Lapopoa leoleo o le falepuipui

E tala faa‘ata‘ata lafoga lava le saunoaga a le alii Palemia ina ua talanoaina le mataupu lea na ia lau ai le lapopoa tele o nisi o Leoleo i Tafaigata, ae ua avea ia lafoga ma auala o lea ua faalauiloa ai e le Matagaluega le faamautu ai o ni suiga o le a faalauiloa mai i lenei vaiaso i le aotelega o le vaaiga o le falepuipui tele i Tafaigata. O le vaiaso na tea nei sa lipotia ai le sosola ese o ni pagota se toatolu mai i Tafaigata. E uma le vaiaso ua toalima lelei ua sosola ese o ni alii se toafā ma se tamaitai, peitai o le tamaitai na alu ese lava ia i le taimi lea sa tatala ai i tua e fai Aso Sa i lona aiga e pei ona iai palola a leoleo ia ua fai ta‘i masina. Sa tatau ona toe foi ane i le Ofisa o Leoleo e agai i Tafaigata mo le faaauau ai ona tuli o lona faasalaga, ae e lei toe alu ane. Sa toe foi ane lava i le Aso Lulu.
O alii e toafā sa sosola ese uma lava i le taimi o faatino ai galuega i le maumaga a pagota i Tafaigata ma o le taimi lea o le aso e tatala ese mai ai i o latou potu taofia mo galuega ia o aso taitasi. O le faamatalaga la a le sui sooupu a le Matagaluega ina ua fesiligia pe aisea ua sosola soo ai pagota, ona o le toaitiiti o leoleo ae ua toatele tele i latou ua taofia i lea nofoaga.
O le taimi lenei e tusa ma le to‘a 400 i latou ua taofia i le falepuipui o alii ma le falepuipui o tamaitai ona o solitulafono.
E lē atoa se to‘a 30 o leoleo a le falepuipui o loo vaaia ma e iai nai leoleo sinia ua nonofo ai lava i le lotoā lea o le falepuipui e pei o le pule ma le pulega ae o le tele o leoleo e tau savali lava ma faatino o latou tiute. O se faatalatalanoaga la ma le alii  Palemia na fesiligia ai i sona finagalo pe lē ua talafeagai le silasila o le Malo e ala i le matagaluega i le faaopoopo o leoleo o le falepuipui ina ia tuuitiitia ai le avanoa e sosola ese ai pagota. O le tali a le alii Palemia, o loo toatele pagota o loo tiute ma galulue i le toese, o le faafitauli ua lapopoa tele. Ta‘ua e le Susuga Tuilaepa e tele lava ina molimauina le toatele o leoleo e tiute i le taimi lea o galuega. “Ia, na o le vaai atu lava o le pagota i le lapopoa ma ua sesela foi leoleo, alu le tuli ia ma sao ese ai lava mai i le falepuipui. E tatau i leoleo ona vaavaai i auala e faaitiitia ai le lapopoa,” o le saunoaga lea a le alii Palemia.
E oo mai i le Aso Faraile na tea nei ua faamautu mai e le sui sooupu a le Matagaluega, Fauono Talalelei Tapu, o se tasi o komesina lagolago o le Matagaluega, o lea ua toe foi uma atu le toalima sa sosola ma ua faalauiloa mai ai foi o lea ua iai ni suiga ua ta‘ua e le Komesina o Leoleo o le a faalauiloa i le faatautaiga o galuega a pagota aemaise o le vaaiga o i latou ia e taofia i Tafaigata ae o le vaiaso lenei e faamautu mai ai ia suiga. O le mau a le alii Palemia, a lē iai se suiga i le tulaga o iai le malosi ma le mafai e leoleo o le toese ona tali atu i le tulai mai o ituaiga faafitauli faapea, e faigofie lava ona fai i ai le faaiuga, o le sui lea o i latou ua lē toe mafai ona gafatia le vaaiga o pagota.
O le a faatali la poo le ā se finagalo o le Komesina o Leoleo ma le pulega o le Matagaluega i lea mataupu pe o le a iai ni suiga pe faaopoopo foi le numera o i latou o le a vaaia pagota i le toese i Tafaigata.