O le aafia ai o i latou mai atunuu i fafo i soligatulafono a nisi o lo tatou atunuu, e talitonu le Faamasinoga, o le tele foi lea o le aafiaga i tala ave o Samoa i atunuu i fafo.
“O le a lē fia omai ma fesoasoani mai ni tagata ia Samoa pe afai o le tulaga lea, ae o loo mātele i tupulaga le faatino o lea soligatulafono,” o se saunoaga lea a le alii faamasino, Vui Clarence Nelson.
O le vaiaso na tea nei, na fai ai le faaiuga a le Faamasinoga Maualuga ia i laua ua molia i le mataupu na aafia ai ni alii Iapani se toalua o loo galulue i le faalapotopotoga a le JICA poo i latou o loo ofo fua mai le auaunaga e galulue fesoasoani ai i le atinae o Samoa.
O i laua ua nofosala nei i le toese i lea mataupu, o Leitu Alo, 19 tausaga o Lalomalava ma Sapunaoa ma le alii o Mafutaga Tapu, 20 tausaga o Sapunaoa.
O i laua na aafia, o se alii 28 tausaga o loo faiaoga i Leulumoega Fou ma se alii 58 o loo galue i le ofisa o le JICA i Mulivai ma e omai uma mai Iapani. E faapea se faamatalaga o lenei mataupu, sa malaga i laua ua aafia i Sapunaoa i se sailiga tupe na fai ai ma o le toe foi mai mai Sapunaoa i le afiafi o le aso lea, na tulai mai ai loa lea faalavelave.
I tolaulauga o lea mataupu na ta‘ua ai, sa malaga mai le alii faiaoga i sana uila vilivae ae mulimuli mai ai i tua le taavale a le tasi o i laua na aafia. Na faaletonu le uila a le alii faiaoga lea i luga ane o se auala laupapa i Sapunaoa ma tu loa i ai le alii ofisa a le JICA e fesoasoani i ai.
O le taimi lea, o loo fai se inuga a i laua ua molia i lalo ifo o le auala laupapa, ma na iloa e i laua alii pisikoa ia ma savavali ane loa i ai.
Sa nanu Leitu i le alii ofisa a le JICA e avane se tupe, a leai ua fasioti o ia ae o le taimi lea ua agai sa‘o foi Mafutaga i le alii faiaoga ma fai i ai e avane le uila. Sa tu‘i loa e Mafutaga le gutu o lea alii ae fao le uila ma o le fefe tele foi o lea alii na ia tago a‘e ai i lona pulou ma le moli ma toe ave mo Mafutaga. O le alii o Leitu sa ia faaoolima foi i le isi alii Iapani, faaleaga le tioata i totonu o le taavale ma ave se pusa sa taatia i totonu. O le mae‘a o gaioiga a ia alii, na sosola ese mai ai loa mai le nofoaga o loo iai i laua na aafia. O le tau aofai o meatotino na ave e i laua ua molia e silia ma le $1000 tala Samoa, ma e lei faatinoina foi e i laua se faatoesega ia i laua na aafia poo le faalapotopotoga foi o loo galulue ai i laua na aafia.
Na fesiligia e le alii faamasino le pulega a alii ma faipule ona o le tulaga i le faataga o tupulaga ona inu i autafa o le auala poo le auala laupapa lea na tulai mai ai le soligatulafono.
E lei iai foi sa latou faaiuga ia i laua ua falepuipui ona e faapea se faamatalaga o loo talia muamua se iuga a le Faamasinoga. Saunoa Vui, ua atili ona matuia lea mataupu, ona o le faaoolima i tagata mai fafo o loo ofo mai la latou fesoasoani mo Samoa.
O moliaga e faasaga ia Leitu, o le faaoomanu‘a, lafo o upu taufaamata‘u e faaoo le oti ma le lafo o upu palauvale a o le moliaga o le faaoolima e faasaga ia Mafutaga se‘i vaganā ai le moliaga o le faomea o loo molia faatasi ai ma ua faamaonia uma ia moliaga i luma o le Faamasinoga. E 12 masina (tasi le tausaga) ua nofosala ai ia alii i le toese e tuli ai o la faasalaga e tusa o lea soligatulafono.