Tulafono e Puipuia Galuega i totonu o Falefaigaluega

(Employment Law)

O lenei vaitaimi  ua tele tagata ua vaea mai ma galuega. Ua tele tagata e fia faigaluega ae ua leai ni galuega. Ua lē ‘asa le aso ma tala mai i ni kamupani tetele ua tapunia ma vaea tele o aufaigaluega.

O le mafuaga lenei o le toe laga o se mataupu sa ou ta‘ua muamua foi i le tatou pepa ona o faaletonu o tutupu mai pea i totonu o falefaigaluega.

O le vaiaso nei sa tapa mai ai se fesoasoani faaloia e nisi ua maua mai ni tusi e faatonu mai e pule o falefaigaluega e o atu e fai ni fono e talanoa ai ni mataupu ua afaina ai galuega a ia tagata i totonu o falefaigaluega.

E iai lava tulafono e faapatino i galuega. O le tulafono lea e ta‘ua i luga o le Employment Law. O le tulafono lea e faatonu mai ai tiute ma aiā tatau a tagata e ona falefaigaluega, faapea tiute ma aiā tatau a tagata faigaluega.

E iai foi lava feagaiga a tagata faigaluega i le va o le kamupani o faigaluega ai, ma oe le tagata faigaluega. E lē gata i tulafono ia e ta‘ua, ae iai foi ni policies e faatonu ai le faiga o galuega a kamupani taitasi, i tagata faigaluega.

E tele vaega eseese o nei tulafono e tatau lava i  se tagata ua afaina i se galuega ona saili se fesoasoani a se loia e lava sona iloa i le vaega lea o le tulafono, ae lei oo ina ua te‘i ua tuli ma le galuega ona o ni tuuaiga sese ma le lē talafeagai.

Manatua e iai lava falefaigaluega e sa‘o ma faamaoni le faiga o tagata faigaluega, ae iai falefaigaluega ua tau leai loa ni galuega, taumafai e faaaogā auala lē fetaui, e faauma ai galuega a tagata faigaluega, e sefe ai tupe a le kamupani, ma faatea ai tagata faigaluega, ae lē totogiina i ai ni redundancy pay (totogi e tatau ona maua, pe afai ua leai ni galuega a le fale faigaluega, ona faauma lea o tagata faigaluega).

 

O ni fautuaga nei, e mafua mai i ni faafitauli sa fesoasoani i ai i lenei vaiaso:

• A aumai se tusi mai se falefaigaluega, e te alu atu i se fono e suesue ai se mataupu, aua le faaseeina oe i se tala e fai atu, e leai se mea e te popole ai, e lē o se mataupu tele e talanoaina. Manatua afai ua leva ona e faigaluega i se falefaigaluega ae ave atu se tusi faapea ia e mataala e aua le tuliina oe ma le galuega, ae lē maua sou totogi e tatau ona maua. Saili se fesoasoani a se loia e iloa lea vaega o le tulafono e (1) faitauina upu o le tusi lea na ave atu ia te oe, ma faamalamalama atu le vaega o le tulafono e tatau ona e iloa a o e lei alu i le fono lea ua valaauina ai oe. (2) E iai lau aiā tatau e talosaga ai se faamalamalaaga atili mai o le mafuaaga o le tusi lea ua aumai ia te oe, ma talosaga mai i le kamupani nisi pepa tusitusia e tatau ona e aiā i ai a o e lei faia le fono.  Ia e alu i le fono ua e iloa tonu le auga ma mataupu lea e fai mai e talanoaina, ia e iloa ma lava tapena upu e te tautala ai, ma fesili e tatau ona e fesili ai. (3) O le tele o tagata e faaseseina i le faaupuga e faapea e mafai ona ave atu lau ‘support person’. O le upu support person, e faaiuga sese e tagata e faapea, na o se isi lua te toalua. O le fautauga ia alu i se fonotaga ma le falefaigaluega, ma ave se loia na lua galulue e suesue ma tapena lau tali i le tusi lea na aumai, ae lei faia le fono, e fai ma au support person. A lelei lau tapenaga i le taimi lea, e maua e lau loia, pe o le fono sa taumafai e faatea oe, po ua tuua‘ifuaina oe i se mea e te lei faia, poo taumafai le falefaigaluega e vaea tagata faigaluega ona ua leai ni galuega.

 

• Aua ne‘i e vave ioe fua i se faaupuga e fai ane ia te oe e faapea ua na o se “warning” e aumai ia te oe, e na o ni masina e faapipii ai i lou igoa lea warning, a lelei mea uma ona toe soloia lea. A lē tatau ona iai se warning i luga o lou igoa i totonu o le falefaigaluega, aua e te ioe fua i ai. Aua o le warning o le maka leaga lava lena i lou igoa i le falefaigaluega, e te lē iloa mea e tutupu i le lumanai. A tuua‘ifuaina oe i se mea e te lei faia i se isi taimi, ae o iai se warning i luga o lou igoa, e faaaogā mea faapea e tuli ai oe ma le galuega.

 

• E sili le puipuia i le taimi muamua lava a o lei oo i ni tulaga e ave ai ni mataupu faapenei i se falefaamasino ona e tele tupe e alu ai, ma e lē mautinoa pe e te malo, pe leai auā o le faamasino e faia le uiga. O le isi mea afai ae tuli oe, o fea e aumai ai tupe e totogi ai ni faamasinoga? O le ala tonu lea e avatu ai le fautuaga lea e i luga, ia umia lau galuega, aemaise lava pe afai ua leva ona e faigaluega i se falefaigaluega.