Ua tautala Alatise Le’afa

O le sosooina lenei o le talanoaga ma Alatise Leafa Vitale e pei ona amata atu ile lomiaga o le Aso 16 Oketopa.

Peita’i na ta’ua e Alatise i le Tusitala, “ole tau faavalea le mea ale leoleo lea na fai, oute le’i valea ai. Na o’u tuu alu lava a’u i Tuasivi ma Apia e siaki poo afea e fai ai le faamasinoga lenei, ona oute mana’o lava ia faaali le mea moni na tupu. E mamafa tele ia te a’u le vaai mai a tagata, ua talitonu, faapea o a’u ose tagata leaga, ae leai. O le leoleo lea na ia faia le taufaavalea, ua ou tei i lesi aso ua sau momoli mai le faila o tagata lava na molimau faasaga ia te a’u, ma faatonu a’u o ute alu e ave le faila lea o molimau ile alii……”

Alo mai o le toe tuliloaina lenei o le faila.

O le faamatalaga a Alatise, “O le leoleo lea na faia le faatonuga oute alu e momoli le faila lea ile Palemia, “(Tuilaepa Lupesoliai Sa’ilele Malielegaoi)

E oo mai nei e lei alu Alatise e ave le faila ile Palemia, ma e talitonu e leai mase silafia o le Palemia, i lea faaletonu. O le faila sai ile fale lava o Alatise ma lona to’alua i Salelologa. Ae ole Aso Faraile a’o lumana’i le Aso Sa o le lotu a Tamaiti, na malaga faapitoa ai lava le Tusitala i le aiga o Alatise i Salelologa, e molimauina le faila lenei pe moni.   Ma o iina na malaga mai ai le Tusitala ma le faila lenei i Apia ma faafesootai le Komesina o leoleo, Susuga Fuiavailili Egon Keil, faatatau ile faila o molimau o le mataupu faasaga ia Alatise ma isi e fia tuuina atu. Ma ua i lima nei o le ofisa o leoleo le faila, ua faia  iai le su’esu’ega ale matagaluega ile itu a le PSU Professional Standard Unit. O le PSU e latou te su’esu’eina mataupu tau i leoleo e aofia ai ma tuuaiga faasaga iai. O le faila lea o loo iai i totonu molimau a se vaega o le aufaigaluega o le faleoloa na faatau iai pusa pia, e le aufaigaluega a Ah Fook i Salelologa e aofia ai Alatise. O le faila lea ile su’esu’ega a le Tusitala, ile faamatalaga a Alatise, na fai atu le leoleo ia te ia, e pepelo uma mea o loo iai, ae alu e ave ile Palemia.

O le ‘a faagata ai lea vaega o le tatou tala ii, ona ua i luma nei o le faamasinoga le mataupu lenei, ma ua atofa ai le aso 4,  ma le aso 5 o Mati ole 2019 e tolaulau ai le mataupu lenei ile faamasinoga maualuga ma toe sosoo atu ai le tatou tala lea ia Alatise mai taualumaga o le faila o ta’ua i  luga ma lena mataupu, mo lou silafia aua lau oe lava faamasinoga.

Ae o le nofo tautua ai a Alatise ile aiga o lona faletua ia Terry i Salelologa pei ona molimauina, o lona lava aiga moni.

Peita’i e fai lava ma tau ane le faamatalaga a Alatise ile tele o lona aafiaga talu sauaga na faia e lona tama ia te ia. Ina ua ave ia e Leafa i Hawaii e faa aoga ma nofo ai, “e iai taimi sa o’u sola ese ai ma lo’u tama i Hawaii. Oute fiu lava e sola, ae maua lava a’u aua e o atu tagata e sa’ili mai a’u, o lesi a’u solaaga umi lava na ou oo ai i Maui, ae na maua lava a’u.  O na taimi a maua mai a’u, ona aumai lea saisai au ae faatu ise matafaga, ile po. Ae faasusulu atu moli ole taavale a lo’u tama ae sasa a’u, ma faamata’u a’u i fana. Oute faia mea uma ona o lo’u fefe ai. Sa iai taimi e sasa ai a’u ise fana ma faalala mai, pe soso’a ai foi lo’u gutu ile fana. Ae ina ua aumai a’u i Samoa sa le mafai lava ona o’u sola ese ai.

O le mea na tupu ile aso na maliu ai lana uo, ole aso lava lena na o’u solasola ai foi, sa o’u lafi i lalo o le moega ina ua iloa ua o atu ma Toi e su’e mai a’u, ae na maua lava a’u ma toso faatata mai a’u i fafo. Ou te alu e fai ma faataunuu le mea lea e mananao ai.

E talu ai, sa tele taimi na tuli ai a’u e faataunuu, ae sa ou fefe tele ma ou pepelo ai i lo’u tama. E iai lesi taimi na ou alu ai foi, ae lalago atu la’u fana ae o’u vaai atu i tamaiti ma o’u musu ai e faataunuu i lena po.

Ae o le aso lava lea na pu’e faatata mai ai a’u ma faamata’u au e lo’u tama, na tupu ai loa le mea lea ona o lo’u fefe oute oti.

O ai na meamanu e sosoo ai?

Ia mate ane e oe le isi faipule na meamanu e sosoo ai. I le talanoa a Alatise “o a’u lava na alu e momoli le poloaiga tusitusia a lo’u tama, ile faipule lena, ina ia usitai iai ma sa faapena lava ona tupu.”

Ae manatua ai e le Tusitala le taimi na tatala mai ai i fafo Leafa Vitale ma Toi Aukuso mai le falepuipui i Tafaigata, mo le la Aso Sa muamua mai i fafo.  Na faateia ai le ofisa ole Palemia ina ua telefoni atu iai se tagata e fesiligia se faamatalaga mai le afioga ile Palemia, ile mafuaaga ua Aso Sa ai i tua le to’alua o ta’ua i luga. E leai se silafia o le ofisa i lena taimi.  Na maua ane mulimuli, o le faatatau a le Pulesili o le falepuipui ile vaitaimi lea, na faia le faaiuga. Ma toe saili faatopetope ai lava e leoleo, Leafa ma Toi, e faafoi i Tafaigata ile aso lava lea. E saili ane Leafa ua oo i Falealili, ae o Toi sa i lona maota lava i Vaimoso lea sa faia ai le faatalanoaga ma le Tusitala, ae afiafi toe momoli i uta. E lei maua se feiloaiga ma Leafa i lena Aso Toonai.

Ae, o le faatalanoaga na maua sa atagia mai ai lagona o lena foi tamalii, ma ona faamoemoega na sau ma ia i tua i lea lava aso Toonai, ae lei taulau. O ai na meamanu e sosoo ai?