O le vaiaso nei sa ou tu ai i se faamasinoga i le Court of Appeal i Ueligitone. O se faafitauli o loo tulai mai, o se faafitauli lea i totonu o se Ekalesia ua vaeluaina.
Sa toe tuu mai lava e faamasino se avanoa i le taimi na mālōlō ai faamasino e toatolu o le Court of Appeal, e taumafai ai itu e lua e talanoa ina ia fai se faaiuga a itu e lua lava ia, ae aua le faamoemoe i le fale faamasino e fai mai se faaiuga.
E lei maua se faaiuga, o loo reserve le faaiuga a le Court of Appeal.
Sa faaauau le faamasinoga, ina ua uma le taimi na tuu mai e soalaupule ai le mataupu e itu e lua, ae lei maua se iuga e malilie i ai itu e lua. O loo faatali le faaiuga a le fale faamasino.
A o lei tulai faamasino, sa toe fofoga mai lava e le peresitene o le Court of Appeal, le tāua o le taumafai o itu e lua e fai se faaiuga e mafai ona nonofo ma latou uma, e foia ai le faafitauli.Ou te Faaluaina le Agaga o le Taumafai e Soalaupule le Mataupu Sue se Iuga i Itu e Lua, ae Aua le na o le Faamoemoe i Faaiuga a Faamasino – Aemaise Vevesiga i Totonu o Ekalesia:
O le vaega nei e ala ai le fautuaga lea e i luga:
1. Afai o ni finauga i meatotino a Ekalesia, o le tulafono, e lē aveina meatotino a Ekalesia e aafia ai ma a latou tupe, e pulea e se itu e tasi. O meatotino a lotu ma Ekalesia e i lalo o le Trust. O Trusts a Ekalesia e i lalo o le tulafono o Charitable Trusts. O Trusts a Lotu e lē pulea e se tagata e toatasi, e lē pulea foi e na o se faifeau.
O le Trust a Lotu, e pei ona ou ta’ua i luma o le Court of Appeal, o le “Trust for a Purpose” (e iai le auga na faavae ai le trust, e lē na o se trust ina ia manuia ai se tagata e toatasi, pe fai ai na o ni manaoga o se tagata e toatasi).
2. O lotu e pei ona ou ta’ua i luma o le fale faamasino – e o tagata Samoa i Lotu, ona e talitonu i le Alii, ma e fai sauniga e pei ona masani ai. O Lotu foi ua fai ma sulufaiga a o tatou tagata e faatasitasi ai ma faimea faatasi ai, auā ua leai ni nuu ma alalafaga, e pei ona tatou ola mai ai i Samoa. E faatasi i le lotu, e faifaimea faatasi tina o Ekalesia, tamā, faapea autalavou. I lo’u iloa, e telē le aogā o lotu, ma e tatau ai ona puipui i ai.
3. O lotu, e tatau ona puipui ina ia uma atu mātua na fai mai i Samoa ma sa ola a’e i lotu i totonu o nuu ma aiga, ae faaauau le mafuta o fanau, aemaise fanau na fananau i Niu Sila nei, faaauau le galuega a le Atua, ma fetausia’i i lo latou va o latou o fanau a Samoa.
4. E lē tatau i fanau ona vaaia e feaina’i ma tauaimisa tagata matutua i totonu o lotu. E tatau i tagata matutua ona fai ma taiala i fanau fai a’e, ia maua e fanau faataitaiga lelei, aemaise faataitaiga na ola mai ai tagata Samoa e faavae i le faaalolao ma le alofa. Sa ou tolaulauina i le fale faamasino nei taiala lelei e opogi i le aganuu faasamoa pe a lelei ona fai lotoifale o Ekalesia.
5. E iai le taimi e ave ai mataupu i fale faamasino aemaise mataupu i meatotino, pe afai lava ua malepe se Ekalesia, ua lē mafai ona toe galulue faatasi. Ae fautuaina le saili o fesoasoani mai i loia e malamalama i background o lotu, faasamoa ma se loia e alu i le lotu. E mafai e loia e iai taleni i mea faapenei ona fesoasoani e sue se fofo mo le agai i luma, ma vave faamuta le mataupu a o lei oo i le fale faamasino, ona e taugata.
6. O faaiuga a faamasino, e alu i le tulafono a Niu Sila, e lē o ni faaiuga e faamalilie ai itu e lua. (The Court decision is an imposed decision made by the Judges based on the relevant Law and based on the facts before the Court. The Court’s decision is also guided by previous decisions on similar issues).
O le auga o lenei article, ou te fautuaina o tatou tagata ia saili muamua se talanoaga o mataupu e outou lava ia, ia maua ai se filemu ma fetausi a’i.
Agai e sue mai se fautuaga i se loia e malamalama i le background, e fautuaina outou ae lei faia se talanoaga. E taugofie mamao le tau o se fautuaga faaloia i le taimi lea.
E iai loia e mafai ona latou faia “Mediation” (o le talanoaina i tua o mataupu i le va o outou, ma taumafai e maua se faai’uga tou te malilie ai ma mafai ona tou nonofo fealofani).
A maua se faaiuga, e tatau ona tusia i lalo se faaiuga e talia ma amanaia i le tulafono, ona saini lea e itu e lua. Fesili i loia tou te o i ai pe se Mediator e talanoaina le tou mataupu.
Ou te faia Mediation. Ae i lo’u tulaga faaloia, a ou faia mediation i se mataupu e lē mafai ona ou toe tu e ave lena mataupu i se faamasinoga.
E sili ia te au le fesoasoani i o tatou Ekalesia e fautua, faamautu ma faamalamalama tulafono e opogi ai galuega a lotu.
E tāua le Mediation e taumafai ai e fai ni faaiuga e tausi ai le filemu, vafealoai ma galulue faatasi ai tagata e faaola galuega a Ekalesia.
E taugofie mamao lea i lo le faatali se’i vevesi ona ave lea o mataupu i le fale faamasino. Se’i vaganā ua lē mafai ona faia ni faaiuga e pei ona ta’ua i luga, ona ave lea i le fale faamasino mataupu a lotu.