Manumalo Tuiā faamasinoga o le Maota o Togamau

“A e iloa a‘u i Si‘ulepa ou te iloa foi oe i Togamau,” o se alagaupu lenei ua tele ina faaaogā i le faalauiloa ai o sailiga seleni a le tele o aulotu ma afioaga. O se vaega o le gagana Samoa ua aofia ai lenei maota e ta‘ua o Togamau. O le faaiuga o le vaiaso na tea nei na tolaulau ai le iuga o le talosaga na ave i le Faamasinoga o Fanua ma Suafa i le suafa e faasino tonu i ai le Maota o Togamau.

 
Faaalia e le afioga Tuiā Pu‘a Letoa, o le taitai o le Itu Tagi muamua o lenei mataupu, na mafua ona ia agai e ave le mataupu i le faamasinoga ona o se suiga na maua i le Tusi o Faalupega a le Afioaga o Vaiee ua sau ai o le Maota o Togamau o le maota e faasino i le suafa Te‘o faapea ai le suafa Tuiā.

 
O le faaaliga a Tuiā Pu‘a, o le faa-Samoa lava ia e lē mafai ona tasi se maota e faasino i ai ni suafa Sa‘o se lua o se nuu. E tofu lava le suafa latou ma lona maota poo le malae e pei foi la i le Maota i Togamau, e faasino lava i le suafa Tuiā auā e iai foi le suafa Te‘o ma lona maota ua mae‘a ona faasino i ai.

 
O lea la na faagasolo mai ai loa lenei mataupu ma o itu tagi e aofia ai le Itu Tagi muamua na faapea ona taitaia e Tuiā Pu‘a Letoa, Sailauama Vaiga‘au, Siliga Taugapusi Tuiā, Aufonolua Kopa Tuiā, Malaesilia I‘u Te‘o, Malaesilia Va‘ai, Gaui Tuiā Faamuina, Tofinuu Sa, Maiava Visekota Tuiā, Fuaialii Ututau, Lufi Su‘a, Aiga Letoa.

 
O le Itu Tagi lona lua e aofia ai Te‘o Lomialagi Unasa Felise Vaa, Te‘o Lomialagi Vaiee Savea, Te‘o Lomialagi Luka. O le Itu na tetee i lenei mataupu ma na tuua‘ia e Tuiā ma le isi itu tagi le faia o lenei suiga i le Tusi Faalupega o le atunuu, e aofia ai Te‘o Lomialagi Rimoni, Te‘o Lomialagi Eteuati, Te‘o Lomialagi Pelema, Te‘o Lomialagi Lauama, Te‘o Lomialagi Poufa, Tuiā Aufonolua Siaosi, Lutuimagamau Laufetalaiga, Availepule Tulaga ma Saolele Keve.

 
O le talosaga na ave e le suafa Tuiā o Togamau e fitoi tonu ia i laua ma Tuiā Aufonolua, e ui na tulai mai Tuiā Aufonolua i le itu tetee. O finauga o lea talosaga na ta‘ua ai e taunuu atu Te‘o Saolele mai Falealili, ua iai Tuiā ma lona nuu o Vaiee ma lona maota o Togamau. O le mau a le Itu Tagi lea – na lagolagoina e le Faamasinoga o Fanua ma Suafa, o le suafa Te‘o ua ma‘oti lava foi ona maota.

 

O Te‘o Lomialagi, le Te‘o e feagai ma le Tuiā, o Lealofisa lona Maota lea e iai le Itu Tagi lona lua. O Te‘o Teleuli o Liloa lona Maota a o Te‘o Lomialagi i Lemuta o loo tulai mai i le itu tetee, o Lemuta lona maota, ae o Togamau ua na o le Tuiā lava e faasino i ai, e ui a fono Te‘o ma Tuiā, e fono i Togamau.

 
O le mau na faamamafa e le Itu Tetee, e pule Te‘o ma Tuiā i lo la maota fono o Togamau ae pule le nuu o Vaiee i le Malaefono o Togamau. E mafua lea manatu o le Itu Tetee ona o le itu lea, O le va o Te‘o ma Tuiā e osi i le maota o Togamau, soo se maota i Vaiee o Tuiā poo Te‘o e osi ai le va lea ma fono ai Te‘o ma Tuiā, o Togamau lena.

