Manaomia pea tagata Pasefika taulaga i K-Road

O fea tagata Pasefika sa tumutumu ma manuia ai le tele o pisinisi ona o faatauga i le taulaga faatau i Karangahape Road i Newton Aukilani?

E fai lava si toatele o le au faipisinisi, aemaise lava o le au faifaleaiga ma faleoloa mo laei ma lavalava, ua tuufesili poo fea ua mou i ai tagata Pasefika. Ua mafua lea tulaga ona talu ai ua seāseā lava ma ua tau lē toe vaaia tagata atumotu i totonu o le taulaga faatau, mo faatauga masani.

Sa ta‘ua e nisi e ona nisi o fale‘aiga ma nofoaga o taumafa, e faapea o tagata Pasefika o se maketi tele, ma e malosi tele la latou faatau, aemaise lava le itu i taumafa. Peitai ua fai si leva ma ua agai lava ina lē toe maua lea fesootaiga e pei ona sa masani mai ai i le tele o tausaga ua mavae. O le alii mai Initia o loo faagaioia se tasi o nofoaga mo taumafataga, sa aumau ma nofo i Niu Sila i le tele o tausaga talu ai, ona toe malaga lea i fafo ma toe taliu mai. Sa iai i lona faamoemoe o le a taliu mai, o le a faagaioi ai sana pisinisi mo taumafa, ae sa faalagolago i le faatau o tagata Pasefika, ma lona talitonuga sa iai i lena vaitau.

O le taimi nei, talu ona amata ma faavae lona fale‘aiga i Karagahape Road i Newton, sa ia ta‘ua ai ua matuā matutu lava le agai ane o tagata Pasefika e faatau, e lē gata i lea, ae o loo ia maitauina pea le tau leai ma le lē toe vaaia i totonu o le taulaga faatau.

Sa ta‘ua e lea alii faipisinisi, ua mae‘a foi ona talanoa i nisi o paaga ma uo i pisinisi i totonu lava o le taulaga, ma o nisi ua silia ma le tai tolusefulu tausaga o iai pea i totonu o K-Road, ma sa latou faamaonia lea tulaga.

Ua manatu lea alii, ua tatau ona vaai ma silasila le au faipisinisi ma le pulega o le aai tele o Aukilani, i ni auala e toe faatosina mai ai lea maketi tele o tagata Pasefika, e faaaogā ma toe agai ane i le nofoaga sa ta‘uta‘ua ai, ma sa fiafia e faatau aemaise o tafaoga ma evaevaga.

O se feiloaiga ma le alii, sa ia ta‘ua ai o le a taumafai lava ia i lana pisinisi ma lana auaunaga o loo iai nei, ina ia faia ni faatosina mo tagata Pasefika ina ia toe faafoi ane ai lo latou fiafia e toe agai ane i le taulaga faatau.

Butter Chicken numera tasi i Niu Sila atoa

E matuā selau pasene le talitonuga o le alii faipisinisi, e leai se isi nofoaga i le atunuu atoa o Niu Sila, e taitai pe faatusaina le manaia ma le susua o lana kukaina o lea foi taumafa.

O lona talitonuga ua lava lea, ma o se faatosina lelei lea ma le malosi e mafai ai ona toe faafeiloaia le manaoga o loo naunau i ai.

E tele isi taumafa o loo gaosi e le alii lea ma lona aiga, peitai sa ia mautinoa o le Butter Chicken, o se tasi o taumafa e fiafia ma avea ma mausa o le toatele o tagata Pasefika aemaise lava o tagata Samoa.

Ua ia ofoina foi se avanoa lelei mo soo se tagata Samoa lava e fia faamaonia ma fia tofo i le taumafa e pei ona ta‘ua, e mafai ona agai ane loa i soo se taimi, ma faaaogā lea nofoaga ma lana auaunaga.

O loo maua foi le avanoa mo taumafataga tetele e oo atu i le luaselau tagata i totonu o le nofoaga lea i Karangahape Road i Newton.

O le tasi o fale‘aiga e ona e se ulugalii Saina, ma ua silia ma le sefulu tausaga o loo iai pea i totonu o le taulaga. O le molimau a lea foi auaunaga, o le a taumafai malosi foi ina ia gaosi taumafa e ese mai i le tele o taumafa tutusa o loo faatinoina e isi foi tautua.

O le saga faaleleia ma le lava saunia e tusa ma manaoga o tagata faatau, e manatu o se auala sa‘o lea ma vave ona toe atina‘e ai fesootaiga ma tagata Pasefika.

Saunoa le alii pule o le faleaiga e faapea, e tāua tele lea faiga auā afai ae tofo ma tausami le tagata faatau ae faamalieina ona manaoga i taumafa, o lona uiga o le a lē toe mafai ona taofia le agai ane pea, ma sana faaauau ai le faaaogāina o i latou ma le tautua.

E lē gata i lea, ae o le a mafai foi ona oo atu lea tala lelei i nisi o uo, aiga ma paaga masani ma saga faaosofia ai lagona ma le manao e faipaaga e ala i faatauga. E talitonu o le a fesoasoani tele lea tulaga i le toe maketiina e lē gata i pisinisi, a o le taulaga faatau foi i K-Road.

O le tausaga e 1986 agai mai i le 1999, o se vaitaimi lea e manatua ma faamaonia, sa vaaia ma faatumauina ai le toatele ma le tumutumu o tagata Pasefika ma Samoa, ma avea ai lea taulaga ma nofoaga autū mo faatauga, tafaoga ma taumafataga.

O le agai mai i le tausaga e 1999 ma le lumanai ai, sa amata ma maitauina ai le toagaogao, ma le faaitiitia o le fuainumera o Pasefika e vaaia i K-Road.

O le vaitimi tonu lea sa amata ai ma faateleina atina‘e o nofoaga e pei o Magele, Otara, Manukau ma Manurewa. Sa avea lea ma mafuaaga o le mou ese mālie o le Pasefika mai le taulaga i K-Road, ae sa amata ai ona faatumulia ma nofoia vaega ma atina‘e fou i totonu o aai e pei ona ta‘ua i Aukilani i Saute.

O le ala lolofi foi lea ma televave ona agai ane le aufaipisinisi ma le tele o atina‘e ma auaunaga i Aukilani i Saute, ona o le maketi o tagata faatau mai le Pasefika ma Samoa.

O lenei vaitaimi ua matuā a‘ea‘e ma mauoloa le tele o pisinisi mo taumafa ma soo se auaunaga, ona o le faatau ma le lagolago a tagata Pasefika.

O le ala lea ua toe faatauanau ai, ma toe saili auala le au faipisinisi i K-Road, ina ia toe faafoi ane ma toe faatosina le maketi o tagata Pasefika e lagolago ma faaaogā auaunaga i le aai.

O loo iai nisi o faiga ma metotia o loo faatalanoaina i ni auala e toe atina‘e ai, ma toe faatosina ai tagata faatau. O loo aofia ai i ia talanoaga nisi o auaunaga faapitoa tuma‘oti, ma tautua a le malo, faatasi ma nisi o kamupani. O le sini ma le autū o le tuufaatasia o manatu ma faiga faatosina mo Karangahape Road, ina ia toe faafoi ma avea o se isi nofoaga tumutumu e pei ona vaaia i le tele o tausaga ua tuanai.