FAATALANOAGA – Afioga Seiuli Ueligitone Seiuli

Ole Tofi ole Itumalo mo lenei vaiaso na maua ai se avanoa e faatalanoa ai se tasi o sui ole Palemene le susuga ia Seiuli Ueligitone Seiuli mai le itumalo o Sagaga Le Usoga, lea e aofia ai afioaga o Malie, Afega ma Tuanai. Ole afioga foi ia Seiuli oloo avea ma Minisita lagolago ile afioga Papalii Niko Lee Hang ile Matagaluega o Galuega.

Fesili – O ā ni atina’e o lou itumalo ua tino mai talu ona e tulai mai ile tofi ole itumalo?

Tali – Ina ua ou tulai mai ile paeaiga lona 15 ole Palemene, e na’o le 8 lava masina na ou sau ai i totonu ona ole palota laititi. O la’u talosaga na ave i lo’u itumalo e toe tuu mai se avanoa ile paeaiga lona 16 lenei ona e lē lava se 8 masina e faia ai ni atina’e auā e puupuu le taimi. O atina’e lava sa naunau e fia faia mo le itumalo na mafua ai ona talosaga ile itumalo mo se avanoa ile paeaiga lenei, ole faaleleia lea o auala galue mo nuu e tolu ole itumalo, ole eletise ma le suavai mo nisi o aiga ua nonofo ai i uta. Ile taimi la lenei o lea ua amata atu atina’e ile faaleleia lea ole auala galue mo Afega tai, ole tausaga lenei ile tala ole tupe e maua ai se vaega tupe e faaleleia ai le auala galue mo le pitonuu o Vailoa i Malie, ae ole tala ole tupe ile tausaga fou ole a talosaga ai mo le auala galue i Afega uta. E fai faasolosolo lava nei atina’e auā e lē na’o lo’u itumalo lea e talosaga ile malo mo le faaleleia ai lea o auala galue, oloo talosaga ane foi isi faipule i o latou foi auala galue. Ole afioaga o Tuanai oloo feololo le latou auala galue, ole tausaga na tea nei na aga’i atu ai le LTA ma le matou asiasiga ma le Minisita mo le toe faaleleia ole auala lenei e fesootai atu i Leauvaa peitai oloo iai se tasi o matai ole afioga na ia faalavelaveina le galuega, e faapea o ia ole Sa’o ole aiga, ma e tatau ona totogi atu ele malo le tupe. Ole mafuaaga la lena ua toe tolopo ai le faiga ole auala ole afioaga o Tuanai, ae see atu le malo i auala galue o isi afioaga ua leva ona talosaga mai, auā ole malo e naunau lava e faaleleia vaega nei mo nuu ma afioaga, ae afai loa e iai se isi e faalavelave i galuega ale malo, ona agai loa lea ole malo mo nisi o galuega fai i isi afioaga.

Fesili – Ole ā se manaoga numera tasi o lou itumalo o iai nei?

Tali – O auala lava lo’u itumalo, ua toatele tagata ua aga’i ma nonofo i uta i faatoga, ma ole toatele lava o aiga oloo lelei pea le eletise ma le suavai ae pei lava o auala oloo manaomia ai le fesoasoani ile taimi lenei.

Fesili – E aafia lou itumalo ile vaevaeina o itumalo mo le isi faigapalota o loma nei?

Tali – Sa tau aafia, auā na faapea mai e tatau ona tuufaatasi matou ma Leauvaa, ae sa finau lava iai e lē tatau, o lea la ua toe talia le talosaga, ma e moni e lei pasia le tulafono ae o lea ua manino mai e tutoatasi lava le afioaga o Leauvaa, faapea foi matou i Sagaga Le Usoga i afioaga e tolu o Malie, Afega ma Tuanai.

Fesili – Ole ā se leo o lou itumalo faapea foi faifeau o lou itumalo ile tax a faifeau lea ua amata nei?

Tali E leai a se faifeau o lo’u itumalo ua faitio mai pe tetee ile mataupu lenei, ae o so’u lava manatu na’o a’u, sa tatau ile malo ona aua le avea i faifeau ae ave ile aulotu, auā e tofu uma lava aulotu ma latou komiti, ona faitalia lea ole aulotu ma fai le tupe ale faifeau latou, ae aveese le tax ale malo, auā foi ole faifeau o lea e faigaluega ile aulotu.

