Fesili – Na ou vaea mai la‘u galuega i le amataga o Oketopa 2010, feololo si a‘u redundancy na maua, ona ua ova i le 15 tausga o o‘u faigaluega mo le kamupani. A o lea na tala mai la‘u uo sa ma faigaluega faatasi, na maua foi lana redundancy ae na muamua vaea i lo a‘u, na alu atu iinā fesoasoani le tou Ofisa i le faatumuina o pepa e tapa ai lana refund. Sina fesoasoani?
Tali – Na faagata i le aso 30 o Setema i le tausaga ua mavae ona mafai ona apalai le redundancy tax credit. O le mafuaaga ona o le aso na sosoo ai aso muamua o Oketopa, na amata ai le pa‘ū fou o lafoga. Afai o lou totogi mulimuli na maua i le masina o Oketopa, sa tatau ona faaaogā le pasene lafoga maualalo e toese ai lau lafoga.
O le pasene lafoga maualalo lea, e tutusa lelei ma le pasene o lafoga maualuga lea sa iai muamua, toese mai ai le 6% lea e mafai ona toe refund mai. O lea la ua paleni lelei, leai se ova o le lafoga na totogi, leai foi se tupe e mafai ona toe faafoi mai ia te oe .
Fesili – O le ā ea le tulaga o le a oo i ai kamupani foi ia LAQC. O le tausaga 2006 na faatau ai ma rental properties e lua. Na faatonu le ma loia faapea foi le faletupe, e lesitala uma i le igoa o le ma LAQC. Ae o loo fesoasoani ma‘ua i le totogiina o le mokesi, ona e lē o lava le tupe e maua mai i tenants.
Tali – O le aso 31 o Mati i le tausaga nei, e faamuta ai foi le aogā o nei ituaiga kamupani. O le a tuu mai e le Ofisa o Lafoga le ono masina e fai ai le lua filifiliga, ma apalai atu mo se tasi o laasaga nei:
• Faaaogā pea le igoa o le lua kamupani e pei ona lesitalaina ai i le Ofisa o kamupani. Ae faatumu le pepa e faailoa atu ai i le Ofisa o Lafoga, o le a lua see ese mai i le LAQC, ae lua see atu i le LTC poo le “Look through company” e tusa ai ma suiga o le tulafono.
• Faatumu pepa e faailoa atu ai i le Ofisa o Lafoga, o lea o le a sui oulua i le “sole tradership”. Tapuni le lua kamupani ma aveese ma le lesitala a le Ofisa o kamupani. Ave ese rental properties ma nonoga tupe mai le igoa o le kamupani, ae toe lesitala i suafa o i latou o loo totogiina le nonoga tupe, o tagata foi ia e mafai ona apalai pea mo le refund.
A leai se lua filifiliga e fai, e tumau pea le lua kamupani i luga o le lesitala a le Ofisa o kamupani, ae o le a solofua le LAQC e lē toe faaaogāina e le Ofisa o Lafoga, e lē mafai foi ona toe faaaogā e apalai ai se lua refund. Poo le ā lava le lua filifiliga e fai, e lē mafai ona toe tapaina le depreciation o soo se rental properties. O le isi suiga fou lea e amata ona faamamalu i le aso muamua o Aperila. O le faaiuga o Fepuari, e lafo sa‘o atu e le Ofisa o Lafoga nisi faamatalaga. A o Aperila e lafo atu ai pepa e faatumu. Se‘i tautuana pepa e faatumu a o lei oo i le aso 30 o Setema. Mo nisi faamatalaga faafesootai mai lo tatou Ofisa.
Fesili – E iai le isi lala fou o le matou lotu e galue i lalo o le matou faamalu. Si tamai aulotu e lē toatele, ona o le la faato‘ā amata. O le ā sau fautuaga, e o latou e fai ese se latou lesitala, pe faaaogā le matou lesitala e saini ai a latou lisiti?
Tali – E mafai ona faaaogā le tou lesitala mo le taimi nei, pe a uma ona tuufaatasi ma faapaleni faamaumauga o tou tupe ma tupe a le aulotu fou. E ono fesiligia e le Ofisa api o loo faamaumau ai le aofai o tupe maua, pe talafeagai ma le aofai o nei lisiti, aemaise foi o suafa o loo tusiina i luga o lisiti, o i latou na foai a latou tupe, o sui uma o le aulotu faamalumalu. O itu lelei nei o le tasi o le lesitala:
• Tasi le faavae
• Tasi le annual return e faila
• Tasi le filing fee e totogi
• Tasi le numera lafoga
O le mafuaaga lea e manaomia ai le tuufaatasi o tala o tupe mai lala eseese, ona e tasi lava le lipoti lea o le a faila.
A faigata ona tuufaatasi faamaumauga o tala o tupe, pe manao foi le aulotu ia e tutoatasi ma faila lana lipoti, ona tofu lea o le lala ma lana lesitala. O le isi itu sili ona tāua o le tou faavae lena ua uma ona lesitala.
O le faavae o loo faamaumau ai le mafuaaga na ala ai ona faatū le tou lotu, o tou talitonuga, ma tulafono e pulea ai tou galuega, ofisa, fonotaga, tausiga o api, ma le faaaluina o tupe. E moni e mafai ona sui le faavae, ae e tatau foi ona lesitala suiga fou. E tatau ona malamalama ma taliaina e sui o nei lala fou le faavae, ma saini latou te mulimuli ma tausi i ai. Ona onomea lea o le tasi o le lesitala.