Malaga sui Kolisi Aranui mo fonotaga tupulaga Pasefika i Fiti

I le talutalu fou ma le fetuleni mai o suiga eseese e lē gata i tulaga faatekolosi faanei ona po, o kasa oona aemaise faalavelave faanatura ma suiga o le tau ua aafia ai le soifua lautele o le lalolagi, aemaise lava atumotu Pasefika e pei ona iai le faaitiitia o le suavai manino mo le taumafa, ae ua siisii le tai ma faatupulaia le pasene o le suasami.

O le faalapotopotoga ua faaigoaina o le 350.org sa faatuina i le 2008 lea e ‘auga i le mataituina o ni auala e foia ai le faafitauli ua tulai mai i suiga eseese o le tau ua aafia ai le siosiomaga ma gataifale (climate changes). Lea foi la ua taumafai le 350.org e faasafua atu ni a‘oa‘oga ma ni workshops mo tupulaga talavou aemaise fanau aoga e tapena ai lo latou iloa i le taimi nei mo le saunia i le lumanai pe a tulai mai nei faafitauli.

Talu ai ua faamaonia o se aafiaga tele i atumotu Pasefika e ala i suavai manino ua faaitiitia, aemaise le alititai ua ova le suasami faatasi ma le suauu ma kasa eseese ua āfaina ai le siosiomaga aemaise le ea o mānavaina.

O ni a‘oa‘oga e ala i workshops e fetufaai ai alii ma tamaitai facilitators ua agavaa mo nei mataupu, lea la sa auai atu ai sui e toalua, o alo o Samoa mai le kolisi Aranui, Josh Kurene ma Tiperia Muaimalae faapea le tamaitai Toga i le faatasiga sa faia i Fiti mo le vaiaso.

Sa auai foi alii faiaoga Chris Henderson, Louis Brown ma le faletua o Aliimuamua Sia. Sa maua se faatalanoaga a le Samoa Times ma le leitio Siufofoga Penina o Samoa ma sui na malaga i le faamoemoe ma lipotia ai le tāua ma le aogā tele o le mafutaga faalea‘oa‘oga mo talavou Pasefika.

E tele ni faalumaga fou sa latou a‘oa‘oina mai, ia faapea ona latou malamalama atili ai ma tufa atu i o latou communities nai lo le faatalitali i taitai o le malo ae faaaogā loa lea tomai ua maua.

E tusa ma le 40 fanau aoga sa auai mai atumotu e 10. Na iai foi sui e toalua mai Samoa, sa faapea foi ona auai atu i latou i se isi fonotaga sa faia i Aukilani i le vaiaso ua tuanai atu.

O le uiga o le fuainumera 350 e pei ona faalauiloa mai e Aliimuamua ma Tiperia, o le limit lea o le kasa carbon dioxide e tatau ona iai i le siosiomaga.

O le taimi nei ua 392 ona ua tele lapisi ma suauu ae faaleai ni vaomatua ma ua tele ina tātuu i lalo laau. E faapefea la ona aumai i lalo le fuainumera lea i le 350 mo le faasaoina o le siomaga?

Na ta‘ua e Tiperia afai e fesiligia o ia e le taitai o le malo o Samoa, o lana tali ia faasaoina laau o le vaomatua, faaititia lapisi tiai i le sami, faamamafaina le Recycle aemaise ai o le fautuaina o taitai o malo tetele ia faaetetete le soona faaaluina le aogā o le fuel.

Ua aogā tele foi nei workshops mo alo Pasefika e koleni ai fanau ina ia tulai mai ni taitai lelei o le lumanai ae mo sui o Aranui na malaga ua faamoemoe e tuuina atu le latou lipoti i le CERA (Canterbury Earthquake Recovery Authority).