Amata siisii sao o le suauu popo i le eletise

Ua tusa ma le lima tausaga o faia sailiga ma suesuega a le Faalapotopotoga o le Malosiaga tau Eletise i Samoa i le gaosi ai o le eletise mai i le suauu popo.

O se taumafaiga ua leva lava ona faia ae lei ma‘oti lelei le faatinoga ona sa tele lava le faamoemoe i le suauu mai i fafo, e lē gata i lea ua lē toe agai le atunuu e faatau le popo ma ua lalau le tele o popo ae ua na o le taatitia.

E mafua ona ua lē toe agai le popo faatau a Samoa i fafo ma lē toe iai loa ma se manaoga o le au faitoganiu ina ia atia‘e lea vaega tāua o le oloa la‘u i fafo a Samoa.
O lea la ua iai le suiga, talu ona vaaia pea le siisii i luga o le tau o le suauu o loo aumai i fafo, ua vaavaai loa le Malo e faamalosia le unai o ia suesuega.

O le taimi lenei ua mafai nei ona faafefiloi le suauu lea mai i fafo ma le suauu popo. Ua lima (5%) o le gaosiga o le eletise ua mafai ona maua mai i le suauu popo ua maua i Samoa lava ia ma le isi vaega tele o loo maua mai i le suauu faatau mai i fafo ma le suavai.
O le faamoemoe tele lava o le Faalapotopotoga ia laalaa pea i luma le tele o le suauu popo e mafai ona faaaogā.
O le amataga o lenei suesuega na faapea ona alu alu taofi, talu ai na tapunia le fale gaosi suauu popo lea sa i Vaitele a o tau amata atu suesuega.

O le taimi lenei ua tolu kamupani ua o latou faatauina le popo mago mai i le au faipopo. O le tolu lea e i Upolu le lua ma le fale popo ua faatuina i Savaii e tasi.

“Ua faagasolosolo manuia lava le suauu popo ua maua,” o se faamatalaga lea a le Ofisa Sili o le Malosiaga tau Eletise i Samoa le Afioga Muaausa Joseph Walter ina ua fesiligia.

Na ia ta‘ua foi e iai isi galuega e tatau ona agai le EPC e faatino a o lei siisii le maualuga o le suauu popo e faaaogā i le gaosiga o le eletise.
O ia galuega e fia faatino, e aofia ai le umia e le EPC o ni masini faapitoa ina ia mafai ai ona faamamā atili le suauu popo ma le manaoga ina ia faavevela ai le suauu lenei a o lei faaaogāina mo le gaosiga o le eletise.

Ta‘ua e Muaausa, o vaega na e lua o loo talanoaina le faatino e le Faalapotopotoga. Ona pau lea o le auala o le a mautinoa ai le mamā o le suauu o le a faaaogā mo lea faamoemoe.

O afi ia o loo tele ina ola ai le motu talafatai o le taulaga ma nuu latalata atu lea e i Tanugamanono, o inā tonu lea ua faaaogā ai le suauu popo ma ua palu faatasi ai ma le suauu mai i fafo auā le gaosiga o le Eletise.

O loo faagasolo pea galuega faamautu a le EPC mo le afi lea o le a faatu i Aleisa ma o loo faagasolo le tele o suiga ua fai ma motusia ai le eletise i vaega eseese o le atunuu a o tau faaauau galuega a le faalapotopotoga mo le soo atoa o Samoa i laina eletise ia ua ta‘i i le palapala.
O nei galuega uma ina ia taofia ai le faaleagaina gofie o le eletise pe a motusia laina o loo ta‘i i pou moli i le atunuu.
O le tele lava la o le taulaga agai i Faleolo ma isi itu i le Anoamaa ma faasolo ane i Falealili, o le a ola muamua i laina eletise nei o le a ta‘i i le eleele.

O le isi itu ua faamalosia i le tele o le atunuu o le cash power, lea ua tele lava vaega o Samoa ua latou faaaogāina i le totogi muamua ai o le eletise i mita ua faapipii faapitoa mo lea faamoemoe.

O le taulai a le EPC ia oo atu i le tausaga e 2012 ua cash power atoa le atunuu.
O le faamoemoe foi o le faalapotopotoga ia oo atu i lea taimi ua tele se sao o le suauu popo i le gaosiga o le Eletise ma faaitiitia ai le tupe faaalu a le atunuu i le suauu faatau mai i fafo.