E auala atu i luga o lenei nusipepa sau faafetai i le afioga i le faipule o Anoamaa i Sasae, le Afioga i le Minisita Lagolago Matagaluega o Tina ma Tamaitai, Atinae o Nuu ma Afioaga, o ia foi lea o le taitaifono o le Saofaiga a le Faleula o Samoa, le tootoo o le Palemene o Samoa, Moefaauo Lufilufi Ioane, faapea le afioga i le Pule Lagolago a le Vaega o le Lotoifale, le tofa ia Maulolo Tavita Amosa, faapea sui mamalu o le Faleula o Samoa mo le fonotaga sa latou taloina i le Malaeola i Magele i le Aso Lua ma le Aso Lulu o le vaiaso ua tuanai. Faafetai tele mo le faasoa, faafetai mo le tofa ua tatala aua le alofa ia Samoa mo taeao.
Ou te manatua le upu masani o Samoa, ‘e le falala fua lau o le niu, e mafua ona falala ona ua agi le matagi’. Ua agi mai matagi o suiga e aafia uma ai lava aiga, ma e tatau ona toe fetuutuunai le tofa ma le utaga aua Samoa mo a taeao ma sona manuia.
Na fetalai Maulolo Tavita Amosa o le Pule Lagolago a le Vaega o le Lotoifale, faapea o le tausaga 1990 na amata silasila totoa ai le Faleula o Samoa i se auala e fesoasoani ai i aiga ma afioaga ina ia maua se faamama avega i taimi o faalavelave.
Na mafua ona lauliliuina lea tulaga e le Faleula o Samoa, ona ua maitauina e le Malo ua toatele nisi e malaga atu i Samoa ona o faalavelave o aiga, ma faia ni aitalafu ona o nei faalavelave, ae faamau i tusifolau. E maea le faalavelave ae ua le mafai ona toe foi le tagata lea i Niu Sila poo Ausetalia, seia vagana ua faamama ia aitalafu. Ona saili lea poo fea e maua ai se fesoasoani ma iu ai ina oo atu i le ofisa o le faipule, poo le sulu atu foi i le Palemia.
E tau atu le aitalafu o loo taofi ai le tusifolau, e tele le tupe e manaomia. O le mea moni lava e leai se faipule e fealuai ma se taga tupe, e le pule foi se minisita i tupe a le Malo e fai ai ni faalavelave faapea.
E pau le mea e mafai ona fai e le faipule poo le minisita i taimi faapenei o le faanoanoa ma tutulu faatasi ma le tagata lenei e sulu atu ona o nei faafitauli.
O le fesili ua oo mai ia te au, poo le a tonu le faiga e tatau ona fai ai faalavelave faa-Samoa? E talafeagai le faaalu o le $50,000 pe sili atu i se maliu, ae e le gafatia e le aiga ua tutonu ai lenei faalavelave?
Ua masani foi Niu Sila i faigamalaga a nuu poo ekalesia ua taunuu mai i Aotearoa nei ma le faamoemoe e saili atu se fesoasoani mo se galuega o loo faia i Samoa.
E maitauina foi e taunuu mai loa faigamalaga nei, tuu uma pili masani e tatau ona totogi ae faamuamua le malaga lea. E toe taliu le faigamalaga i Samoa, ae ua nofo aitalafu le tele o pili masani, ma iu ai ina tipi le telefoni, pe motusia ma le eletise. O nisi foi aiga, ua avea le faamuamua o le fesoasoani i ia faigamalaga ma mea ua faaletonu ai ma le totogia mokesi o fale, ma faaletonu ai pili aoga a fanau.
O upu masani ta te faalogo i ai i nisi o failauga e faapea, ‘ua sui faiga ae tumau faavae’. O le fesili i lou mafaufau, o a tonu nei faavae?
O a faavae a Samoa i lea faalavelave ma lea faalavelave? O se faavae le faia o aitalafu tetele mo faalavelave, ae le mautinoa pe mafai ona totogi pe a uma le faalavelave? O se faavae le sulu solo e saili mai se fesoasoani mai isi tagata ona o se faalavelave e patino lava ia i le tagata ia? O se faavae le fai mea faalialia ae mafatia mulimuli ane ai? O se faavae le faia o nonoagatupe mo faalavelave, taatia atu le totogi o le fale, eletise ma le telefoni, e totogi e le Malo?
Afai foi e sui faiga ae tumau faavae, o a tonu ia faiga? Afai e sui faiga, e gafataulimaina e le aiga le tauaveina o ia faiga? O ai e mafatia ona o ia suiga faiga?
Ia e pei lava ona saunoa le Afioga i le Minisita o Moefuaauo Lufilufi Ioane, ‘e le aoaoia e Laupua tamafaiga’, e pau lava le mea ou te pipii atu ai ona o le fia lagolago i le savali a le Faleula o Samoa, ona ou te talitonu o le a feagai le toatele o tatou aiga ma faafitauli i le le lelei o le tamaoaiga, ma o le faigamalo foi lenei o le National e le o se faigamalo e alofa i tagata lautele. E ao ona silasila totoa le matai i lona aiga poo le a le faiga e fai ai faalavelave ina ia ave le faamuamua i mea taua mo le lumanai, ae maise alo ma fanau laiti.