Lauga Afioga i le Palemia, Tuilaepa S. Malielegaoi Faafetai mo le Faiga Palota Aoao ma tofia Minisita Fou Maota Fono i Mulinuu, Aso Faraile, 18 Mati 2011

O paia o Tiafau, le Malae o le Faautugatagi a Samoa, o paia taotooto ma o Vai e lē Gagase.  Lea ua atoa i tumu paia sauoo auā paia faale-Talalelei, o paia faale-Malo ma paia faale-Aganuu.

Ua susū Lau Susuga i le Taitai o le Sauniga, faapea le paia o faafeagaiga nai fata faitaulaga e fia.  O lea sa e momoli le viiga ma le faafetai a Samoa atoa i luma o lo tatou Tapaau Sili.  Ua e momoli mai foi le finagalo o Le Atua, se‘i utufia vāimaa ma vāipapa faasūsūagatā.  O fataloa nā o le Talalelei ua mautu atu i lou tou vasega o Sā Levī.

Ua paia Tiafau, ua afio Lana Afioga Mamalu i le Ao o le Malo ma Lana Masiofo.  Afio le Sui o le Fono a Sui Tofia ma Lana Masiofo.  Lau Afioga i le Faamasino Sili, le Fofoga Fetalai ma le Mamalu o Sui Usufono o le Fono Faitulafono.  Ua afifio foi Aiga ma a latou Tama, o Tama ma Aiga faapea le Usoga a Pule ma Tumua.

O paia na ua tū māti‘e ai le asō,………o paia ua popo a o se ala oo.  Faataalolo paia sausaugatā iā Pule ma Tumua, Faleupolu o Tofiga faapea Tulatoa o Aiga.

A o lenei taeao, o le taeao manino ma le taeao toto‘a, lea ua nofoia auoloolo, ua aualiitia foi maota e pei o le upu i le Paepae-Valu o le Tagaloa ……….ma Ua atoa foi le Faga i Laua ina ua tuanai la tatou faiga palota. Avea lenei avanoa ou te momoli atu ai le faafetai ma le faamalo i lo tatou atunuu atoa, o lau tou tofā faatamalii ma le uta faafaleupolu, aemaise lou tou silasila i le Atua, ua faaiu ai la tatou faiga filifiliga i le manuia ma le filemu.

A ua noatia pea foi a‘u i le fia momoli o le faafetai i lo tatou atunuu, auā ua e topule ma ua e filifili ina ia toe papale mai lenei Vaega Faaupufai, le Vaega e Puipuia Aiā Tatau a Tagata, le HRPP, e toe tulai i le foe mo le isi lima tausaga……….ua faaalia manino ai lou tou faatuatuaina pea o i matou, o a outou auauna, e asuasu vaimanino e tali i manaoga o le atunuu.  Ua outou Tagaloatusi a e matou Too ma Tagai i le Ata.  A outou saunoa, matou te faalologo; a outou fetalai, matou te usiusitai.  O le mea lea, matou te talia lau puletō i le agaga maualalo…….ma ua matou patipatia mālō e faapei ona pati taoto le Feepō………..e tāua le pati, ae sili ona tāua le auala e faatino ai le pati….matou te pati lava ma le loto maualalo.

Ou te fia faafetai foi i le Itu Agai, le Vaega Faaupufai a le Tautua Samoa, i lou tou papale manumalo mai, lea ua a‘e malo i fanua lou tou Sā na saili mafua, o le Sā foi na fauao, faupo.  Lau Afioga Vaai ma lau Afioga Palusalue, ma lo lua Sā tautailua, faamalo.

O lea ua faato‘ā toe maua se Itu Agai, ma e lē taumate ua faafiafiaina foi lo tatou atunuu auā o lenei ua atoa tino o le Maota…….ua faafeagai sega‘ula.  Ua faafiafiaina foi a‘u, o le Taitai o le Malo, ua iai se Itu e agaia le Malo. Ia manatua, ia lē tau ina agai, a ia agai malosi.  A outou faafofoga mai foi ua iai ni fuafuaga a le Malo e faatau manuia ai le atunuu atoa, ia, e lē tau agaia na mea, ma aua foi tou te soona leotetele ma tou soona avaavau.

Ae ui ina ou lagona le fiafia ua iai se Itu Agai, e filogia lava lo‘u fiafia i sina polepolega…………ina ne‘i lē tumau lou tou maopoopoga. E toaitiiti lava lau tou Vaega, a ua matauina pea i futia ua sola lo outou fevaevaeai. O se tasi o mafuaaga autū, ona o le toatele o outou e agavaa uma lava i le tulaga Taitai.

