e mafai ona latou faasino i ai le atunuu mo ni mataupu patino e pei o mataupu i ni soligatulafoo matuia (criminal) ma isi mataupu eseese.

I le talanoa atu i le alii ma le tamaitai loia, ua mautinoa ai, le telē o le faamanuiaga o le talanoa i ni loia e lē gata o ni Samoa, ae e matuā loloto foi lo la silafia i le gagana ma agaifanua a Samoa, ma ua la silafia foi vala eseese o le soifuaga o Samoa e aafia i le tele o mataupu latou te moomia ai se fesoasoani faaloia.

O le Afioga Atoa Peter Petaia (BA double major, LL.B, LL.M) sa aoaoina i le Kolisi o Samoa, Iunivesite o Waikato, ma le Iunivesite o Aukilani, ma ua faaipoipo atu i le tamaitai fomai, Afioga Leota Dr Lisi Petaia; e toalua o la alo, o alii o Setu ma Talalelei, ma o loo alala i latou i Manurewa.

O le faletua ia Elizabeth (BA, LL.B) sa aoaoina i le Kolisi o Samoa, Iunivesite o Tasmania i Ausetalia, ma le Iunivesite o le Pasefika (USP), ma ua faaipoipo atu i le alii inisinia savili (Civil Engineer), Susuga Tuautu Ross Peters. E toafā o la alo tamaitai, o Shantelle, Natassia, Minerva ma Michaela, ma e alala ma lona aiga i le pitonuu o Magele.