Mataio 5:13 “O outou, o le masima o le lalolagi outou; a e afai e magalo le masima, pe se a se mea e faamāi a‘i? E leai se mea e toe aoga ai, na ona lafoaiina i fafo ma solia e tagata.”
I le vaitaimi ae lei faatupulaia le popoto o tagata e pei ona iai nei, o le masima o se mea sa tāua tele. E ta‘u e tagata Eleni le masina o se mea faale-atua (divine). E manatu foi tagata Roma faapea; e leai se isi mea tāua, ua na o le susulu o ave o le la ma le masima, o mea tāua ia.
E oo mai la i le taimi o Iesu, ua malamalama lelei tagata i le tāua o le masima ma ona aogā i le soifuaga o tagata i aso fai soo. Sa latou silafia lelei foi le tāua ma ni aogā eseese o le masina. Faataitaiga:
• O le masima e faatusa i ai le soifuaga mamā (purity).
O lona lanu ilaila toe paepaema o foliga ia e iloa ai le mamā o le masima. E taofi tagata Roma, o le masima e sili le mamā i lo o se isi lava mea. Auā foi o le masima e maua mai le suasami ma le la. E leai ni vailaau e filogia ma sui ai ni paluga seia maua ai se masima.
E tāua tele foi le masima i faigataulaga a tagata Iutaia. Sa faatonu Isaraelu, ia faamasima a latou taulaga (Levitiko 2:13). O le tasi lea o vaega o le saunoaga a Iesu e faatatau i tagata Kerisiano, o masima o le lalolagi. Auā e tatau i le aukerisiano le soifua mamā. Paia. O latou e iloa ai e le lalolagi le paia o lo latou Atua.
O le natura faaletagata, tatou te taumafai e toso mai aga a le lalolagi e faafetaui ma lo tatou ola. E pei o le lē faamaoni, poo le faigaluega lē lelei. O tu lē faaaloalo ma le lē iloa o le va nonofo ma tagata.
E tofotofoina pea tatou i nei mea i aso uma, ae tatau ona tumau i le fai mea tonu. E lē mafai e le tagata kerisiano ona vavae ese ia mai le lalolagi, ae mafai ona leoleo ma taofi ia te ia nei pisia i le lalolagi (Iakopo 1:27).
• O le masima, na te taofi le manogi leaga ma le faaleagaina o taumafa.
Sa masani Samoa i aso ua mavae ae lei oo atu le eletise ma pusaaisa, na faaaogā masima e tuu ai aano o manufasi pei o povi ma puaa.
E taofi e le masima le vave faaleagaina o nei ituaiga taumafa, auā ua mamate. Ae o le masima na te faafouina pea ma puipui taumafa mai le manogi elo (tulou). E tetee e le masima siama e faatupuina le leaga ma afaina ai aano o manu fasi.
O le finagalo o Iesu, o kerisiano latou te puipuia aiga ma nuu, e oo lava i faigalotu. E puipui mai faiga a le tiapolo ma le lalolagi. O tagata faatuatua ia pei o masima e taofia le manogi leaga ma faiga piopio ma amiolētonu mai le oo mai totonu o faigamea o loo tatou iai.
• O le masima, e faamanaia ma faamai ai taumafa.
A e tausami i se taumafataga e lē faamasimaina, e te lagonaina le lē manaia ma le lē lelei. E magalogalo. E lē oso ai se fia tausami. Ae o le masima na te aumaia se tofo lelei, e faaosofia ai le fia tausami.
E faapea le finagalo o Iesu, o kerisiano latou te faaleleia mea ua faaletonu. O a latou fautuaga e toafilemu ai ni vevesi. E malu ma maopoopo aiga ma ekalesia i la latou fautua. E tauleleia ma amanaia mea latou te fai, auā e tautua lelei. O masima latou o le lalolagi, pei o le mau a le Evagelia a Mareko, ‘Ia ia te outou le masima, ma ia fifilemu outou ia te outou.’ (Mareko 9:50)
O le faalavelave, ua lē mai o tatou olaga faatuatua, ma ua lē nanea le Talalelei a Iesu Keriso i le matamata mai o tagata lē faatuatua. Ua leai se olioli o le faaolataga a Iesu, ua tausolomua ia tatou le ola faauu ma le faasiasia. E maaleale ma le mau le afa.
E itaita gofie ma tausolomua le faatuputupu vevesi, ae ese ma le toaaga i lotu i Aso Sa uma. Ua ati lava le pa a lea ekalesia ma lea ekalesia ma taulagi, e sao lava matou, a o lea e matamata nonofo tagata mai atunuu faapaupau ma tuufesili, aisea e misa ai latou?
Fai mai lea o le faaiuga o le saunoaga a Iesu, ae afai e magalo le masima, e leai se mea e toe aogā i ai. Na ona lafoaiina i fafo ma soli e tagata.
Samoa, afai e lē soifua le tagata e tusa ma le finagalo alofa o le Atua na valaauina ai, o lona uiga ua lalata tatou i ni faalavelave. Ae na valaauina tatou ia fai ma masima o le lalolagi. Tatou te tausisi i le olaga mamā, ma ia faapaiaina mo lē na valaauina tatou.
Ia fai le amiotonu. Ia tausolomua le fai o le mea sa‘o, tusa lava pe inosia ai tatou. Ia faatupu le filemu i soo se mea tatou te iai, ae lē o le faamaite e tatou o fevaevaeaiga, poo ni suega tala e pisa ai. Tatou faamaualalo i le Atua, auā e finagalo Iesu ia avea tatou ma masima o le lalolagi. Soifua.