Unai le Soifua Maloloina o le Mafaufau

O le fuafuaga a le Malo ina ia faaleleia le tali e avatu ia i latou ua aafia o latou soifua maloloina o le mafaufau, lea na agai i ai se aoaoga tele na faatautaia i le faamanatuina o le 67 o tausaga talu ona faavae le Asosi o fomai i totonu o Samoa.

O le mae‘a o le sauniga e talosia ai galuega a i latou ua faatautaia lenei auaunaga i Samoa na amata ai loa ma le fonotaga ua vaavaai ai i fuafuaga faataatitia a le Matagaluega o le Soifua Maloloina ina ia faaleleia le tali atu i manaoga o i latou ua afaina le soifua manuia o o latou mafaufau.

O lenei aoaoga na faapea ona valaaulia ai ma nisi o fomai e aofia ai fanau a Samoa ua tautua i le togafitia o aafiaga o le mafaufau i Niu Sila e pei ona iai le tamaitai fomai o Dr Lisi Aiafi-Petaia o se fomai o le mafaufau na amata ona tautua atu i Samoa nei ae ua galue nei o ia i le falemai o Middlemore i Niu Sila.

O le tele o galuega ma fuafuaga a le Malo ua valaaulia ai lenei tamaitai e galue mo Samoa ma o lona iai i Samoa nei ua faaopoopo ai lona sao faatasi ma nisi o ana soatau mai i Niu Sila e fesoasoani i le Matagaluega o le Soifua Maloloina i Samoa nei auā lava lenei vaega o le soifua manuia o le atunuu.

O le taimi lenei e toeitiiti mae‘a le galuega ua faagasolo a le Matagaluega ina ia fausia se nofoaga lelei mo gasegase o le mafaufau e pei ona sa iai i tausaga ua mavae. O loo ua faaopoopo foi le numera o fomai o le mafaufau ua galulue i Samoa e tali atu i le faatuputupulaia o le numera o le atunuu ua aafia i ia ituaiga gasegase.

Ua toatele ua vaaia le feoai i le taulaga o Apia ma nisi vaega o le atunuu ona ua lē o toe agai i aiga ma ua tele ina faasinosinolima i ai aiga ma o le toatele ua vaaia le momoe i polotito o faleoloa ma ofisa o le Malo – ae o le toatele lava o loo agai i aiga i le mae‘a ai o le feoai i le taulaga.

O nisi ua faapea ona taofia i Tafaigata ona e foliga mai ua na o le pau lea o le nofoaga e mafai ona taofia ai i latou ma na tulai mai ai foi ni faafitauli e pei ona iai se tasi o mataupu i le tausaga na tea nei lea sa maliu ai se alii e iai manaoga faapitoa o lona mafaufau ae na taofia i Tafaigata ma na tuua‘ia ai e le aliga o lea alii na faaoolima leoleo i le latou atalii ma uma ai lona ola.

O se tasi alii pagota na tuua‘ia i le maliu o lea alii mai i Niu Sila ua faapea ona faaleaoga moliaga faasaga ia te ia. O le tulai mai o nei mataupu ua manatu le soifua maloloina, ona o le tulaga faaletonu lava o le leai o se nofoaga sa‘o e tatau ona taofia ma togafitia ai i latou ua aafia.

O le taimi la lenei o le vaega lona lua lea o le galuega tele o le fausia o falemai i totonu o le lotoā a le Soifua Maloloina i Motootua ae o lea ua agai i ai galuega ua faagasolo nei.

O le tulai mai o le toatele ua aafia o latou mafaufau, o se galuega foi ua feagai ma nisi o faalapotopotoga e pei o le Loto Taumafai atoa ai ma le nofoaga mo alii ua iai manaoga faapitoa o le mafaufau, lea e ta‘ua o Kosena i Moamoa ma ua tatala ai faitotoa mo soo se alii lava e iai faafitauli faapea ma ua le o toe agai i o latou aiga.

Ua tausi ma fafaga ai nei tagata aemaise o le galuega ua faatino nei ina ia fesoasoani ia i latou, e manatu le Kosena e tatau ona fai i ai se galuega alofa ma taumafai ai poo ai e mafai ona toe faaleleia lea vaega tāua o lo latou soifua maloloina.

O le aoaoga a le Matagaluega o le Soifua maloloina ua vaaia ai i tausaga ua tuanai le agai mai o Dr Petaia ma nisi o tausi soifua faapitoa mo le soifua maloloina o le mafaufau ina ia aoao atu i leoleo ma i latou e tau i ai nei gasegase i auala e tatau ona faatino e tali atu ai i le tulai mai o faafitauli i ia sui o le atunuu.

O le susuga ia Dr George Tuitama lea e vaaia le vaega lea o le soifua Maloloina o le mafaufau i le falemai tele i Motootua, ma o loo feagai ma le siaki o i latou e mafai ona oo i ai le auaunaga a le matagaluega.

O le Loto Taumafai, ua fai foi ana asiasiga i aiga o i latou o loo faapea ona nonofo ai e oo mai i le taimi lenei sui o aiga aemaise o fanau ua aafia o latou mafaufau ma ua moomia togafitiga ma o vaiaso uma ua faatino ai lea galuega alofa a le Loto Taumafai.

O le tausaga lenei i le fono faaletausaga a fomai o Samoa ua faaautu, ‘A leai se soifua maloloina o le mafaufau, e leai se soifua maloloina i lona aotelega’ ma o le autu lea ua unai nei e fomai o le Matagaluega aemaise o fomai ua fai lava a latou ofisa tutoatasi ina ia faalauiloa ma faaleleia i le savaliga a le auaunaga lenei i le atunuu i lea tausaga ma lea tausaga.