O se alii sa galue lē tumau i le kamupani faatau taavale a le Botany Cars and Finance i Samoa, sa lē mafai ona pulea lona loto ma iu ai ina faaoolima i lē ona le kamupani, ina ua fesiligia meatotino, ma faiga piopio sa ia faia a o avea ai pea o se tagata faigaluega.
O se mataupu sa tulituliloaina pea e le Samoa Times ina ua maua se faamatalaga, mai nisi o ana paaga. Sa maua se feiloaiga ma le alii Niu Sila e ona le kamupani o loo i Samoa, ma fesiligia i sana faamatalga i le mea na tupu.
Na talia foi e le SamoaTimes, le manaoga o le alii pule ina ia aua le faalauiloaina lona suafa. Ae o lana faamatalaga atoa lenei sa taumafai ina ia faaliliuina mo le mamalu o le tatou au faitau.
“Sa ou taunuu i Samoa i le vaiaso talu ai, o sa‘u malaga e masani ai ona ou alu e siaki ma vaai le kamupani i le atunuu. Ae o lo‘u taunuu ai sa ou iloa ai se faaletonu, i lē sa faaoolima ia te au. Sa ia faatauina le taavale i lona uncle e faagaioi ai lana taavale la‘u pasese (taxi).
O lena taavale ua fai lava si tele o le tupe e lei totogiina (behind on payments), talu ona ave, ma ua oo i se tulaga ua tatau ai ona toe faafoi mai, ae se‘i fai i ai se faiga e pei lava o faiga masani iinei.”
“O le taavale foi a le kamupani sa faaaogā e le tagata lea (sales rep), ua lē oo mai foi i totonu o le lotoā. Sa fesiligia lea alii poo fea o iai le taavale, ae sa ia tali mai o loo tu i lona aiga e lē o faaaogāina. Sa faatonuina ina ia alu e aumai, peitai ua fiu e tatali ona asia loa lea o lona aiga.
Na pepelo lea alii, auā e lei iai le taavale, ae sa ia aveina ma faaaogā e se tasi o ona aiga, ma o se tulaga e lei faatagaina e aiaiga o lana galue ai i le kamupani.
O le taavale sa tuu i ai mo ia e fealua‘i ai ma faaaogā e sau ai i le galuega. (company car).
“Sa ou faatonuina loa ina ia ta le fa i le afiafi o le aso lava lea, ua toe foi mai le taavale lea, afai ae lē toe foi mai, o le a lipoti loa i leoleo ma faaupu i ai, o le taavale ua leiloa poo ua gaoia.
E lē gata i lea ae sa faamalie foi i ai o le taxi a lona uncle, o le a lē toe aveina i tua ae o le a taofia e le kamupani, sei vagana ua totogi mai le tupe ua nofo aitalafu ai, e tusa ai ma le maliliega sa sainia.
Sa ioe i ai le alii faigaluega i le fuafuaga sa talanoaina, peitai i le afiafi lava lea e lei tāina le fa ae oo mai le taavale i le lotoa.
“ Sa iai i lo‘u mafaufau, o le a toe suia le faaiuga e fai mo le taavale a lona uncle, ona ua amanaia e le alii faigaluega le tuugatala sa fai.
O le taimi lava na ma faafesagai ai ma le alii lea, sa faateia ai a‘u ina ua tulai mai ma faaoolima loa ia te au. Na matuā fasi faalelei lava a‘u e lea alii. Sa ou lagonaina foi le tigaina ae lei mafai ona ou tali atu i ai.
“Na uma ona fasi a‘u, ona alu loa lea toe oso i le taavale a le kamupani sola ese ai loa.
Peitai e lei gata ai i lena, ae na paka le taavale i le isi itu o le auala, ona toe foi mai lea toe fai foi lana sauniga, masalo e lei lava lana fasi muamua ia te au, lea na toe foi mai toe faaoolima mai. “Ina ua mae‘a ona tupu lea tulaga, ona oo mai loa lea o le manatu ia te au, o le a iai nisi o suiga o le a fai i le kamupani.
Ae ui lava foi i le mea na tupu ia te au, ae o se fuafuaga lava foi ua leva ona vaavaai i ai, e tapunia Samoa ona ua oo atu i le 16 kamupani faatau taavale ua oo atu nei i totonu o le atunuu. Ua faamautuina ai la ma le manatu o le a se‘i fai se koma mo Samoa mo le 6 masina ona toe amata ai lea.
“Afai foi ae toe tatala le tautua i Samoa, o le a taumafai lava ina ia avatu iinei se tasi na te vaaia ma pulea le kamupani i le atunuu. O la‘u lea faaiuga ma lo‘u talitonuga e sologa lelei ma manuia ai le taumafaiga i Samoa.
