E pei o le timu i le tua o le pato faamatalaga a tagata e taufaaleaga ma saili se auala e faaleagaina ai le galuega talai o le malo le Atua ma le faamalologa i le suafa o Keriso e pei ona valaauina ai Ioane Alesana Dowie.
A o malaga taamilo o ia i totonu o Amerika sa faapea ona taumafai nusipepa e tusia ni tusitusiga ma ni faamatalaga e faaleagaina ai o ia ma lana galuega. A o iai o ia i le aai tele o Chicago sa manatu o ia o le nofo mau ai. Ae sa ia moomia se faailoaga mai i le Atua e faamautuina ai lona nofo tumau i Amerika.
O se tasi na oo atu ai se valaau fesoasoani mo se tasi o tina ua tuga lona gasegase i totonu lava o le aai o Chicago. O lea aai e iloga i lea vaitau i le tele o agaga leaga ma galuega faatemoni.
O lenei tina sa iai se tuma poo se ma‘i i lona tino e pei o le tele o se popo ma ua amata nei ona sosolo i si vaega o lona tino. Na manatu a Ioane afai ae malolo le tina lenei o lona uiga o le finagalo lea o le Atua ina ia nofo tumau i Amerika.
Na pei o le mou atu o se puao le leai o se tuma poo le patu i le tino o lenei tina ina ua maea ona tatalo ai Ioane. E lei pine ae salalau le tala i le aai atoa o le mea ofoofogia ua tupu. E oo lava i le aufai nusipepa o loo latou lotoleagaina Ioane atoa ma le taumafai e faaleaga le galuega, sa le mafai ona latou taofia le vavega ua tupu ae na latou faasalalauina i le latou lomiga i lea vaiaso. Na lilivau nifo o fili o Ioane ina ua faitau atu i lenei tusitusiga, peitai e lei ano i ai Ioane.
I lea vaitaimi sa iai se faaaliga o oloa ma taleni sa faataunuuina i totonu o le aai. Sa manatu Ioane Alesana e fia auai atu i ai.
I fafo atu o le nofoaga o loo faia ai le faaaliga o aloa ma taleni sa faatuina ai e Ioane se tamai fale e pei o se fale faatali pasi. Sa ia tusiaina se faauupuga e faaigoa ai lenei tamai fale o le ‘Falefetafai o Siona’. Faapea foi se fua sa tusia ai se faauupuga ‘O Keriso mo tagata uma’.
Sa faaaogaina e Ioane Alesana Dowie lenei fale o se nofoaga e tatalo ai mo tagata mamai. Sa leai nisi e fia moomia le tatalo i le amataga peitai ina ua amata ona tutupu vavega, na matua faatumulia le lolofi atu o tagata.
O se laina umi o le solo o tagata o loo faatali ina ia maua lo latou avanoa e tatalo ai Ioane mo i latou.
Na matua iloga ona toatele tagata ua faamaloloina i totonu o le aai o Chigaco i lea vaitaimi ma ua avea lea ma ala ua tau leai ai ni tagata mamai.
Na avea lea tulaga ma mea ua faaletonu ai pisinisi aemaise o fomai ma faletalavai e oo lava i le falemai.
Na avea lea ma ala na atili ai foi ona toe laga le taua e faasagatau lava ia Ioane mai ona fili. Sa faapea ona aufaatasi faifeau, o le aufaipisinisi ma isi o tagata iloga ina ia taumafai e faatoilalo le galuega a Ioane.
Ua maitauina nei, o le tele o le taumafai o tagata e faaleaga le galuega a le Atua ma lana auauna, o le faapea foi lea ona mumu faaafi le tupu ma le ola o le galuega a Ioane Alesana Dowie.
E ui ina afaina nisi o pisinisi ona o le galuega faamalolo a Ioane, peitai na iai se suiga mo nisi o faipisinisi aua ua amata nei ona manuia pisinisi faletalimalo ma faleaiga ona o tagata malaga mai fafo atu o Chicago e fia malolo.
Na oo ina alu i luga le tau o nofoaga i faletalimalo ma sa faapea loa ona manatu Ioane ina ia faia ni fale o nonofo ai tagata malaga mai fafo. Na le logo lelei foi lea gaioiga a Ioane ma faapea foi ona faitioina o ia.
Ua faatutuina nei fale tetele e lua ua faaigoaina o ‘Fale o le Faamalologa’, e faapea ona nonofo ai tagata ma faafofoga i le Upu a le Atua i aso uma. Na lomia i le nusipepa o le Chicago Dispatch ma taua ai nei fale o ‘fale vale’.
