O loo faaauau pea ona talanoaina le mataupu faasaga i le afioaga o Fausaga i le vaeluaina o le nuu talu mai le faaee ai o le suafa SULA i se tasi o tamaitai o le afioaga o loo nofo ma faamautu i Amerika, le tamaitai o Ofeira Vaafusuaga Ati Gussaway.
O lea ua mae‘a se isi feiloaiga a le afioaga ma ua lē faate‘a Toleafoa Tua‘ena lea sa iai se fono a le afioaga e faate‘a ai.
Sa auai ai Toleafoa Tua‘ena ae e lei oo ai le taumafaiga lea ona na folasia ai e Toleafoa Tua‘ena a lē malilie isi suli o le suafa lenei e fai se latou nofo, e lē faalavelave i ai ma o le a faapea ona ia lagolagoina foi.
O felafolafoaiga i le va o itu e lua na faaali ai le lē fiafia o suli o loo solituina le faaeega o le suafa lea.
Ona pau le isi lava faaiuga a le nuu na faamaonia i lea fonotaga o le a faaauau ona faate‘a Toeoso Taulauniu mai i le nuu ma o le a faaauau ona faate‘a ma matai ia ua mae‘a faia i ai le faaiuga a le nuu.
Talu ai o loo tumau pea lea faaiuga, ua faaauau ai foi ma le talosaga a Toeoso Taulauniu i le faamasinoga ina ia faamaioio lelei mai ai e le Faamasinoga pe tonu lana gaioiga na fai o le ave lea o faamanuiaga ma lana lagolago i le saofai o le suafa SULA. Pe talafeagai foi ona faate‘a o ia mo lea umi, a o lea e finauina e Toeoso le auala na faate‘a ai o ia.
E lei toe maua se faatalatalanoaga i le faaiuga o le vaiaso ma le tamā ia Toeoso ona o loo feagai o ia ma le maliu o lona tausi ae o loo tumau pea lona faamaonia e ave le mataupu i le faamasinoga o Fanua ma Suafa.
O le vaiaso foi na te‘a nei na tulai mai ai loa ma se isi foi laasaga fou e faatatau i lenei mataupu. Ua ave e Toleafoa Tua‘ena ma nisi o matai e lata i le to’a sefulu (10) o Fausaga le pulenuu o lo latou nuu ina ia faate‘a.
O le mafuaaga o lea talosaga ua tusi ai nei matai ia i le Ofisa o le Lotoifale a le Matagaluega o Tamaitai, Atina‘e o Nuu ma Aga Fesootai ina ia mafai ai ona aveese le pulenuu “ua lē faia ona tiute faapulenuu”.
O nei tiute na ta‘ua i lenei tusi ua oo atu i le Matagluega ua ta‘ua ai e alii ma faipule o Fausaga o loo saini i lenei feau o le alii pulenuu o Feto‘ai Isaako ua aiaia i lalo o le tulafono le tatau ona ia avatu i le aiga na faaee le suafa SULA le faamaoniga o lenei suafa e ala lea i le aumai o le pepa faamaonia o le saofai mai i le Ofisa o Fanua ma Suafa.
Ta‘ua e lenei tusi ua faatolu ona ō le aiga i le pulenuu e leai ma se gaioiga ua faia ina ia aloaia ai le suafa lenei.
Na fesiligia le aiga pe faafefea ona alu le pulenuu e aumai lea faamaoniga pe a faapea o loo tetee le nuu i le nofo. O le finauga a le aiga, e iai le pepa e faatumu ai le lesitala o suafa nei ma o le tiute lava ia o le pulenuu o le aumai o lenei pepa o faamaoniga i totonu o aso e fitu talu ona mae‘a se nofo.
O le aso 23 o Iulai o le tausaga lenei na faia ai lea saofai a o lea lava e lei oo atu se pepa faamaonia.
O lea lesitala e iai le vaega o loo faapea mai ai pe o iai se faalavelave i lenei suafa, o iinā la na ta‘ua e sui o matai nei ua fia faate‘a le pulenuu, sa tatau ai lava ona faaalia ma tusia e le pulenuu o loo iai le faalavelave.
O le faafitauli na ta‘ua e nei matai ona e lē o iai se faalavelave aloaia ua oo atu i le Faamasinoga o Fanua ma Suafa e faatatau i le faaee ai o le suafa SULA i lea suli o le latou aiga.
E faaauau le faamatalaga a matai nei ma faapea mai ai tusa lava pe solitu le nuu i lenei mataupu e lē taofia ai le tatau ona lesitala pea le suafa ma ia maua mai ai i totonu o aso e fitu le faamaoniga o le suafa taupou o SULA. O le vaega e 23/24 o le Tulafono a le Faamasinoga o Fanua ma Suafa o loo maioio mai ai lea tulaga, e pei ona ta‘ua e lenei tusi ua tuu atu i le Matagaluega.
O loo kopi foi le tamaitai Minisita o le matagaluega aemaise le alii Palemia. Ua tuu atu nei la le faaaliga ma le sainigalima a matai nei mo se tali mai a le Matagaluega o tina ma tamaitai atina‘e o nuu ma aga fesootai auā se latou tali mai ai.
O le talosaga a matai ua sainilima ina ia aveese le tofi pulenuu ma ia taofi loa le totogi o Feto‘ai Isaako.