“E tatau ona totogi e le Malo suiga o Pasi”,Tautua Samoa

E na o pasi lava o loo ua faamalosia nei e le Malo o Samoa, e tatau ona oo atu i le aso 7 o Setema ua maea ona sui le itu e faatutu ai o latou faitotoa.

O pasi laupapa ma pasi faamalu i le taimi nei o loo i le itu agavale le foeuli ae o le itu taumatau e iai faitotoa aua le ulufale ma le ulufafo o pasese.

O lea la ua faatonuina uma e le Pulega o Felauaiga o le Eleele le suia atoa o nofoaga nei e lua mo pasi o le a tautuaina le atunuu amata atu i le aso 7 o Setema.

Ua tusa ma le tolu lenei o masina talu ona amata faagasolo mai faamanatu ma lapataiga i nei suiga ae o le taufaaiuiu ai o le taimi faatapulaa ua valaauina ai nei e le Vaega Faaupufai Faaolioli o le Tautua Samoa le Malo ina ia faatupe suiga nei ua faalauiloa mo pasi.

Faaalia i se fono ma tusitala i lenei vaiaso e le Tautua Samoa o le taimi lenei ua toatele fai pasi ua lagona le mafatia ona o le tupe o le a toe faaalu i ia suiga ma na ia ta’ua o se isi fai pasi ua logo atu e oo atu i le $30,000 le tupe ua faaalu i le suia o le itu o le faitotoa ma le nofoaga o le ave pasi poo le foeuli o lea taavale.

“E tatau lava i le Malo ona aumai se faamama avega i lea tulaga.  O le faamatalaga a le tamalii lea o le pasi fou lava lana taavale, ao lea ua toe sui atoa”, o se faaaliga lea a le Taitaifono le tumau a le Tautua Samoa o Lealailepule Rimoni Aiafi..

“O suiga nei ua faia ona o le manaoga o le Malo, o lona uiga e tatau lava i le malo ona fesoasoani i le mamalu o le atunuu fai pasi i le faatinoga o nei suiga”.

O nisi manatu ua laga i lenei mataupu ua ta’ua ai le faigata tele mo pasi faamalu, pasi ia o loo auina mai i atunuu mamao, ona faatino ai nei suiga.

Peitai i se tali a le Alii Palemia i lenei mataupu na faaalia ai e le Susuga Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, e le amanaia ia atugaluga ua faaali e le au fai pasi, talu ai o le auala aloaia mo le momoli atu o a latou faitioga e tatau ona faatoai i le Minisita o Felauaiga.

O le itu foi lea e tatau ona faa auala mai ai se fesoasoani ma ni tali o faitioga ua laga nei, ae le o le faalauiloa mai e le Vaega Faaupufai o le Tautua Samoa talu ai, “e le talia e le Malo ni fanoga fai mai i tua, ae e tatau ona aloaia lelei le talosaga a i latou e fai pasi”.

Faaalia foi e le alii Palemia, e lua lava fautuaga e mafai ona ofo atu i le au fai pasi. Muamua o le vaavaai lea o kamupani mai i fafo ia ua faatutu i Samoa ma ua mafai ona fesuiai ai taavale, ina ia faatino ai lea faiga, o le faafesuiai o taavale o loo tu i le itu taumatau foeuli ia o loo ua auina mai i totonu o Samoa ma taavale o loo umia e le atunuu o loo tu i le agavale foeuli.

O se auala lea e mafai ona feutagai ai ma a iai se seleni e totogi e le oo atu i le maualuga lea e taua e le Tautua Samoa e ono oo iai le faatinoga o ia suiga.

Na ia faaalia foi, o le galuega e faatino ai le suiga o faitotoa ma le suiga o le foeuli e le tatau ona tele se seleni e faaalu ai ma o le saogalemu lava o le mamalu o le  au pasese ua mafua ai ona unaia pasi ina ia faia nei suiga.

O se faamatalaga foi lea mai i le Failautusi poo le Ofisa Sili o le Pulega o Felauaiga, o Tusa Misi Tupuola ina ua faatoa laga lenei mataupu i le masina na te’a nei.

O le saogalemu o le mamalu o le atunuu pe a suia le vaega o le auala e feoai ai ia taavale tetele la’u pasese, ua mafua ai ona amata le faamalosiga lenei i pasi ona e le tofu uma itu o le pasi ma faitotoa.

O le amataga o le suiga o le itu e feoai ai taavale, lea na faalauiloa ai o taavale uma o loo faaaoga i auala e maua ai seleni, e pei o taavale la’u pasese ma taavale totogi aso, (rentals) o le a aafia uma i le suiga lenei.

Peitai ua maea nei ona toe faalauiloa ua na o pasi o le a aafia i nei suiga.

Mo isi ituaiga taavale ua tuu avanoa lava e feoai ma saili ai seleni a aiga ma kamupani, seia oo ina le toe faatagaina le feoai i luga o auala o le atunuu.

O le tele o pasi o loo feoai ma faaaoga i Samoa nei o pasi laupapa ma e tasi lava le faitotoa i le pito i luma faafesagai ma le vaega o loo iai le avepasi o loo iai ia faitotoa.

Ua amata foi la ona vaaia le toatele o i latou e faatautaia kamupani nei o pasi, ua agai solo e taumafai suiga ua faatonuina le tatau ona faamamalu i le taimi nei.

Ua laga foi e le Tautua Samoa le tulaga lea o le a muamua lava sui taavale a taitai o le Malo.  Faaalia e Levaopolo Talatonu o le sui o le Tautua Samoa afai o le faiga lea o le a iai, o lona uiga o le a feoai saogalemu foi taitai o le Malo ae matua afaina soifua o tagata lautele e le mafai ona vave fai suiga e pei ona faataatia mai e le Malo mo Setema.

O loo tumau le finau a lea sui o le Tautua Samoa, e fai o le fou o le tele o taavale fou e i le itu agavale o latou foeuli o loo feoai ai taitai o le Malo, ae o le toe suia o a latou taavale, ua matua le talafeagai lea ao feagai ai le atunuu ma faigata o le tau totogi, o le faatinoga o suiga ua manao iai le Malo.

Faaalia e le Alii Palemia, o kamupani taavale ia mai i fafo o loo ua mafai ona fesuiai ai taavale ia ua faatonuina taitai o le Malo e fesuiai ai a latou taavale ma fua ai se tau e totogi mo ia suiga. Faaalia e Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, o le mea lea e leaga ai le ai oso o le vaega lea ma faalauiloa faamatalaga faapea ae le sailiili poo le a tonu le galuega o loo fai, ae e leai nisi o le a toe faatau mai ni taavale fou e pei ona faaalia e Levaopolo.