O loo tumau pea le manatu maualuga e fia auauna pea mo le atunuu. Ua tatau foi ona iai ni puipuiga ma ni faiga e pei o Niu Sila, e faatautaia ai galuega faapenei i Samoa.”
O le taimi nei la o loo ua i leoleo le mataupu, ma ua fai la sina tigaina o le alii lea.
Samoa Times: Sa iai nisi aafiaga o le tagata faigaluega lea i le faiga o galuega ma le tautua ai o le kamupani?
Faatonusili kamupani: Ioe e iai, e lē gata i lea ae sa ou manatu foi e faamalolo ona o fuafuaga lava a le kamupani ina ia faaitiitia tupe faaalu. Sa faailoa foi lava i ai le tulaga o le a oo i ai, i le ma le isi foi itu ou te lei faafaigaluegaina le tagata lea, ae o lē sa pulea le kamupani i Samoa sa ia tuuina i ai le avanoa e galue ai. O le tagata foi lea e faapea sa faifeau, na iu mai foi i le aoga faafaifeau a le latou ekalesia.
Samoa Times: O tumau pea la lou fiafia e te asiasi i Samoa ma ona tagata pe leai?
Faatonusili kamupani: Ioe, o loo tumau pea lo‘u fiafia. O le matou aiga o le tamaitai Samoa, ua iai foi nai o‘u aiga Samoa. A o le isi tulaga e lē mafai ona aveesea, ona o le 90% o au paaga ma tagata o loo faaaogāina la‘u kamupani, o tagata Samoa lava. Ua savalia le 20 tausaga o la‘u kamupani, o le tele foi ia o tausaga o le matou sootaga, ma ua mafana ai lava le matou fesootaiga ma Samoa.
Sa taua foi e le pule o le kamupani, o se tasi foi alii Samoa sa tuuina i ai le faatuatuaga mo le puleaina ma le vaaia o Samoa, o loo sauni e tulai i le faamasinoga i le Aso Gafua o le vaiaso nei, aso fa i Samoa.
O aafiaga lava ma tulaga masani i le lē tausisia ma le faia o le amiotonu i galuega, atoa ai ma isi mafuaga e lē fia ta‘ua e le alii, lea ua sauni e tali i ai i le faamasinoga.
Mo le silafia e le tatou atunuu, o le kamupani lenei a le Botany Cars & Finance, a le alii Niu Sila lea, o ia lava sa tatalaina le faitotoa o kamupani faatau taavale mai fafo, na oo atu ma faavae lea auaunaga i Samoa.
Ina ua faato‘ā pasia lava ma aumai le faaiuga a le malo o Samoa e toe tatala ai le sā sa iai muamua mo le toe faaulufale atu o taavale taumatau le foeuli i totonu o le atunuu, o le uluai kamupani lava lea faatau taavale mai atunuu i fafo, na taunuu ma amata loa le galuega o le toe faatauina atu o taavale faaaogā (used cars) i totonu o Samoa.
O le fuafuaga a le kamupani o le a tapunia lona lala i Samoa, ua maua ai nei ma le avanoa mo aiga i Niu Sila e faatupe ai taavale o loo i le atnuu, ae totogi faavaitaimi i Niu Sila lava. E 15 taavale o loo i Samoa o loo fia faatau ese, ona tapunia ai loa lea seia iai se taimi o muamua e pei ona ta‘ua e lē ona le kamupani i Niu Sila ma Samoa.
E iai nisi o tulaga manaia sa oo i ai le talanoaga ma le alii pule, sa ta‘ua e lea alii le faiga faaalatua o loo fai nei e isi kamupani faatau taavale mai isi atunuu o loo faia i Samoa.
O se faamatalaga foi a lea alii, e tolu ni kamupani o loo suesueina nei e leoleo ma le komisi a Samoa i le taimi nei, ona o loo masalomia ni auala palapalā ma le lē sa‘o, o loo faaaogāina i fafo ma auina atu ai i Samoa le tele o taavale.
O le isi itu o loo agai foi i ai suesuega i Samoa, o le tau o loo faatauina ai i tagata lautele, aemaise o le leaga ma le lē faamoemoeina o taavale o loo avatu i totonu o le atunuu.
O se tulaga ua manatu o le a toe agai pea i ai se saililiga ma se tusitusiga i le lumanai e uiga i vaega e pei ona faailoa mai e le alii pule o le kamupani a le Botany Cars i Niu Sila ma Samoa.