Na faaaogaina e fili o Ioane le ‘Fale Vale’ e fai ma mailei. O le tausaga e 1895 na taofia ai e leoleo ona ua su e se tasi faapea ua ia faia galuega faafomai e aunoa ma se laisene fomai.
Na fautuaina o ia e se alii loia poto ma manatu loa Ioane o le alu i le faamasinoga e tu lava ia mo ia ona e faigata ona faamalamalama e se loia lona valaauina. E ui i le atamai o Ioane peitai na faapea foi ona afaina le faamasinoga i le piopio ma latou faia ai se faaiuga le talafeagai ma faasalaina ai Ioane e aunoa ma se mafuaaga tatau.
Sa lei nofoai Ioane ae na ia manatu e ave lona faamasinoga i le faamasinoga sili. Na togi i fafo e le faamasinoga maualauga le faaiuga na fai i le faamasinoga muamua ma toe faaui i tua le moliaga ma ua solofua.
Sa faapea ona atili ai ona galue pea le fili i le le mapu. E maea lea tausaga ua sili atu i le 100 moliaga o Ioane ona o le taumafai malosi o tagata ina ia faatoilalo le galuega a le Atua ma lana auauna.
E lei foi ai Ioane i nei mau faamatau a le fili. O se aoaoga lelei ma le taua le loto malosi. O le tumau ma le faagaeetia. O le faatuatua i le Atua o le valaauina tusa lava pe faigata ae faia pea le galuega e pei foi ona tofo i ai Aperaamo, o Mose ma isi o auauna a le Atua.
Ae faapefea i taua?
Aua le faalogologo tiga. E masani ona faapea toeaiina ma loomatutua ia latou tala faamalosiau, ‘Onosai e leai se mea lelei e maua ma le filemu’.
Na suia togafiti a le fili mai le fale faamasino i le falemeli. E oo mai i le tausaga e 1894 ua matua faitau afe ma afe le aofaiga o tagata e mauaina le meli poo le nusipepa o tusitusiga a Ioane.
I lenei nusipepa sa faaigoaina o ‘lau o le faamalologa’. O lenei nusipepa sa avea o se auala e oo atu ai tusitusiga ma aoaoga a Ioane i tagata uma. O se nusipepa sili ona alumia ona o le fia faalogo o tagata i le Upu a le Atua. Talu ai ona o le toatele o tagata e alu i ai le nusippepa sa faapea ona maua ai se pau faapitoa.
Ae talu ai ona o le alii Pule o le Falemeli o se tagata Katoliko, na faapea ai ona faia lana faaiuga o le a totogi e Ioane le
tau atoa e faa 14 on sili atu le taugata. Na mafua lea tulaga ona o le le fiafia o le alii Pule i le Falemeli ona o se faamatalaga a Ioane sa faia e faatatau i le Pope.
Sa faapea lava ona tuuina e le Atua le poto ia Ioane e faatautaia ai faigata ua feagai ma ia. Sa faapea ona tusi talosaga Ioane ia latou uma o loo mauaina le nusipepa ina ia fesoasoani mai e ala i tusi e fia tuuina atu i le faamasionga.
Sa faapea ona faamatalaina e Ioane i le Pule Sili Maualuga o le falemeli i totonu o Uoasigitone le mea na faia e le nusipepa ma le falemeli i Chicago i le taumafai e faaleaga lana galuega.
O le upu e masani ai le muagagana e faapea, ‘aua le tauluilui aua e pa ai le mata’. O se tasi o alii sa taulamua i le faaleagaina o Ioane na faapea ona tuuina i le falepuipui ona o se isi solitulafono. Sa faapea ona avea ma mea ula ona ua toe pau lava o ia i le pu na ia eliina.
O le mea e tatau ona iloa e tagata, o le tala a le Tusi Paia ‘afai e au le Atua ma i tatou, o ai se faasagatau mai’ (Roma 8:28). O le tagata ua faauuina e le Atua e tatau ona faaeteete i ai.
O le mea lea na iloa ma malamalama lelei i ai Tavita. E ui ina tele mea leaga a Saulo na fai ia te ia, sa faapea foi ona tele avanoa e ono fasiotia ai e Tavita le tupu, peitai fai mai Tavita e le mafai ona pai lona lima i le tagata ua faauuina e le Atua.
