Poloaia e le faamasinoga aiga e to’a 18 o Leauvaa e tapena ese

O le tofa ia Maulolo Tavita o se tasi o potu toa o le afioaga o Afega
O le tofa ia Maulolo Tavita o se tasi o potu toa o le afioaga o Afega

Ua faatonuina e le faamasinoga o Fanua ma Suafa i Mulinuu aiga e toa sefulu ma le valu -18 o loo nonofo i fanua a uta o Leauvaa, ua tatau ona tapena ese, i le mae’a o le faaiuga o le latou mataupu ma alii ma faipule o le afioaga o Afega i le faaiuga o le tausaga na tea nei.

O le faaiuga o le uluai suesuega a le Faamasinoga o Fanua ma Suafa, ma o le talosaga a alii ma faipule o le afioaga o Afega e faavae lea o fanua tau Afega, ma ua tupu le nuu, ua manaomia o latou fanua, aemaise o nisi o atinae e fia faaaoga ai o latou fanua e fesoasoani i le totogiina o nonoga tupe, ma isi lava fuafuaga mo le lelei o le nuu.

Faaalia e alii ma faipule o Afega o fanua ia, e silia ma le 700 eka, o fanua tau Afega ma ei lalo o le faamalumaluga a Fata ma Maulolo.

I mau na tuuina atu i le faamasinoga, na faatu se komiti, e tai lua sui mai i afioaga o loo aafia i le mataupu e faatalanoa le mataupu, peitai e lei auai ai Leauvaa. O le mau a Leauvaa, e le auai ai, ae sili ona tuu atu le mataupu i le faamasinoga.

E le o se taimi muamua lenei pei ona faaalia e le faaiuga ale faamasinoga o Fanua ma Suafa, ua fautuaina ai aiga ua aafia ia tapena ese ma tuaoi o le tafa fa ua aafia.

O le 1952 na faatonuina ai e tapena ese, e lei usitaia, iva tausaga mulimuli ane i le 1961, toe ave i ai le isi faatonuga e tapena ese peitai e lei usitaia lava.

O le faaiuga o le 2018 i le tausaga na tea nei ia Tesema aso 18 na faia ai loa le faaiuga a le Faamasinoga o Fanua ma Suafa, e tatau ona oo atu ia Iuni o le tausaga lenei ua tapena ese uma. E lei faamauina e le Faamasinoga o Fanua ma Suafa ua faatoai atu se talosaga e talosagaina ai le faatagana a le Faamasinoga ina ia toe iloilo ai le mataupu, e ui ina ua feaveai faamatalaga, o lo o tapena le afioaga mo se latou talosaga e toe apili ai le mataupu.

Peitai o aiga o le a faatulai ese i lalo o le poloaiga a le faamasinoga o Fanua ma Suafa, ua silia i le limasefulu 50 tausaga talu ona nofoia se vaega o le 700 ma ona tupu eka i uta o Leauvaa.

Fai mai se tasi o mau o le afioaga o Leauvaa e pei ona tuuina atu i le faamasinoga, ua ova le fia pule, ma le faamaualuluga o alii ma faipule o Afega, i fanua o lo o pisa ai nei.

O aiga e toa sefulu ma le valu 18 ua poloaina e le faamasinoga e tapena ese. Fiti Pauga, Tau Naime, Lemalu Ioane, Tuala Enele, Tui Seu, Faatoafe Faiga, Lealu Paulo, Tuala Maleko, Muagututia Koloko, Malia Pulou, Kose Seve, Kia Viliamu, Lave Sipoloa, Tuala Sogi, Tevaga Vailua, Siaosi, Sagote Malo, ma Tuala Ake Malo.

O le mataupu foi lenei ua toatele ai tauaiga o nisi o afioaga o Leauvaa ua faaalia lo latou le fiafia i le faaiuga a le faamasinoga. O nisi ua o latou faaaoga le facebook e faaali ai o latou lagona, ma o latou tuuaia ai nisi o le afioaga o Leauvaa, i le teena o le faaiuga o le faatuina o se komiti faapitoa, ina ia faatalanoaina le mataupu pe soalaupule foi.

E pei ona silafia, o le afioaga o Leauvaa e mafua mai i aiga na tuua o latou aiga i Savaii, ina ua pa le mauga mu o Matavanu i le 1905, ma sosola ese mai ai ma nonofo i Leauvaa.

O le afioaga o Leauvaa ei le va o Levi, Saleimoa i le itu Sasa’e o Tuanai ma Afega i le itu i Sisifo.

E lei fia talanoa mai nisi o aiga ina ua asia, e le tusitala mo so latou finagalo e tusa ai ma le faaiuga a le faamasinoga o Fanua ma Suafa, ona faimai o lo o taoto se finagalo o le afioaga e tusa ma le mataupu pe toe apili le faaiuga pe leai foi.

O le aso 18 o Iuni 2019, le aso e tatau ona oo atu i ai ua tapena ese aiga e pei ona faatonuina e le faaiuga a le Faamasinoga o Uluai Suesuega a le Faamasinoga o Fanua ma Suafa.