E lē fesiligia le tele o le galuega sa faatinoina e le toatele o tamalii Samoa ma tagata Pasefika auā le taumafaiga ina ia manumalo mai le National e avea ma taitai o le Malo i le isi 3 tausaga lea ua savalia. O lea ua silamiō ma talitonu le toatele ina ua aumai le iuga o le faiga palota ma iloa ai, e lei itiiti ma e lei faatamala foi le faatinoina o nei galuega.
O se tasi o faapotopotoga sa taulamua i le logologo puialiiina o nai o tatou tagata atoa ai ma isi uso mai isi atunuu o le Pasefika, o le Pacific Collective. O le faalapotopotoga lea o loo faapea ona tausolomua ai tamalii Samoa ma ua leva ona o latou galulue mai ma le filigā i le taumafaiga lava o se avanoa e malo ai le National.
E tusa ai ma le tele o le galuega sa feagai ai ma lenei foi faalapotopotoga ma le anoanoai o isi tagata Pasefika, e iai le lagona sa tatau lava ona afea ane le latou foi galuega fita sa feagai ai i le lauga faafetai a le afioga i le Palemia. E lei tasi pe lua pe tolu ni galuega sa fitaituga ai lenei faapotopotoga aemaise ai le toatele o i latou sa sui a latou palota agai i le National.
Sa tele foi ina galulue vavalalata le Pacific Collective ma le afioga i le Palemia ma le afioga i le Sui Palemia a o faagasolo mai faatosinaga mo le palota faatoa mae‘a atu nei. I lea vavalalata na iai lava le manatu o le a afea lo latou galuega faatino i se leo o le agaga faafetai.
O le upu moni sa tasi lava le vaega na tulimatai i la‘u faalogo i lea afiafi a o saunoa mai le afioga i le Palemia. Na ou fia faalogo pe o le ā sona faatāuaina o le lagolago na ave atu ma galuega fita sa faia e tagata Pasefika lea na manumalo mai ai le National.
A fua i palota a le National na maua i Magele e fai lava si toatele ma o le upu moni e sili mamao atu le numera na mafai ona ausia e le afioga ia Misa Fia Turner i lenei tausaga pe a fua atu i palota na taumafai mai ai isi sui a le National i tausaga talu ai.
O lea ua sosoo le 3 nofoaiga sosoo a le afioga Peseta Lotu Iiga i le Itumalo Maugakiekie. A tilotilo i palota o loo eseese ai ma le sui o le Labour lea sa tauva mai ai, e moni lava e tele ae fai lava si vavalalata.
O iina e iloa ai o le palota o tagata Pasefika lea foi sa toe foi mai ai le afioga Peseta i lona nofoa i lenei tausaga ma le iuga o le palota sa iai. O le fesili, pe faamata ea e lei lava ia vaega e faaono afea ai tagata Pasefika i le lauga faafetai a le afioga i le Palemia?
Sa ou faalogologo ma le toto‘a i le lauga faafetai a le susuga David Cunliffe ina ua mautinoa ua malolo le Labour i le palota.
Na aumai faapitoa lona agaga faagaeetia i le lagolago a tagata Pasefika, ma ia saunoa foi e ao ona faatinoina le leo o tagata Pasefika i vaega uma o le a toe silasila i ai le Labour ona o lea sa lagolago malosi atu ia te ia ma le Pati i lenei foi palota.
Sa tatau ona faigofie ia David Cunliffe ona galo tagata Pasefika auā o lea e faia‘ina le Labour. Sa tatau ona faigofie ona galo auā o lea e mautinoa i le iuga o le palota ua see ese le lagolago a le toatele o tagata Pasefika. Peitai o le malolo a le tagata e iloa fai tagata.
E lē galo galuega lelei sa faia e ui ina faia‘ina. Talosia ae sa galo ia Toosavili ona faafetai mai i tagata Pasefika ae leaga pe afai sa ia faagaloina. E lelei le fai o se galuega lelei e taui ai galuega sili sili sa faia e le isi mo oe. E pei lava o le upu e masani ai Samoa, “Afai e te iloa a‘u i Togamau, ou te iloa foi oe i Siulepa”.
Ae leaga le maua loa o ula futifuti, pe ‘ai loa foi ‘ulu tuanai taisi. E momoli le agaga faafetai i le toatele o tamalii Samoa ma tagata Pasefika uma sa o latou lagolagoina le National auā o lo outou sao lea ua tino mai.
Ou te talitonu foi e lē tau ilia le pu i luma o tagata ma faailo a outou galuega lelei uma sa fai, ae o se lagona o se mea lava sa tatau ona fai le afea ane o nai o tatou tagata Pasefika e tusa ai ma le tatou maa sa togi.
O lea foi sa silasila i ai le lalolagi o tagata ina ua manumalo le National aemaise o le tapuaiga mamalu auā le afioga Peseta Lotu Iiga. Na iai lava nai tamalii Samoa aemaise i latou sa faasausau ma laei le tatau a le atunuu ma tutū mai ma fue ma tootoo.
O le ata lea o le loto ua malie ma le agaga ua faatumulia i le olioli ona ua fua mai se galuega lelei sa fai.
Ae pagā lea, na matuā misi atoa lava ina ua tulai le afioga Toosavili ma momoli mai lona agaga faafetai.
