“Ua faaauau le nofo a Tupuola Lui Iosefo”
O le taunuuga o le faamasinoga i le suafa tamaaiga o le Mataafa o Amaile i Aleipata, ua faatumau ai le finagalo na tofia ai le afioga Tupuola Lui Iosefo, lea na faaee i ai le suafa Mataafa i le faafotu Tupu na faia i le masina o Me o le tausaga nei 2011. O le Aso Faraile na tea nei, 16 o Tesema 2011, na fofogaina ai le faaiuga a le faamasinoga o Fanua ma Suafa i Mulinuu, ina ua mae‘a ona suesue itu e 14 na faaulu.
E valu itu sa lagolagoina le faaauau pea o le nofo a Tupuola Lui Iosefo i le suafa Mataafa, ae ono itu na tetee e mafua i le lē logoina o i latou o isi suli, atoa ai ma le tetee i le pule a le Aiga Salevalasi e tofia ai se nofo. O le faaiuga ua aumai, ua faatumau ai faaiuga a le faamasinoga o Fanua ma Suafa o le tausaga e 1939 ma le 1949, lea o loo faasino ai suli o le suafa i suli o Silupevaelei ma Faasuamaleaui, ae o le pule e tofia ai se nofo e faasino i le Aiga Salevalasi.
O le afioga i le Sa‘o Faapito, Fiame Naomi Mataafa, sa taitaia le itu a le nofo lea sa latou tuuina atu i luma o le faamasinoga faaiuga ua tamau lea o loo maioio ai le manino o le filifiliga o se tasi o suli e faaee i ai le suafa. I le mātau atu i le faaiuga a le faamasinoga na fofogaina i le Aso Faraile na tea nei, e lē o see ese ma faaiuga ua mae‘a ona faamauina faasino i le suafa Mataafa.
Faaalia e se tasi o suli, le afioga Tupuola Tuala Koki, o le iuga ua aumai ua saga faatumau ai le manino o le auala e faia ai le filifiliga atoa ai ma le pule o le suafa.
Na faatumulia le maota faamasino i Mulinuu i le faamasinoga o fanua ma suafa i le toatele o suli o le aiga aemaise o tapuaiga sa faanono manu i se tali mo le gasegase a Malo i le suafa Mataafa.
O le amata fofogaina o le mataupu sa talosagaina ai e nisi o itu le tatau ona faasee ese le afioga Misa mai le tulaga sui Peresitene o le laulau o faamasino sa feagai ma le suesueina o le mataupu.
Peitai sa faaalia manino e le sui Peresitene, e leai se isi itu o loo agai i ai talosaga tetee o le finauina lea o le soloia o le nofo, ona o mafuaaga eseese sa tuuina atu, ae o loo manino faaiuga ua mae‘a ona faia e faatatau i le tofia ma le filifilia o se nofo, atoa ai ma le pule e tofia ai. O lona uiga e leai se isi mataupu fou o toe faaulu atu.
O tu ma aga masani a le atunuu na taualuga i ai le faamasinoga i le faia o saunoaga ma fetalaiga e faafetai ai le tapuaiga a itu uma, ma le taualuga masani o lafo tupe mo le tapuaiga.