Feiloai fai lafumanu mo le faamautu o ni fale fasi manu

O le amataga o le vaiaso na feiloai ai le Matagaluega Faatoaga ma Faigafaiva ma le Asosi o le au fai lafumanu papalagi i le atunuu mo le talanoaina o le faatutū o ni fale fasi manu i totonu o le atunuu.

O le mataupu lenei na faamalamalama ai o le a faamalosia i ni tulafono ua fuafuaina e fai ma taiala mo le lelei ma le agai i luma o le atinae o le a faatutu i Samoa.

O le amataga o le tausaga ua faamautu mai e le Ofisa Sili a le Matagaluega o Faatoaga ma Faigafaiva; Fonoiava Sealii Sesega e fia amata fausia ai lea galuega.

“O lea ua mautu mai le tali i le toatele o fai lafumanu papalagi ua mae‘a ona resitala mai i le Asosi ma o latou nei e patino i ai le tulafono ua faamoemoe e tuuina atu i luma o le paega a le Palemene i le masina nei,” o le saunoaga lea a Fonoiava.

E tusa ma le 4.5 miliona tala Amerika (US$4.5miliona) ua faamatuu ai e le Faletupe a le Lalolagi (World Bank) mo le faatupeina o lea poloketi. O le amataga foi o le tausaga nei na avea aloaia ai le Malo o Samoa ma se tasi o atunuu e i lalo o le Faalapotopotoga o Fefaatauaiga a le Lalolagi, o le mafuaaga tonu lava lea o le naunau ai e faia le poloketi.

“O le tulafono a lenei Faalapotopotoga (WTO) e lē mafai ona faatau atu ni aano manu fasi mai Samoa i le taimi nei pe afai e leai ni fale fasi manu e mamā ma e mafai ona ausia le manaoga o atunuu i fafo i le lelei o lea oloa. O le ala lea ua a‘e ai se tofa e amata loa lea fuafuaga auā o lea foi ua mautu mai le lagolago a le au fai lafumanu papalagi.

Afai la ae pasia mai i le Palemene le tulafono o le a tuuina atu loa e le Matagaluega le faamoemoega e galulue faatasi ai ma le Asosi o le au fai lafumanu papalagi i Samoa auā le faatamo‘e loa o lenei taumafaiga.

E silia ma le to‘a 100 le aofai o fai lafumanu ua mafai ona auai i lalo o lenei faamoemoe ae na ta‘ua e Fonoiava e tāua le faamautu o le ofi mai o ia sui o le atunuu i le faaauau lea ona faatino o nei galuega tetele.

O le nofoaga o loo faatino ai suesuega a le matagaluega o faatoaga i Nuu lea ua iai le fuafuaga e fausia ai le fale fasi manu tele lava, ae e lua ni taavale tetele o le a faapipii ai totoga o fale fasi manu laiti ina ia taamilo i Upolu ma Savaii auā le aoina o aano o manu fasi mo nei atina‘e.

Na auai mai ai foi le sui o le Faletupe a le Lalolagi ia Kenneth Clarke i lea lava feiloaiga ma ia molimauina ai le naunau tele o le toatele o le au fai lafumanu papalagi faatasi ai ma sui o le Matagaluega na iai i le talanoaina o lea mataupu.

“O le tupe ua tuuina mai mo lea faamoemoe o le vaega lava lea o fesoasoani a le Faletupe a le Lalolagi mo atina‘e e saga faaleleia ai faafetauaiga i le lalolagi,” o le saunoaga lea a Clarke.

“O le faanaunautaiga lava ia tutusa uma le lelei ma le alualu i luma o atina‘e aemaise ai o itu tau maketi i atunuu uma lava o loo i lalo o le Faalapotopotoga lenei.

Ua fuafua foi la le Matagaluega (MAF) e ave la latou faamuamua i le maketiina lea i fafo o le aano o manu papalagi poo manufasi pe a mae‘a ona fausia ia fale fasimanu.

“E mafai lava ona oo atu i le isi laasaga e pei o le gaosia lea o isi oloa mai aano o manu papalagi e pei o sosisi, povivili (mince) ma isi pe afai ae sologa lelei le faatauina atu i fafo ma alualu i luma lea foi maketi,” o le toe faaopoopo mai lea a Fonoiava.

Na ta‘ua foi e le Alii Ofisa Sili atonu e oo atu i le taimi e amata fausia ai lea galuega ua iai se numera faasili i le faitau aofai o le au fai lafumanu e galulue faatasi ma le Matagaluega.