Fesili – Ole ā le finagalo o lou itumalo ile pili lea ua taoto nei ile Palemene mo le lisiina o fanua faaleaganuu?

Tali – E lagolago e lo’u itumalo le lisi o fanua ae ole upu lea e fefefe ai toeaiina o lo’u itumalo, ole Mokesi, poo le fai ai ole loan i luga ole fanua. Ia ua uma lava ona faamalamalama i nai toeaiina e lē mafai ona faia ai se loan i luga ole fanua, seia vagana ai se atina’e pei ole faletalimalo e faia ai i luga ole fanua, ae fai mai lava nai toeaiina, ia e tusa lava o lena ua mokesi po ua fai ai le loan.

Fesili – Ole mataupu lea ole a toe tuufaatasi ai nei le Soifua Maloloina, ole ā se leo o lou itumalo?

Tali – E iai nisi e fiafia ai a’o nisi foi e lē o fiafia, ae ole aotelega o finagalo o lo’u itumalo e fiafia ai auā e pei ua foliga mai ua tele pule ina ua vaelua le Matagaluega, ua tele leo, ae sapasapaia e lo’u itumalo le toe tuufaatasi ai.

Fesili – Ete lagolagoina le palota mai o tagata mai fafo atu o Samoa pe leai?

Tali – E lē lagolagoina e lo’u itumalo le palota mai o tagata i fafo ona e manatu lo’u itumalo, e lē o nonofo iinei tagata ia ma e lē o malamalama foi latou i mataupu o tutupu ai i totonu ole atunuu.

Fesili – E tatau ona iai se itu e agaia le malo pe leai?

Tali – E manaia lava pe iai se Itu Agai, ole itu lelei pe a iai se itu e agaia le malo, ina ia faatupu manatu ai ile malo, auā e lē o iloa lava ele malo pe sa’o uma ma tonu latou mea o fai nei, ae ole tulaga lelei pe a iai se Itu Agai ina ia aumaia foi nisi manatu lelei ile malo auā se mea lelei mo le atunuu.

Fesili – E tumau le malosiaga ole HRPP mo le isi faigapalota pe o taumatemate lea tulaga?

Tali – E lē o mautinoa ile taimi lenei auā o lea faatoa uma le lua tausaga, o lea lava e lelei faiga ale HRPP i lenei taimi peitai e faatoa iloa le malosi pe a latalata atu ile faigapalota, poo le toe tasi ole tausaga fai le palota ona faatoa iloa ai lea iina pe toe malosi pe leai auā e faalagolago lava i finagalo o tagata, afai lava e silafia e tagata e lē o lelei le taitaiga ole malo ele HRPP, ia o latou lava e faia le faaiuga.

Fesili – O fetaui le toe aumai ai e le malo ole tulafono lea ole Criminal Libel Law?

Tali – Masalo na toe aumai ele malo le tulafono lea ona ole page foi lea ole OLP, auā foi o a’u le isi tagata na aumai ele Page lea, ma fai mai o a’u e tolu a’u taavale, ole taavale ale malo ma a’u taavale private e lua ma e utu uma ele malo a’u taavale ia e lua. Toe lua foi a’u failautusi, ma o vaega nei e matuā leai lava se faamaoniga auā na fai iai isi tagata o taavale ale malo e utu i pepa ale malo, e leai foi ni failautusi a Minisita lagolago se’i vaganā ai Minisita, ia ae leai ni faamaoniga o ia tuua’iga. Ma ua fetaui lelei ai le toe aumai ele malo ole tulafono lenei.

Fesili – Ete lagolago ile tualaga lea na faia talu ai nei ile matagaluega o leoleo, le lē toe talia ai lea ona faigaluega faatasi se ulugalii poo se tamā ma sona atlii poo se afafine foi?

Tali – E ova ma le 20 tausaga na ou faigaluega ai ile malo, ma e lē ose tulafono fou le tulafono lenei, ua leva lava ona iai, o lea la ua amata ele ofisa o leoleo, ma e tatau foi ona faamalosia uma i isi matagaluega ale malo.