O le mea lea, e ao ai lava ona ou faaleo atu lenei polepolega meamanū o loo o tatou iai i le fana‘elupe o lenei paeaiga fou. Atoa ma lenei, ina ne‘i tupu mai ni pefea, ona outou tau foi lea o le pua ma lafo mai, o a‘u ma le Malo ua mafua ai ona outou ta‘ape‘ape a e matou gūgū lava, ma lē faufautua atu.  O le upu moni, e lē na o le HRPP e faia tonu o le Malo, a o tatou uma,………. e tāua tele lou tou sao faa-agai.  O le mea lea, taumafai e faamaopoopo mai lau tou itu ina ia tatou galulue faatasi,……… o le Sā o Samoa e fautele.

A o lei amataina taualumaga o le Palemene o lenei paeaiga, e lagona pea i le tino le mafanafana o le toto……mafua i se ā lenei lagona mafanafana? Talu ai, ona o taitai o le Itu Agai ua tulai mai nei, e ui ina fagogota i ā‘au mamao, o tama tuai moni lava o le HRPP…….poo, o tamafanau na fanaua ma faafailele atu iinei.

Se ā le uiga o lea mea?  E ta‘u manino mai ai, ua matua le HRPP, ma ua fai lana fanau.…….O uiga o se tamā lelei……..e tuu pea le fanau e fai lo latou saolotoga, ina ne‘i iai so latou manatu ai ua lē amanaia a latou aiā tatau. Peitai, e matala pea le faitotoa.

O le asō e faalauiloa ai Minisita fou o le Kapeneta, ma o le Sā o le HRPP na fafau mai lava i le tausaga e 1982 ina ua faato‘ā tulai mai e taitaiina le Malo mo le uluai taimi.  O le Sā ua atoa i ai tufuga fauvaa o le atunuu……..le Falefā o le Aiga Sā Le Vaiolō: o Fuafuatutū ma Fuafuanonofo; o Fuafuamea ma Anoanomea.

O le Sā e agavaa i taimi o le malū ma taimi o le souā; i le tau o le maninoa poo le puaoa; i le toto‘a ma taimi o afā.  Ma ua faaauvaaina foi i le auvaa ua faamanuiaina i tomai eseese……..tomai faale lalolagi atoa ma faamanuiaga o tomai faale lagi: faafomai, faiaoga, loia, suetusi, saienisi, fuafanua, inisinia, tufuga faufale, faafaatoaga, faatalavai, failauga o le atunuu, a‘oa‘o ma tiakono toeaina, e atagia ai le soifua faaleagaga.

E toatolusefulu ma le ono le aofai o le auvaa ma e naunau uma e togi sa latou maa e faaaogā ai nei tomai mai le Atua. Ae pagā, e utiuti tofi o le Kapeneta peitai, e iai tofiga o Minisita Lagolago e pei ona faatulafonoina e tua i ai le Malo ma faaaogā tatau ai taleni uma o loo ia i latou.

O tofiga o mea nei o Minisita, e lavelave faavae e totofi ai,……… i le paleni e tatau ona taoto ai, e fā‘i o alii a o tamaitai.  O le paleni foi o i latou e tuai ma i latou e fou,…………ma fua foi i le taatiaga o itumalo o le atunuu i Tumua ma Puleono i Salafai, le paleni o itumalo ua āu ma itumalo o loo taputapuai lava, le tāua o le fesuisuiai o galuega e faasinomia i ai, atoa ma isi lava sootaga faapitoa, e lē mafai ona laaloa ai le vaai.

O le lavelavetū lena e auala mai ai le musumusuga a le Agaga Paia o le Atua, ma faatino ai le mau tauave pea, o tōfiga uma e mai le Atua.

I le paeaiga na mavae atu nei, na faama‘alo i‘uofe ai le taofi, e moomia le galulue faapei o le aeto ua faafouina le malosi. Ia lē na o le faitau i lipoti, a o le savali e vaai le faatinoga o galuega.

O le faanaunauga, ia sili atu mea e fai e le nofoaiga lenei nai lo le nofoaiga talu ai.  Ma o le lui lena e onomea ona faataoto i le amataga ina ia taulai i ai le vaai pe a oo mai taimi o le vaivai………o inā foi e tupu a‘e ai le fia galue pea ma galue pea.