Ua sauni Samoa mo lana Faiga Palota

Ua faasalalau aloaia e lua aso malolo ua atofaina mo le Faiga Palota o le 2011, ua faasalalau foi nofoaga o le a faatautaia ai faiga palota a le atunuu.

Ua mautu sui tauva uma ina ua mae‘a le aso 25 o Fepuari lea na faagata ai le aveesea o suafa o soo se tasi e iai le manaoga e toe faasee ese suafa mai i le tausinioga o tofi o le Palemene.

E toatolu sui ia ua faamautu mai suafa e aveese ma le sailiga tofi, o le sui o Faasalelega Nu. 1 o Lealiiee Fiu Kaligi Bentley o le HRPP, o Faumui Lauafia Manoifoa Malaki o le sui o le HRPP mai i Palauli i Sisifo ma Aanamaitu Pasitale Afamasaga Sefo Iuta, o le sui tutoatasi lea na muai faamautu lana lesitala i le Itumalo o Aana Alofi Nu. 3.

Na maua lipoti o le lesitala ai o le suafa o Aanamaitu Pasitale na tulai mai ai se feeseeseaiga a le afioaga o Fasitootai ma faapea ai ona faatea le Pulenuu o lea afioaga, ona o le lē malilie uma o le nuu, ae agai lava le Pulenuu i le pule ua faamatuu atu i ai e le teuteuga o le Tulafono fou lenei ma faamaonia le suafa o Aanamaitu Pasitale e tauva i le faiga palota.

O le vaiaso ua tea na faatea ai le Pulenuu ae o lea ua faalauiloa mai le aveesea o le suafa o Aanamaitu Pasitale mai i le lisi o le au tauva o le Palota.

O lea la ua faamautu suafa ua aveesea, faamautu foi sui ia ua lē mafai ona taufetuli a le Tautua Samoa, ma ua sauni atu nei Samoa i lana faiga filifiliga.

E lē o toe malolo foi Komiti a Sui tauva i le toe faamautu ai o le Lola, ua tai fono i afiafi uma sui o Komiti ona o le taumafaiga lava e vaavaai poo ā nisi galuega e lei faatinoa.

Ua faagasolo foi faatauanau mo palota i luga o leitio, televise ma nusipepa.

O ā lava pulu o totoe, o le taimi lava lenei e faalauiloa ai ma o ā foi lava lafoga e faalele i le taimi lenei, o le a telē le aafia ai o faiga filifiliga mo le lelei poo le leaga foi.

E ese lenei tausaga i le tele o sui tauva, ese foi lenei tausaga i le unai a tamaitai mo ni sui e agai atu i le Palemene, e pei foi ona laga i le faamanatu ai i lenei vaiaso o le Aso Faavaomalo mo Tamaitai.

O le Resitara o le Iunivesite Aoao o Samoa, le Afioga Luagalau Foisagaasina Eteuati Shon lea na lāgā sona finagalo i lenei mataupu, auā ona o le tasi lea vaega na maua i lipoti ua auina mai i Malo Aufaatasi, ona e ui i le tulaga maualuga o Samoa i le tele o ana atina‘e ua faia mo le manuia ma le siisii o le tulaga o tamaitai, ae oo loa i le Palemene, vaaia loa le malosi pea o le itupa o Alii, ma na toe laga e le Ofisa Sili o le Faamalu o Faalapotopotoga Tuma‘oti i Samoa (SUNGO) le Susuga Roina Faatauvaa-Vavatau, e tele se suiga o le Palemene o Samoa pe ana faapea e tele ni tamaitai e iai auā o se auala lea o le a vaaia ai le malosiaga o tina o loo faatino ai le lelei atia‘e o aiga, nuu ma ekalesia.

Ae o le Tautua Samoa e toatasi lava lona sui tamaitai o loo tauva, o le afioga lea ia Fuimaono Te‘i, lea e tauva mai ma sui tamaitai e toalua a le HRPP i Falealili, faapea ai le Afioga Tuiloma Pule Lameko ma le Afioga Fuimaono Falefa, lea la te toalua mai i le Tautua mo lea faamoemoe; o le isi toatolu o loo tauva i lalo o le Fu‘a a le HRPP.

O le taimi muamua lenei ua lua ai ni aso malolo mo le palota tele a Samoa. O le aso 3 o Mati, le Aso Tofi ua fuafua e agai ai le toatele o loo fia fai lava a latou palota i o latou Itumalo Faaalalafaga, ae o le aso 4 faato‘ā faatino ai le faiga palota.

E na o le toalua la sui o le HRPP ia ua faamaamulu ese mai i le Tauvaga o le Sailiga Tofi a le Palemene, ae o loo toatele lava o loo tauva mai i nofoa o le Maota Fono i Tiafau.

O le taulai a le Tautua Samoa ia maua lava ni nofoa se 25 e mautinoa ai le sao mai o taitai o le Malo, ae a leai ia maualuga pea le numera poo le 18 e mautinoa ai le malosi o se Itu Agai.

Mo le HRPP o le ā lava le numera e aumai auā a fua atu i ona sui tauva e matuā toatele lava ma o le 2/3 lava foi lea e taulai i ai ina ia foi mai ai e faaauau le taitaiga o le atunuu.

Ua tusa ma le 30 tausaga le taitaiga a le HRPP – ua manatu nisi ua tatau ona iai se suiga se‘i vaai poo le ā le tulaga e ono oo foi i ai le Tautua ia pe a tulai mai.

Ae o nisi ua manatu e sili atu le faatuatuaga ua ave i le HRPP ona ua masani ai i ana pulega, nai lo le tuu atu o le atunuu i se vaega faaupufai fou e lē o iai se faatuatuaga o nisi o le aupalota e mafaia le tulaga ua iai fuafuaga a le HRPP.

O le ā lava le filifiliga e faatino, e faamoemoe uma i le tagata lautele o Samoa ma lana faiga palota, ma ua tele lava ina lagalaga le manaoga o nuu fua i le manaoga o le tagata taitoatasi i le sauniga lenei o le Palota Tele.

O ā lava suiga o le a vaaia, e tāua le mātau lelei o le malamalama o le sui palota i lana filifiliga.

O le tele foi o faasalalauga ia ua unai e le Ofisa o le Komesina o Faiga Palota e mo tagata taitoatasi uma e faia ma le sa‘o ma le faamaoni le palota, ae lē o le tau tuli i faatonuga ma aiaiga a se vaega o tagata e pei ona amata vaaia ai lea tulaga i totonu o nisi o afioaga i Samoa.