Fesili – O fetaui le tau ole soifuaga o iai nei ma le totogi amata o tagata faigaluega?

Tali – O lea lava e fetaui, pe a fua atu ile tau ole soifuaga, auā o isi lava aiga e faalagolago lava i faatoaga, ma e fua foi ile malosi o aiga latou, ae o lou itumalo o lea lava e fetaui.

Fesili – O lou afioaga i Malie le isi afioaga lea e faasā ai ona rent e ni tagatānuu o Saina ni faleoloa; ole ā se mafuaaga?

Tali – Ia e sa’o, auā foi o lea e iai le tulafono ale malo e faasā ai ona oatu ni tagata e lē oni Samoa ma faatū ni a latou pisinisi tetele e pei o wholesales ma supa maketi i totonu o nuu ma afioaga i tua, auā a oo atu loa tagata nei, o lona uiga ua faaletonu uma nai pisinisi laiti a tagata ole nuu. E iai le isi aiga ole matou nuu na tupu ai le vaega lea, ma sa matou fai ile faamasinoga ma aumai ai le faaiuga e sa’o le finagalo ole afioaga ona oloo iai le tulafono ale malo ua leva.

Fesili – Ae faafefea la le faleoloa ole Saina lea ua fai nei ise tasi o afioaga o lou itumalo, i Afega?

Tali – Pei a na ou fai atu muamua, o lea e iai le tulafono, ae mafai lava ona faataga pe a finagalo iai le nuu ma malilie iai le pulega a afioaga. Ae o matou la i Malie matou te lē manaomia ona ole matou alolofa i pisinisi laiti a tagata ole afioaga. Auā ole taimi lava na tatala ai le faleoloa tele ole Saina lea na faatu ile matou nuu, fai mai nai faleoloa laiti ole matou nuu, ua matua leai a ma ni faatau o toe maua, ia ole popolega lena, e moni lava o nai faleoloa laiti ae sa maua ai lava sina polofiti pe $20 tala ile aso e faasoasoa i meafai a lena aiga.

Fesili – Ole ā sau tapenaga mo le isi faigapalota ile 2021?

Tali – Ia e faamoemoe lava i finagalo o lo’u nuu, auā o latou lava sa fai mai oute alu, lea na ou manumalo ai ile palota laititi, ole matou nuu foi na fai mai oute toe alu foi ile paeaiga lenei, ia lea foi na ou alu ma ou manumalo ai. O lona uiga e faalagolago lava i finagalo o lo’u nuu ma lo’u itumalo, auā ole mea moni, ua leva na ou fia alu ile palota i aso a’o o’u faigaluega ai ile malo, ae taofi lava a’u e si o’u tamā, fai mai e aua oute alu i nei mea e tiga ai lo’u ulu. 20 tausaga o o’u vaaia le vaega fua fanua ale malo, ma sa ou naunau lava e fia tauva ai ile palota, ae fai mai lo’u tama, oute faamavae ae ou alu e fai la’u pisinisi ae aua ne’i o’u alu ile palota ona e maimau ai tupe. Ole palota laititi la na ou alu ai, oute lei logoina lo’u tamā, auā ana ou fai muamua iai semanu e faapea mai oute nofo, ae ua te’i lo’u tama ile faalogo mai ua ou manumalo ile palota laititi, oute manumalo ile isi aso ae ua ou te’i ua tu mai lo’u tamā ile isi aso mai Niu Sila. Ole isi la faigapalota o loma nei, ia oute faamoemoe lava ile finagalo o lo’u nuu aemaise ole ‘au aosinasina ma toeaiina matutua ole itumalo auā o a’u ia oute laititi.

Fesili – Ete toe alu i ile HRPP pe faaono suia se si vaega ete tauva ai ile palota o loma nei?

Tali – E lē o mautinoa la lena tulaga, auā na ou fesili lava ile matou nuu ile taimi muamua, ae fai mai oute alu ile HRPP. Lona uiga e faalagolago lava ile finagalo o lo’u nuu ma lo’u itumalo.