Lelei le faasamoa a le taufaasese (hacker)

O le matagofie o fesootaiga faaneionapo i luga o le upega tafailagi ua faigofie ai le sailiga o faamaumauga ma faamatalaga.

Ae peitai ua siitia ai foi le tomai o le au taufaasese ma le au taufaavalea o loo gaoia faamatalaga o tagata ma faia ai a latou faatosina lē moni (scam).

I totonu o Ausetalia nei i faamaumauga a leoleo e tusa ma le 500,000 komepiuta ma tagata e ana telefoni feaveai ua afaina ma gaoia a latou aso fanau, igoa, faaputugatupe ma faamatalaga i tusitupe e le taufaasese (hacker).

Ua lapataia pea tagata lautele i le tuuina atu o a latou faamaumauga i tagata i luga o le telefoni, tagata faatauina oloa i faitotoa o aiga (door sales) aemaise imeli ma le facebook. O nei faiga e ono amata atu lava i le sefulu sene seia oo atu lava i le mamā atoa ai o le teugatupe a le isi.

O le vaiaso na tea nei na maua ai i Romania i Europa se vaega faapitoa o loo faia lenei uiga matuia o le gaoia o faamaumauga (personal identification) e tatala ai ni a latou nonoga tupe poo le faia ai o ni credit cards i lou suafa e te lē silafia o tafili sauā ai i Europa ma soo se itu o le kelope.

O le tulaga fou ua oo i ai nei faiga lē alofa, ua iai nei se polokalame (software) ua o latou faaaogāina nei e faaliliu ai i soo se gagana nei tusi ma imeli taufaavalea e faaluafesasi ai mafaufauga o tagata sa lafoai nei tusi faaperetania aepeitai ua toe silasila i ai auā o lea ua faasamoa mai.

Na saunoa se tasi o tamalii Samoa ia Tony Atonio i Sini, “Sa ou lapataia lo‘u aiga i tusi ma imeli nei faapalagi mai e uiga i manumalo i lulu ma lotto ta‘i miliona ma faapea ona titina (delete).

Ae peitai o lea ua feosoi mai le au taufaavalea ma toe faasamoa mai tusi uma lava nei ma o le itu e pagatia ai, ona ua faaaogā mai e i latou suafa o tagata tatou te silafia, ina ia talitonu ai le tagata lea e lamalama. E tatau lava ona utagia ma tapē ma titina ese nei imeli ma Facebook”.

O le maunu taatele e faaaogā e nei faiga leaga tele o le saili lea o tagata o loo fia maua se mapusaga mai tulaga ogaoga o le utiuti o le seleni ma le faasoa. A seetia ai i nei imeli ma tautinoga i luga o le Facebook, ua atili ai loa le pa‘ū atu i mafatiaga silisili. E sili ai lava le posiposi o si au faasoa o loo iai.