O le lu‘i a le alii faipule o le Tautua Samoa, Levaopolo Talatonu e agai i le Matagaluega o le Soifua Maloloina – e mafua mai ona o le faalua ona tulai mai o faitioga i le apa eleni o le Seaboat – e lei iai lava se finagalo ua faaalia i ai o le Soifua Maloloina ae o se gaioiga foi e taofi ai le toe faatau o lenei oloa i Samoa.
O le faaiuga o le vaiaso na tea nei lea na ta‘ua ai e le alii faipule na faatatope ai i le falemai se faafeagaiga i Vaitele ma lona aiga ma maua ai ua onanā i le apa i‘a na tatala ma fai ai se taumafataga a lea aiga.
“O le apa foi lea na laga e ofisa faasalalau ma nusipepa i le amataga o le vaiaso na tea nei na maua ai gaupapa i totonu o se isi apa sa faaaogā foi mo se taumafataga a se isi aiga,” o le faamanatu lea a le alii faipule.
“O lea la ou te fesiligia ai pe aisea ua leai ai se faamatalaga mai le Soifua Maloloina i lenei mataupu – o ā mea a le Health lea o loo fai? E suesue atu foi le apa eleni e leai ma se label poo se faalauiloa e manino ai poo fea tonu lava e gaosi ai lenei apa”.
O le faitioga muamua na maua ai o Saina e sau ai le apa eleni lenei ma o loo faatau atu e le kamupani a Ah Liki i Samoa nei. O le faitioga muamua foi lea na ta‘ua ai e lē mafai ona faamaonia e ola se gaupapa i totonu o lea apa i‘a pe afai na sao i ai i totonu auā e tao apa nei a o lei faapipii i ai le pepa ma faatau atu i tagata faatau.
Na lagolagoina e le Taitai o le Itu Agai le finagalo o le alii faipule ma faapea mai o le faigata lava lenei o le ofi atu o Samoa i le faalapotopotoga o Fefaatauaiga a le Lalolagi auā e tatala ai le avanoa mo soo se ituaiga oloa e ono afaina ai foi le soifua maloloina.
“O le eleni lava lea e tele ina tua i ai aiga ona o le lē lava o le faasoa ae o eleni ia ua maua nei ua fesiligia ai lava le toe taumafaina o ia oloa,” o se faaaliga lea a Palusalue Faapo II.
O le isi tulaga na ta‘ua e Levaopolo e tatau lava ona toe iloilo lelei le atunuu i le faaaogā o pusa apa i faalavelave – ona pau lea o le auala e taofi ai le soona sau i totonu o le atunuu o nei ituaiga oloa ua tulai mai ai faafitauli nei.
“O isi pusa apa ua atoa lelei le lima tausaga o feaveai solo e aunoa ma se tatalaina ona o faalavelave ma e ono iai nisi pusa apa ua mae‘a aogā ae o loo feaveai lava ona tulai mai lea o le taimi ua lē lava se tupe toe tapa aiga i le pusa apa e faaaogā mo meaai, tulai mai ai loa faafitauli nei ae a taofi loa le faaaogā o pusa apa i faalavelave ae agai sa‘o lava i tupe, atonu o le a faaitiitia ai le oo mai o nei oloa i le atunuu”.
“Sa sili ai lava ona toe aumai le siusiu pipi auā e mafai ona fai auala e aveese ai le ga‘o ae faaaogā i taumafa nai i lo le la‘u mai o eleni e na o le mama‘i ai o le atunuu”.
Faaalia e Talatonu o lea e unai le soifua manuia ma le taumafa o tagata Samoa i taumafa e maua ai le soifua maloloina, ae e lē o iai lava se galuega e aveese ai oloa tuu apa nei e mautinoa e feteenai ma le feau o loo laugaina i polokalame a le Matagaluega.
O le tali a le vaega o suesuega a le Matagaluega o le Soifua Maloloina, e lei iai se faitioga poo se lipoti ua oo atu ia i latou e faatatau i se aiga ua onanā i se apa eleni ma e lei oo atu foi se faitioga ia i latou e faatatau i ni gaupapa na maua i totonu o se apa elegi – e lē mafai foi la ona gaioi le matagaluega se‘i vagana ua oo atu se faitioga aloaia e faatatau i lea mataupu.
“E oo mai i le asō e leai ma se faitioga o mataupu ia e lua ua faasalalau solo,” o le faamatalaga lea a le sui o le Soifua Maloloina. O le faaamatalaga a le Matagaluega e tatau lava ona oo atu i latou o loo iai faitioga nei ona iloa lea o le faafitauli e tulai mai ma fai i ai suesuega auā le faamaoniga.