“E lē toe faia”… Tomasi

Ose vaega ole aufaauu ile faaiuga ole masina nei, ile manuia ai o latou aoga, e faatonutonu ai le ita
Ose vaega ole aufaauu ile faaiuga ole masina nei, ile manuia ai o latou aoga, e faatonutonu ai le ita

Ole tala masani lava lea ua tatou faalogo soo pea lava iai ise tagata ua salamō moni ma ua lagona le alofa i lona lava ia tagata, ae ole fia mafuta i fanau ma aiga, ae sili ai ona palaai e alu ile falepuipui.

“E lē toe faia”, pei ona tagi talatala ai le tamā ia Tomasi ose tasi ole 70 o alii ma tamaitai oloo tau tuli nei a latou ta’i 10 vaiaso e faatonutonu ai o latou loto, ile polokalame faafaufautua ale Toomaga mo ē Puapuagatia i Apia.

I sailiga ale Tusitala, na maua ane ai, oloo maua lava fafine e sauā i tamaloloa, ae sili ai le toatele o tamaloloa e sauā i fafine. O isi tamaitai e molia atu ile faatupu vevesi ile va o latou lava auaiga, ma isi tina ua faigata lava ona faatonutonu o latou loto.

E silia ile 70 alii ma tamaitai ole a maua o latou tusipasi ile faauuga mulimuli ale Toomaga mo ē Puapuagatia ile tausaga lenei 2017. Ole faauuga lea e manuia ai i latou na toaaga e fai a latou a’oa’oga ole faatonutonuina lea ole loto ita ma le loto sauā i totonu o aiga.

Ole vasega o faia nei, e lata ile sefulu vaiaso e aooga ai, ina ia mafai ona galulue faatasi ma le ofisa o faamasinoga, ile tau fofoina lava o sauaga i totonu o aiga ma nuu.

Ua maitauina ai oloo faaauau lava le auai pea o tina i lenei a’oa’oga, ua atagia ai foi, e le na’o tama e fasi avā, e iai foi tina e faa’ono’ono ia latou tane.

Po le gutu ma toto mai, ae fasi lava

Ole tasi o tamā talavou, ua lē mafuta ai nei ma lana fanau ma lona toalua faaipoipo. E fai ane le Lotu a Tamaiti, ua leva ona malepe lea aiga. Talu ai, ua nofo le tamā lenei ia Tomasi ma fasi lona toalua ile auala, ae mulimuli ane tago faapelepele ma faatoese iai.

Ole faamatalaga ole fasiga o lona toalua, “Na ou poina le gutu ma toto mai, o’u toe poina le isi itu.” Ile talanoa a Tomasi, e tupu le la vevesi lea i luga ole aualatele ole malo ua fai si leva ole afiafi. Ina ua vili atu lona toalua e alu atu e fesoasoani atu e faaola lana taavale ua pe ile auala, ma alu loa iai. E fai lava lana galuega ole tau faaola ole taavale, ae ese lava le mea la e pisi ai le fafine, o la lava e talanoa i lana telefoni ile isi pito ole taavale. O ia ua alu iai lona masalosalo ile talanoa lea e fai ile telefoni, ile taimi umi lava na faia ai le taavale ole umi foi lena o talanoa le fafine i lana telefoni.

Ua tupu ane lava lona ita ma ua uma foi ona fai le taavale, fai loa iai ile fafine e sau loa e alu, peitai, na ia iloa lelei atu lava le alu atu ale taavale, piki le tagata i luma atu pe ā ma le 100 mita mai le mea na pe ai le taavale. Ole mea na tiga tele ai lona loto, ona ole oso lava ole fafine i totonu, faaoso ma le taavale, pei lava late lē masani.

Ae ona iloa ane i tagata na latou fetaui, e le o alu sa’o le taavale lea ile fale, ae ese le itu ala ua agai iai. Ua tupu tele lona ita ma le masalosalo, ae ua leai foi se credit o lana telefoni. Alu loa fagufagu ile aiga e masani ai e faaaogā le latou telefoni, e toe vili ai lona toalua, e sau e piki atu ia.

Na ona tali mai lava ole fafine, ma fai atu loa iai, “Sau e piki aku a’u.” Pau lava lena o ana upu na fai iai, ma tapuni le telefoni lea.

Ae ua te’i lona toalua ile sau sa’o lava ile fale ole aiga e ana le telefoni lea na vili atu ai, oloo tūtū atu ai. Ole te’i tele o lona toalua ile sau e le ole tagata e ona le telefoni lea e vili atu ae o ia. Na ona tu lava, fai atu le fafine ia te ia, “oi faapea lava a’u o …….” Ae ole taimi lena ua matala le faitotoa ma ia oso loa i totonu la o loa, ma o iina na maua ai loa ma faamasino atu lava ae lē malie ai lona loto i tali, ma ia fasia ai loa.

Ole faamatalaga lea ale alii o Tomasi. Na toe pe foi le taavale. Ua uma le la laufa’i, ua teuteu ma faalelei, faamalie ma alu loa momoli le fafine ile isi ona aiga e lata ane e moe ai auā ua tuga le po, ae se’i lelei le taavale alu atu e momoli atu. Na malie iai le fafine ma faapena loa ona fai. E usu atu Tomasi e momoli le taavale a lona toalua, ua leai se fafine ua momoli ele aiga na moe ai ile latou fale.

Manatua ua uma ona faatoese ma faalelei le la misa ma talitali lelei atu foi iai lona toalua. Ae mulimuli ane, ile taeao ole aso lava lea na sosoo ai, taunuu leoleo ile fale ole aiga o Tomasi e saili poo fea e maua ai.

Na oo Tomasi i leoleo ma fai le faamatalaga. Ma ia iloa ai lona sauāina ole fafine. I lana talanoa, ile taimi na ita ai ua na’o faalavelave lava lona mafaufau, ae o lona faato’ato’a lava o lona loto na manuia ai lena po. O ia e lē ulaula e lē inupia foi, ae o lona ita e matuā afaina ai lava lona tagata.

Ae ole a’oa’oga lea ua faia nei ile Toomaga, ua iloa ai auala e faatonutonu ai lona loto, pei lea ole savali ese mai le mea o tupu ai lona ita. Pe alu e fai se feau poo se galuega, e alu iai lona mafaufau.

E talitonu Tomasi, “E lē toe faia”. O lana tatalo o faia nei, ia solofua sona faasalaga faafalepuipui, poo le ā lava le faasalaga e avane ele faamasinoga, fua i lona faamaoni lea ua tuli atu nei ile 10 vaiaso ole a’oa’oga faafaufautua ale Toomaga.

Ole faaiuga ole masina lenei le faauuga ole tusa ma le 70 o tamā ma tina na molia atu i aafiaga ole faavevesi ma le sauā.