Ole Vaiaso ole Gagana Kuki Airani (Cook Island) i Aotearoa nei, na amataina mai le aso 30 Iulai e oo atu ile aso 5 Aokuso i lenei foi tausaga 2017.
Ole faamoemoe maualuga ina ia faamautuina pea le galulue faatasi o mātua, fanau, paepaega o tagata ma faiaoga, ina ia latou fesoasoani ile tapu’eina ma le faaolaolana pea ole gagana Kuki Airani mai lava i fanau a’o iti, auā ole gagana ole matūpalapala a soo se atunuu mai le Atua.
Pei ona iai le faatofala’iga a lenei auaunaga, ole taumafai lea ia faasoo uma atunuu oloo auai i totonu ole Home Graduates Limited e ala lea ini a latou galuega faatino e faailoa ai oloo tele le sosia ole ‘oa ma le tamaoaiga oloo i faiaoga ma mātua e fai ai nisi galuega e pei o tusi faitau e fesoasoani lea ile tapueina ma le faamalosia o fanau laiti e faaaogā le gagana ale latou lava atunuu e tautala ai.
E lei leva nei ona tatala atu le tusi faitau a Samoa ile latou foi lava gagana lea sa fetaui lelei ma le vaiaso ole gagana Samoa i Niu Sila, a’o lea ua oo mai le faasologa ile gagana a Kuki Airani (Cook Isaland).
Ole Home Graduates Limited i Mount Wellington i Aukilani nei ose auaunaga e ala ile amataina o Aoga ua mafai ona faia i totonu o lou lava maota ma laoa. Ole tausaga nei oloo taumafai ai e tuu faatasia ai ni puna’oa amata atu i tusi faitau e faatupulaia ai pea le gagana i lalo lava ole taitaiga ale Home Graduates. Na amataina i tamaitai ma tina faiaoga Samoa se tusi mo le vaiaso ole gagana Samoa i lenei tausaga. O susuga i faiaoga ma tina Kuki Airani ua ta’ua ole ‘Kuki Airani Te Kapuanga o te iwi Maori Kuki Airani’ ose tusi ua faaigoaina ole “Kia airiki au i toku tupuanga ka ora uatu rai toku reo”. O lenei tusi ele na’o matou e faaaogāina, ae oloo iai le avanoa e tatala atu ai lenei tusi i nisi o fanau aoga laiti i totonu o aiga e faasoa atu ai lenei taumafaiga a faiaoga ma mātua. Ua maeaina faapaiana lenei tusi, ina ua uma ona tapenaina ile aso 29 o Iulai. Ua faapea foi ona faasoa atu i Homebase taitasi uma e lata ile 80 oloo i lalo ole Home Graduates Limited lenei alagaoa aoga mole vaiaso ole gagana Kuki Airani lenei i tausaga. E sefulu vaiaso na tuufaatasia ai lenei faamoemoe poo lenei tusi e faiaoga ma mātua Cook Island faatasi ai ma le lagolago a nisi o faiaoga Samoa oloo galulue ai i totonu ole Home Graduates Limited i lalo ole taitaiga ale tamaitai pule ia Elizabeth Sio ma le pulega.
Oloo tapenapena foi fanau laiti Tonga oloo i totonu o lenei tautua e tatala le latou tusi faitau ise taimi o i luma, ona sosoo ai lea ma Maori ma Tuvalu.
Ole naunautaiga lava ole Home Graduates Limited ina ia tofutofusia atunuu taitasi ma le latou lava manulauti e avea ma taiala ole fanau ile lumanai, auā a lelei ona tapena fanau mo nei e le taumate ole a lelei foi lona lumanai mo a taeao.