Faaauau talosaga mo fale ua leaga

Ua faagasolo nonogatupe ua mafai ona talosaga i ai le toatele o le atunuu ia ua matuā afaina maota i le afā o Eveni e pei ona iai nei le fesoasoani e $24 miliona tala mai le malo e pei ona faatupe e le Faletupe Tutotonu o Samoa.

O le faafitauli, e lē o mafai foi e le toatele o i latou ua matuā leai lava ni fale i le taimi lenei, ona talosaga i nei nonogatupe ona o le tulaga lenei, o le toatele e lei iai ni galuega a nisi o sui o o latou aiga auā sa ola lava ma faamoemoe i tupe maua mai i faatoaga.

O aiaiga o nonogatupe e pei ona avatu e le Faalapotopotoga o Fale ma le Faletupe o Atinae, e tatau ona ave i tagata e iai galuega, tagata e mafai ona iai ni aseta e talosaga ai i nonogatupe. Mo sui o aiga ua matuā leai lava se meatotino i le taimi lenei o loo faigaluega le tamā poo le tina o le aiga, e matua faigata lava ona maua nisi e lagolagoina pe faamaonia a latou nonogatupe (guarantors).

O le faiga lenei a le Malo na ta‘ua e le Tautua Samoa ua leiloa poo le ā tonu lava le sa‘o ona na faaalia e le Minisita agai o Tupe, Afualo Dr Wood Salele, e tagi atu le atunuu i se faamāmā avega ae aumai i se auala e atili faigata ona maua ai e nei tagata se fesoasoani ma ua lē mafai ai lava ona maua ni nonogatupe.

O le manatu o le Tautua Samoa sa sili lava ona ave sa‘o se seleni mo le fausia o fale o i latou ua matuā leai ni fale nai i lo le fai o nonogagtupe.

“E malamalama lelei lava le Tautua, o le tupe lea na aumai ua faaui ane i nonogatupe i le Faletupe o Atina‘e ma le Samoa Housing Corporation e tatau ona toe faaola auā o le tupe lea a le Malo ua faaagaga mo isi ana atinae lea ua faaaogā mo lenei faamoemoe, ae sa tatau lava ona iai se faamāmā avega sa‘o e ave i nai tagata nei auā a lē mafai ona fai se loan, e leai ma se uiga o le faamāmā avega lea ua ta‘u,” o le saunoaga lea a Afualo.

“E faafetai i lenei fesoasoani mo aiga o loo mafai ona maua mai ai se seleni e vave fau ai o latou fale ae mo nai aiga aupito sili ona mafatia, e lē o mafai ona fai ni loans, e matuā leai lava se isi faamoemoe i le taimi lenei.”

O nisi o aiga i le itumalo o Lefaga atoa ai aiga ia o loo nonofo pea i le Aso Fitu i Magiagi, o loo latou taumafai foi e talosagaina le isi auala, o le totogi e le malo o le ‘afa o a latou nonogatupe pe a mafai e pei foi ona fautuaina ai e le Tautua Samoa.

O le isi fautuaga ina ia ave ese le interest poo le tului lea e tusa ma le 3% e faaopoopo i nonogatupe nei. O le faamatalaga a le Minisita o Tupe le Afioga Faumuina Tiatia Liuga, o le 3% e pei ona ta‘ua o le tupe lea ua faaagaga e totogi ai faletupe nei i le faatinoga o le nonogagtupe ae lē o se tului e agai i le Malo.

“E leai lava ma se tupe a le Malo o loo maua ai i le faagasologa lenei o nonogatupe ae e moomia le tupe e faatino ai e faletupe talosaga ma o le tului la lea e 3% ua ave sa‘o lava i le faatinoga o galuega a faletupe nei mo ia talosaga”. Ta‘ua e le alii Minisita o le $24 miliona tala ua faamatuu atu mo pisinisi ua leaga ma fale o le atunuu ua matuā faaleagaina, o se tupe faaagaga mo fefaatauaiga a Samoa i atunuu mamao lea ua aumai e le Faletupe tutotonu mo lenei fesoasoani ma le faamoemoe ina ia mafai ai ona vave tali atu i le manaoga o le toatele e fausia ni o latou fale ua faaleagaina.

Faaalia foi e Faumuina Tiatia o lea e tuu atu le tausaga atoa e faatino ai le galuega lenei a aiga ona faatoa amata loa lea ona togitogi ane le aitalafu ma o le faamāmā avega lea o loo tuu atu i ē ua mafatia.