Ua tutū faatasi taitai o Malo ole Pasefika na auai ile fono lona 48 a taitai i Samoa, e tetee i faataitaiga o meatau faaniukilia fana mamao ale Malo o Korea i Matu.
Ole finagalo autasi o taitai na faailoa ele afioga ile Palemia o Samoa ua avea nei ma taitaifono ole fono a atunuu ole Pasefika, ina ua mae’a le fonotaga ile Aso Faraile ua mavae.
E le o toe po se silafia o atunuu uma ole lalolagi e aofia ai ma Samoa, i faataitaiga o ia meatau malolosi e pei ona lipotia ai e televise, o nusipepa ma leitio faapea fesootaiga televavave faaonapo nei.
Na saunoa le taitaifono le susuga Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, ole gaioiga oloo faia e lea Malo e matuā le talia e atunuu ole Pasefika. Ole finagalo o taitai ole Pasefika ua faasāina ai ni vaa fagota oloo tauaveina le fu’a poo le tagavai o Korea i Matu ona toe faagogota i ogasami ole Pasefika, ma e faapea foi ini vaalele o tauaveina le fu’a o lea Malo e latou te sopoia ma faaaogā avanoa ole ea o atunuu e felelei ai.
Ole faamata’u a Korea i Matu i lona muamua fana ose meatau faaniukilia ile atunuu o Guam ose sui o Malo ole Pasefika, ose tulaga na faaalia e Tuilaepa ole faamata’uina foi lea ole saogalemu o atunuu uma ole Pasefika. O Guam ose tasi o atunuu oloo avea ma teritori ole Malo tele o Amerika i totonu ole Pasefika faapei foi o Amerika Samoa.
Ua faaopoopo lenei faaiuga a taitai ole Pasefika i aulape ua mae’a faia ele pulega ole puipuiga o Malo Aufaatasi le UN Security Council faasaga ia Korea i Matu ma ana faataitaiga o meatau faaniukilia fana mamao ma le gaosia o ia meatau malolosi ma matautia.
Ole feiloaiga a tusitala ma le susuga Tuilaepa, ole Peresetene o Nauru ma le tamaitai oloo faauluulu iai le ofisa autu o galuega a Malo ole Pasefika i Suva i Fiti, na folasia ai foi e le Palemia o Samoa i lona tulaga ole taitaifono nisi o faaiuga ua mae’a talia e taitai.
Ole Malo o Papua Niu Kini ua ia tatala le faitotoa e ulufale atu ai tagata o atunuu ole Pasefika e aunoa ma ni visa malaga. Ose avanoa lelei mo tulaga i fefaatauaiga, o tafaoga, ma faiga malaga e afea ai lea atunuu ma le faamoemoe e faaauau atu ai i isi atunuu ole lalolagi. Ole mataupu i suiga ole tau ua ave le lagolago a atunuu i taumafaiga uma mo le faia o polokalame e faaitiitia ai tagapepa iila ma isi otaota ua faaleagaina ai le sami ma gataifale ma lamatia ai le puipuia lelei o meaola ma alaga’oa oloo maua mai ai. Ole atunuu o Vanuatu ua na talia le feagaiga mo fefaatauaiga ile va o atunuu ole Pasefika lea e ta’ua ole Pacer Plus ma ua atoa ai nei le iva o atunuu ua talia le feagaiga.
Peitai o atunuu o Fiti ma Papua Niu Kini e malolosi tele o la tamaoaiga e le o lagolagoina le feagaiga ile taimi nei, ae oloo tatala pea le faitotoa mo ia atunuu ma isi Malo ole Pasefika e ulufale atu ai e avea ma sui.
O atunuu e lei sainia le Pacer Plus oloo iai o latou atugaluga ona o aiaiga ole feagaiga oloo manatu i latou e le o mafai ona faatauva ai a latou oloa ma oloa a atunuu lapopoa ole fono a Malo ole Pasefika o Niu Sila ma Ausetalia. Ole Malo o Nauru ole a talimalo ile fono lona 49 a taitai ole Pasefika ile tausaga fou 2018.