 
Soo se mea e fono ai le nuu i Vaiee ma Te‘o ma Tuiā, o le malaefono lena o Togamau. A masii i fafo Vaiee o lo latou maota tauave o Togamau. O le mau a le Itu Tetee, o Vaiee atoa lava o Togamau.
Peitai na ta‘ua e le Faamasinoga o Fanua ma Suafa, na asia le afioaga ma iloa ai e iai lava le nofoaga ua ta‘ua o Togamau ma e tusa ma le 10 eka le telē. Na manino foi i le faamasionga e iai lava foi Liloa, Lemuta ma Lealofi.

 
Ta‘ua foi e le Faamasinoga, na ioe le taitai o le Itu Tetee o Te‘o Lomialagi Rimoni i le suesuega o lenei mataupu, na muamua Tuiā i Vaiee a o lei oo atu se Te‘o. Na ia ioeina foi o Tuiā na faia tofiga ma lo la nonofo ai, ma o Tuiā foi na avatua fanua o loo nofoia e le suafa Te‘o. Faaalia foi e le Faamasinoga, afai e manatu le Itu Tetee o Vaiee o le maota lea i Togamau, e lē talafeagai ma le aganuu le nofoia e taulelea ma le tinifo o Togamau e tusa ai o talitonuga a itu auai.

 
“A tuu ane i uputuu o le Tuamasaga, o le sopotu poo le Avei a Faleata, e tō‘ai taunuu i Togamau ia Tuiā. Afai o Vaiee atoa o Togamau, a taunuu le Avei a Faleata i le fale muamua o Vaiee a o se taulealea ma tuu ai le logo, ua lē talafeagai ma le aganuu. E lē taunuu i Lealofi poo Liloa poo Lemuta. E teena foi e le Faamasinoga le mau a le Itu Tetee e pei ona faamamafa mai e Tuiā Aufonolua le molimau, o le sāvali a Faleata e taunuu i Logotonu lona maota,” o se vaega lea o le folasaga a le Faamasinoga.

 
“I tala faale-Tuamasaga ma mea na tutupu i le aumoega ia Lefeeonuu na faapea le upu a Vaafusuaga/Toleafoa, “A e iloa a‘u i Si‘ulepa, ou te iloa foi oe i Togamau.” “A fua i taimi ma tausaga na tutupu ai nei mea na maua ai le Falefa o le Uluga-tagifa e lē feauauta‘i ma taimi o loo aumai e le Itu Tetee na taunuu ai Te‘o i Vaiee. Ma e aliali mai i nei mau e iai lava le vaega o Vaiee e faapitoa o Togamau. E tutupu nei mea uma ma taunuu ane Te‘o i Vaiee, ua iai ma maua Togamau”.

 
O Te‘o i Lealofisa ina ua maua lo la faalupega o le Tama a le Fale Mataafa, na faavae ai le nonofo i Togamau, ina ua osiosi lo la faiganuu ma totofi a la mea. E te amata mea, ae ou faaiu mea. E te tafulufulu, ae ou te pae ma auli le ta va nonofo. E te Afioga faalele, ae ou te Susuga pau. E te ava mua i lo ta‘ua alofi i Vaiee ae e filogia ma ta sii faalele ona e faiva tauta lea auā le Tuiā. E fai lou lauao. E faapae lou alo, ae tusi lo‘u lima i lo‘u aiga i se solia le nuu (Vaiee).

 
Ona o ia mau ma isi na faapea ona tolaulau e le Faamasinoga o Fanua ma Suafa, na faia ai loa le faaiuga: “O le pule i le maota o Togamau i Vaiee i Safata ua faamaonia e le Faamasinoga, e iai lea i le suafa Tuiā lea e suafa ai Tuiā Logoiai Pu‘a Letoa ma Tuiā Aufonolua i le taimi nei”. “O le vaega fanua o loo iai le tia o Tuiā Taotofi, o Togamau lena”.

 
Faaalia e Tuiā Pu‘a Letoa, ua vaeluaina le afioaga e oo mai i le taimi lenei ma o le faamoemoe lava ina ia maua se tasi i se taimi lata mai ma ia toe maua le nofo lelei ai o le nuu. “A malamalama lava le tagata i lona aiga ma lona faasinomaga, ua laitiiti ai foi lea o le tulai mai o ni feeseeseaiga faapea, ma o lo‘u manaoga lava lea ina ia mafai ona maua se tasi a lo matou afioaga.

 
Ua mae‘a foi ona ou savali i le aiga sa Te‘o peitai o loo tālia lava so latou finagalo,” o le faaaliga lea a Tuiā Pu‘a.

Faatasi ma o la aiga Samoa Le tina ia Nascia i se tasi o mataaga i Samoa Ua iu ina ta i o la tino ni pe'a Samoa