Avelua e le tamaitai Pasefika le taleni siva ma tomai faatufugaga

Se vaaiga inā matagofie ma le faagaeetia loto sa molimauina i le tele o faauuga a iunivesite tetele i totonu o le atunuu e pei ona faasolo mai i nai vaiaso ua tuanai.
E ui i le faitau fia selau o fanau mai isi atunuu tetele o le lalolagi sa faauu, ae na filo mai foi ma nai fanau a le Pasefika, ae tainane alo o Samoa.
O le afiafi o le Aso Faraile na se‘i mavae atu nei, na alo atu ai nisi e toa 11 o fanau a le Pasefika sa iai i na faauuga, faapea o latou aiga, o uo ma faiaoga ma nisi o le aufaigaluega a le iunivesite, e faamanatu i se sauniga faapitoa le a‘e malo o taumafaiga a nei fanau a le Pasefika. O lea sauniga na faia i le Tea Gardens i le nofoaga a le iunivesite.
Ma na aofia ia i latou nei le tamaitai o Pheobe Smith, lea sa faauu mai ma lona faailoga Bachelor of Design.

O Pheobe e talenia tele i le siva hip hop, peitai i le lima tausaga talu ai, na manatu ai Pheobe o le a faamāmā teisi le hip hop, ae se‘i uai ana a‘oa‘oga e tapu‘e sona tomai tau le mamanuina o mea (design), ina ua uma a‘oa‘oga i le kolisi a le Wellington East Girls’ College i le 2005, ma maua ai lana sikolasipi i le Iunivesite o Massey.

O le vaiaso la talu ai, lea ua faaeaina ai lenei foi alo o le atunuu i lona faailoga Bachelor of Design. O Pheobe o se tamaitai talavou Samoa e 22 ona tausaga, ma sa faaulu ia te ia ta‘ita‘i teine i le kolisi i le 2005 a o a‘oga ai.

O se tamaitai sa faamanuiaina i le tele o faailoga a o faagasolo lona olaga a‘oa‘oina. Ae faafetaia foi se tasi o polokalame a le iunivesite, le College of Creative Arts, lea ua mafai ai e Pheobe ona lē gata ina maua lona faailoga i le mamanu, ae ua toe atili faaiila ai ma lana taleni siva hip hop.

O le taimi nei o loo faia ni ana galuega faata‘ita‘i i le avea o se art director i le kamupani ta‘uta‘ua a le Saatchi & Saatchi i Ueligitone.

I le taimi e tasi o loo faaauau ai foi ma lana taleni siva, e pei ona maua foi sona avanoa e fai ai ni lesona mo le a‘oina o le siva hip hop mo isi teine.

E ese mai le faailoga ua faamanuiaina ai Pheobe i le vaiaso talu ai, ae sa iai foi nisi faailoga na ia maua i tausaga talu ai, e pei o le 2008 lea na la maua ai faatasi ma le tamaitai talavou o Nicole Yeoman se faailoga, ina ua la saunia se polokalame puupuu e faalauiloa ai le tāua o le faaleleia o le faitau ma le tusitusi a fanau o loo i a‘oga tulagalua.

O lenei polokalame sa lagolagoina e le kalapu lakapi liki a le Vodafone Warriors. Na faalauiloa e Smith ma Yeoman i fanau laiti, e maua le fiafia pe a faitau, e ala i lo la faatulaga o se folder ma tuu uma i ai ni tusitusiga o ni tala pupuu e faatatau i tama taaalo a le Warriors.

O le 2008 foi na toe maua ai e le tamaitai o Pheobe se avanoa sikolasipi a le iunivesite o Massey mo fanau Pasefika (Pacific Islands Scholarship) mo le lagolagoina atili o ana a‘oa‘oga.

O le tausaga talu ai, na manumalo ai Smith i le faailoga Zonta Visual Communications Design Award, ma i le masina o Novema, sa tofia o ia e fofogaina upu tomua na tatala aloaia ai le faaaliga faaletausaga o tomai faatufugaga a le Iunivesite (creative arts festival) le Blow.

Na mae‘a ana upu tomua, ona sosoo atu lea ma se tasi o faafiafiaga hip hop, sa ia a‘oina ma na siva ai foi ma ia.
I le ono vaiaso ua tuanai, a o faasolo pea faauuga a le iunivesite, e tusa ma le 105 fanau a le Pasefika na faauu mai ai i tomai eseese sa latou a‘oa‘oina i kolisi e lima ua faatulaga i ai le iunivesite i ona nofoaga e tolu, faapea ma nisi o ana polokalame o loo faaaogā i ai fesootaiga e tauala i satelite i nisi atunuu.
O le 40 pasene o i latou nei, sa maua muamua foi nisi o o latou faailoga mai iunivesite.

O se iuga na faaalia i se pepa o faamatalaga na tuuina mai, le faafiafiaina ai o le faatonu o polokalame a le iunivesite mo le Pasefika, susuga Professor Sitaleki Finau, ona o le maualuga ua mafai ona oo i ai taumafaiga a fanau a le Pasefika.

E pei ona silafia, o le tausaga e 2005, na faavae ai le polokalame lea a le Massey University, le University-wide Pasifika Strategy, ma o se uluai polokalame faapea ua faatulaga i totonu o se iunivesite i Niu Sila nei.

O taimi faapenei na molimauina ai le tele o le loifofoga o le fiafia o nai mātua, o uso, tuafāfine ma tuagane, aemaise foi uo ma i latou uma sa tapua‘ia le alofaiva o nei fanau i le latou taua o le mafaufau.

O aso o lagona faamalieina, o lagona manumalo, ma lagona o le sii a‘e o le faafetai i le Atua e ana le atamai, ae tainane le galuega fitā sa feagai ma nai mātua i tausaga e tele. Malo le tauivi!