Maoae le faatinoina e tama ma teine aoga o le gagana Samoa

Sa molimauina le maualuga tele o le tulaga sa faatinoina ai e tamaiti aoga mai aoga maualuluga i Aukilani ma Ueligitone, e ala i le tauvaga o tautalaga faa-Samoa, sa faapolokalameina e le komiti a le FAGASA. Sa matuā faatumulia le Hall i Malaeola i Magele i le faamoemoe sa faataunuuina ai i le faaiuga o le vaiaso talu ai.

O le faatāuaina o le gagana Samoa i aoga ma le atunuu o Niu Sila, sa fai ma autū sa taulai i ai mafaufauga ma uiga o tautalaga eseese sa faatulagaina mo le faamaoemoe. O le autū e pei ona fafau agai i ai mafaufauga o le au tauva e ala i tautalaga taitasi, sa maitauina le telē o sona sao mo fanau i le tele o vaega o le gagana.

E lē gata i le fatufatuina o manatu, o le tuufaatasia o vaega eseese, o le faaaogāina o le gagana i lona tusitusia, atoa ai ma le gagana tautala e faaaogā i le taimi e tatau ai. O itu ia sa iloga ona ma‘oti ma atagia i le tele o tautalaga a le fanau i lea aso. O se faamaoniga lea o le galuega tele ma le aogā o loo taumafai i ai sui o le FAGASA ma le komiti, i tausaga taitasi ina ia taofimau pea ma faamalosia le faaaogāina o le gagana Samoa, e lē gata i totonu o aiga, a o aoga foi ma isi nofoaga faitele.

O le talitonuga faafaiaoga o loo iai, a fai ae misia le gagana muamua a le tama poo le teine, e fai lava si faigata ona toe tau a‘oa‘oina pe a matua, ma oo atu i le isi laasaga o le olaga a‘oa‘oina. E iai foi le faamaoniga o lea manatu, pe afai e toe tepa ma silasila i le tele o fanau ua taumafai nei e toe tau a‘oa‘oina le gagana, ina ua faaaogāina ma faamoemoeina i le tele o galuega lelei a le malo ma lenei atunuu.

E lē gata foi lea, o nisi ua fiafia e talia le suafa matai ma faaaloaloga a aiga ma afioaga, ma ua manaomia ai le tautala i le gagana, peitai ua fai lava si tuai.

O le tele foi o matagluega a le malo i Niu Sila, aemaise foi le tele o le mau kamupani, o loo manaomia ai tagata faigaluega e mafai ona faaaogāina gagana e lua, le Igilisi ma le Samoa. O le mafuaga ona o le toatele o tagata faatau atoa ma i latou e faaaogāina auaunaga eseese, o tagata Samoa, ae vaivai i le gagana Peretania, ma ua avea o se auala ua matuā manaomia ai i latou e mafaia gagana e lua, ina ia fesoasoani tonu i le manaoga o tagata.

O nisi ia o vaega tāua o le gagana Samoa i totonu o lenei atunuu, ma ua matuā alagatatau ai i soo se tama ma soo se teine Samoa, ona a‘oa‘oina le tautala ma ia iloa faaaogā le gagana Samoa e tusa lava poo Niu Sila.

E iai foi nisi o mātua ua manatu e leai se aogā o le gagana Samoa, ae ia manatua, o le faasinomaga lea o le Samoa, o lana gagana na soifua mai ma ia i le lalolagi. O nisi ia o manatu ma talitonuga e uiga i le tāua tele o le gagana Samoa, ma sa matuā faamaonia mai e sui o le FAGASA lea vaega. O le saunoaga a le peresitene atoa ma sui o le komiti, sa ta‘ua ai le naunau tele ina ia faamautu i loto ma mafaufau o le fanau le gagana, auā o lo latou fua lea e iloa ai ma silafia e le lalolagi, aemaise pe a iai i tuufaatasiga tetele e auai ai.

E lei faigofie le galuega sa feagai ai ma faamasino i lea aso, ona o le mālie eseese o nota, aemaise o le faatinoina e le fanau o vaega taitasi sa agai i ai tautalaga, ma vaega foi sa faatulagaina e ao ina faamamafaina mo le tauvaga. E lei tuumāmāina e sui mai Porirua ma Ueligitone le faamoemoe, sa matuā lava tapenaina, ae e lei tele lava foi i se pito le talitali atu a aoga a Aukilani, e tali atu ai i le mamafa o sauniuniga a tama ma teine mai le Laumua.

O le faamoemoe sa talimalo ai Aukilani, ma o le afiafi o le Aso Tofi na tea nei sa faatino ai le ‘ava o le feiloaiga, atoa ai ma lauga o le malaga sii, ma le talimau ai i fanua o le isi itu. O vaega uma ia sa faatinoina i le afiafi o le Aso Tofi, ae lumanai ai le Aso Faraile sa faataunuuina ai le tauvaga tautalaga poo lauga e faatatau tonu lava i le autū “E tāua le gagana Samoa”. Sa maua foi i faasalalauga a le Radio Samoa se vaega o lena tauvaga tautalaga e pei ona faafofoga i ai le atunuu i nisi o lauga a le fanau.

E tuua e le Samoa Times lea afiafi e lei mae‘a le faamoemoe o le fanau.