Talanoaga ma le Palemia – 24 March 2011

Radio Samoa: Ua faafagogoatagiao le faafofoga ma ua faalogo foi fai mai le upu, ‘ua taugata le tau o oloa a Samoa ma ua toe sii foi le taumafa. Ia ae talitonu, e leai se mea o iai, auā ua atoa le lalolagi atoa ua toe sii le tau o le soifuaga aemaise foi le suauu.
Ae faamata i le amataga o le paeaiga i lenei tausaga, o iai se manatunatuga ma se finagalo ia te oe le Palemia, o le a uunaia ni atina‘e mo nuu ma afioaga, ina ia toe foi tagata e faato‘a fanua aemaise foi le fagotaina o le gataifale, ia ma tuu le toe faatau o meaai, e pei o matou i Niu Sila e faatau a i taimi uma? Ma le agaga faaaloalo.

Palemia: Masalo o le 90 pasene o tagata o la lava e fai a latou toaga ma ola ai. A o le 10 la lea e pito sili ona feofeoai solo, lea e pito sili ona pisa i le tau o le soifuaga, auā e leai ni mea o faia.
E lavea ai le vaega foi lea ua lē nonofo i nuu ae omai feoai solo i Apia nei. Le vaega la lena, o la ua tuu nuu o la e tele eleele o loo iai, ona omai loa lea feoai solo i le taulaga.
E lē na o Samoa e tupu ai le mea lea. O tagata la na o lea e oi, o tagata foi ia e tafafaovale ma lē o e fai ni o latou maumaga ma totō ni a latou talo, e ‘ai a latou i fua o a latou galuega.

Radio Samoa: Faamata o iai se finagalo o le a faapena foi ona tinou foi le taitaiga o le Palemene aemaise lau afioga i le Palemia, mo le sailia o ni maketi i fafo, auā foi oloa a si o tatou atunuu, ina ia atili fiafia ai tagata e galulue?

Palemia: O le tulaga i maketi i fafo o lea ua e ta‘ua, manatua foi o la e tele maketi iina, ae o le faafitauli lea o inei, ma o lea ua uma ona faatino e le malo ana gaioiga. Pau a la le mea i mea nei o le atina‘e o le ituaiga talo e tatau ona totō.
Lea la ua iloa lelei a, e lua ituaiga talo ia ua mautinoa ua mafai ona ausia le talo Niuē a tatou sa iai.
E pau a la mea o le totō ma toaga e totō. O le ala lena o lea e fai ai le polokalame a le tatou malo o le Talomua.
O le faalavelave lea e tupu nei, ua tele naunau mea e maua gofie ai tupe a tagata. E fai o le nonu, aemaise a le toatele. Manatua foi, na amata alu a le tatou afeselau i le 1982. Ia 1982, 1992, 2002, toeititi a 30 tausaga, o alu atu pea a le afeselau, afeselau, afeselau.

E lē na o le afeselau la, ae tuufaatasi i ai ma i latou foi e o atu foi ma overstayer, o le mea lea e iai nei, pe a o la‘u mātau, e ta‘i afe limaselu i le tausaga. Faaopoopo faatasi la tagata na e tau mai le taimi lenei, ua matuā toatele le mea lea e tupu nei, i le toatele o tatou a manao loa i se 200 telefoni atu iinā, aemaise o lea ua matuā tele le telefoni lea o loo iai nei, ua mauagofie tupe.

A o le tagata foi ia, ia o le natura a, a filifili le mea faigata ma le mea faigofie, o le mea pito sili ona faigofie o le tago i le telefoni, telefoni atu loa iinā. O le mea la lena o lea ua tupu nei, ua tele mau auala eseese e maua ai tupe a tagata, aemaise lava le faalagolago atu iinā, i le toatele lea e o atu iinā.
E lē gata la iinā, a o le tatou gaioiga tele lea e fai o le auina atu o le vaega toatele e o atu e faigaluega e tau apu iinā ma lafo mai seleni i aiga.

O le tulaga faigata lena, ua mauagofie tupe i auala eseese, ua lē na o le faatoaga. O le mea la ua tupu, a filifili le tagata i le mea faigofie ma le mea faigata, o le mea a e masani ona tupu, o le filifili le mea faigofie.
O le ala foi la lena, a avatu ai loa a matou tautalaga foi lele, e faamanatu atu i ai upu a le Atua na ave ia Atamu ma Eva, ua leai ma se isi e toe fia faalogo i na upu, le vaega foi lea e fiafia i mea e maua fua.
O le tulaga foi la lea o lea e fai ai ma osooso ai pea ituaiga faipule foi ia, o le vaai atū, pau a le auala e vave ai ona oo mai i totonu o le Palemene o le taufaavalea, ia oso loa folafola le mauagofie, e oo atu loa i totonu soloia tupe maua a le Malo ae amata ona sii i luga penisione ma totogi.

E lē o manatunatu a la tagata i le mea lea ua tupu, e soloia tupe ua leai ni tupe, ae toe faalogo mai o le a sii le penisione. Pau a le mea la o le a manatu loa i ai le toeaina ma le loomatua, ‘oi tai manaia, o lea o le a sii a ta penisione,’ o loa palota ai.
O le tulaga lena o lea e taumafai e faamalamalama lelei  i tagata, aua nei seetia i le toatele o le vaega taufaavalea lea e feoai solo, e leai a ma se mea e maua ai, na o le tele o le mau faafitauli o le a feagai ma lo tatou atunuu pe a sao mai le vaega lena i totonu.

Radio Samoa: Ta see i le maota gasegase. Ua faafofoga foi ma ou faalogo i le tala o loo sau pea i si o tatou atunuu, ia ae ou te lē oo i ai le iloa ma le tulaga ua oo i ai. Fai mai e lē o tapenaina, e lē o lelei mea e nonofo ai ma tofafa ai foi gasegase.
O nisi taimi e atoa se aso o faatali se fomai. Aisea lau afioga i le Palemia ua lē matuā ave ai se tupe e fai lelei ai le maota gasegase i Motootua, tāpena lelei ai le mea e papaaao ai le atunuu, aemaise foi o nai gasegase. O le ā le tulaga ua oo i ai so tou finagalo i le tulaga ua oo i ai le maota gasegase i Samoa?