O le manatu lea o sui o Faalapotopotoga Tumaoti na saunia le lipoti e tali ai le lipoti a le Malo o Samoa na tuu atu i le toe iloiloga o le Feagaiga o le Puipuiga o Tamaitai mai i soo se ituaiga faailoga tagata. O le lipoti a le Malo na faapea ona aumai ai ni fautuaga malolosi a Malo Aufaatasi i galuega ua leva ona tatau ona faatino e Samoa e faamalosia ai lenei feagaiga lea na sainilima ai Samoa i le tusa ma le 10 tausaga talu ai.
O le mau a Malo Aufaatasi i lana Komiti faapitoa o le CEDAW e pei ona silafia ai, e lei taitai mae‘a galuega e tatau ona faatino e Samoa auā le lagolagoina ma le faamalosia o lenei feagaiga. Na finau Samoa i le lipoti a le Malo ua tele galuega ua fai – ua faapea foi ona agai Samoa i lana Palemene i le faitauga lona lua o nisi o tulafono ua patino tonu lava i le feagaiga lenei ua ta‘ua o le CEDAW ae o loo tele lava isi galuega e fia faia e pei o le faaliliuina o tulafono faapea ai ma le saga unai o nisi o vaega o le feagaiga ina ia faamalieina ai le sainigalima ua 10 tausaga talu ona fai.
O loo ua iai foi nisi o suiga i le faaopoopo o se vaega i le Matagaluega o Leoleo e patino i ai ituaiga. Ua vaaia le suiga i le faatinoga o tulafono i le Ofisa o Faamasinoga ina ia faaopoopo ma faamamafa atu faasalaga o soo se tasi e solitulafono faasaga i le mataupu o loo faamamafa e lenei feagaiga.
Ua faatutū ni nofoaga e sulufai i ai tamaitai ua afaina i faiga faailoga tagata. O le mau a le Komiti a le Malo Aufaatasi e pei ona iai le lipoti o le faaiuga o folasaga a Samoa ia na fai i Niu Ioka ua manino mai ai le manatu o le Komiti o le CEDAW, e le o taitai lava oo Samoa i se tulaga e mafai ai ona faapea mai o lea ua faamalosia uma mataupu laga i lenei feagaiga.
“Matou te le o taumafai e sui tu ma aganuu a Samoa ae o le faamoemoe ina ia mafai ona unai laititi le agai i luma ina ia amanaia ai tamaitai aemaise i tofiga o matai ma le agai ai e tauva i tofi faipule o le Palemene”, o se finagalo lea o se tasi o le Komiti o le CEDAW a Malo Aufaatasi na faailoa ane i le taimi o folasaga nei na faatautaia i Niu Ioka i Amerika.
Na toe tulai sui o Faalapotopotoga Tumaoti ma faamanatu le latou foi lipoti lea na tuu atu mo vaega o lenei feagaiga e manatu e le o atoatoa ona faatino. “E le o se manatu e momoli ni masei, ae o le mea moni lava lea o loo tupu i Samoa lea e momoli auā o inā e soalaupule ai itu e lua ma faataatia auala e mafai ona faatino ai le galuega o le faaleleia o mataupu laga o le CEDAW,” o se finagalo lea o le tamaitai o loo faauluulu i ai le Faamalu o Faalapotopotoga Tumaoti a Samoa le SUNGO – Roina Faatauvaa-Vavatau.
Faaalia foi e le tasi o sui o faalapotopotoga tumaoti na malaga faatasi ma Vavatau i lenei fono tele – Lemalu Nele Leilua, o le matati‘a lea ua faatū e le usugafono lenei o le aupito laititi o le taimi na faatautaia ai feutagaiga i le galuega a Samoa ua fai i le CEDAW ona ua leai ni tali o nisi o fesili na tuu atu e le Komiti lenei a Malo Aufaatasi o lea feagaiga.
“Mafua le lē mafai ona tali atu o fesili na lagā ona o le lē lava o felafolafoaiga ma tapenaga e tali atu ai i fesili e ono faatutū mai i sui usufono a Samoa faatatau lava i lea feagaiga”.
Faaalia e nei sui – ua sa‘i Malo Aufaatasi ona ua lē mafai e Samoa ona faatino le tele o vaega o le Feagaiga lenei ae ua leva ona saini Samoa e faatino suiga mo le lelei o tamaitai o le atunuu. O le mau a Leituala Kuiniselani – le Ofisa Sili o le Matagaluega a Tina ma Tamaitai, Atinae o Nuu ma Agafesootai, o feutagaiga ma folasaga na fai i Niu Ioka – ua laualuga ai le faatautaia o nei mataupu i le ava fatafata ma le faaaloalo.
O le mau a Faaalapotopotoga Tumaoti – e lē tau tapa le ava fatafata pe afai e iai le manaoga ina ia faamalosia lenei feagaiga ma o le tuusa‘o o lipoti ma ia lava mau e faamaonia ai, e leai lava se auala o le a tatala atu mo faitioga ma faaseā a le Komiti o le CEDAW.
Ua tuu mai e Malo Aufaatasi i le komiti faapitoa lea tausaga e lua ina ia mafai ona toe foi atu Samoa i le laulauafono ma ua faamautu ana suiga mo lea faamoemoe mo le faamalosia o le CEDAW.
E ui lava la i le luga lalo o finagalo faaalia i le Lipoti a Samoa i le CEDAW – ua tulai mai nei le manaoga ina ia galulue faatasi matagaluega a le Malo o loo aofia i lenei feagaiga aemaise o faalapotopotoga tumaoti ina ia mautinoa e toe agai atu Samoa ma ona sui usufono ua mafai ona tali atu i fesili faaatau i le Feagaiga lenei ma galuega ua faatino e faamalosia ai.
Ua saunoa foi le alii Minisita o le Matagaluega ua manino e le o taitai lava faalauiloa ina ia manino uma tamaitai o Samoa i le tāua o lenei feagaiga ae o ā foi aiā tatau ua faamalosia mai i le CEDAW e tatau ona maua e tamaitai o le atunuu.