“Ua taofia suesuega o tagata malaga mai fafo” Lemalu Dr Limbo Fiu
Ua le toe faia ni suesuega i tagata malaga mai fafo i le malae vaalele i Faleolo ma le uafu i Matautu-Tai i Apia mo puipuiga o le faamai o le swine flu, ina ua leai se alofaga o Samoa mai siama o le faamai ua oo mai lava i le atunuu ma ua pepesi i le va o tagata o loo nonofo ma alaala i le atunuu, ma ua le toe tuliloaina ai tagata malaga mai fafo e ulufale i le atunuu ma siama o le swine flu.
I se faatalatalanoaga ma le Faatonu o le vaega o togafitiga i le maota gasegase o Tupua Tamasese Meaole i Motootua le alii fomai le afioga Lemalu Dr Limbo Fiu, na ia faailoa ai le taofia o ia suesuega.
“Ioe ua le toe faia ona ua pepesi lava le faamai i le atunuu mai le isi tagata i le isi, ae ua le toe tuliloaina ua na o tagata malaga mai fafo”, na saunoa mai ai le alii fomai.
O le Aso Lua o le vaiaso nei o le a maua ai se isi aofaiga lata mai o tagata o le atunuu ua maua i le swine flu, ae o faamaumauga lata mai ua oo atu nei i le 124 tagata Samoa ua aafia.
Peitai ua ioe Lemalu ua sili atu le numera o tagata Samoa ua maua, ona o nisi e le o mafai ona iloa aua e le o oo atu i le falemai ae o loo usitaia fautuaga faalesoifua maloloina o le malolo lelei ma inu fualaau o tino gagase, maa taumamao ese ma tagata e lei aafia.
“O le mea moni lava ia ua toatele atu tagata ua maua i le faamai ae o fuainumera ua faailoa e 124 ua na o ni faamaumauga mai vaega (swaps) o loo ave i fafo mai tagata ua matua tigaina lava”, na faaalia ai e le faatonu o togafitiga.
Ua tapunia le nofoaga le tumau i le eleele fou sa agai i ai le atunuu mo le siakiina o latou mai le faamai, ona ua faaalia e Lemalu ua palasi le numera o tagata e fia maua se fomai ma ni togafitiga.
O le amataga o galuega sa oo lava i le tasi le afe tagata i le aso faasolo ane ai i le 700 ma le 500, peitai ua faaitiitia nei i le toa selau i le aso o le mafuaga lea o le toe foi o galuega uma i le maota gasegase autu i Motootua.
O falemai faaitumalo uma i Upolu ma Savaii ua tofu ma fualaau o le Tamil Flu ma isi vaega aua le tali atu i tagata ua aafia i auga o le faamai.
Peitai i le lipoti lata mai a le Matagaluega o le soifua maloloina ua taua ai ua tusa lava pe o le tagata e aafia i auga masani o le flu ua ave lava i ai ia fualaau, ina ia puipui mai ai i le aafia i le fulu o meaituaolo.
Faatali faamaoniga o tagata maliliu
E toatasi le tagata ua maliu i Samoa i le gasegase peitai e ono faaopoopo pe a maua mai le faamaoniga o le mafuaaga o le maliliu o nisi tagata se toatolu e aofia ai se tamaititi lea o loo iai masalosaloga o le soifua maloloina o aafiaga o le swine flu na maliu ai.
“E toatasi lava le tagata ua maliu na o si tina mai Vaipuna o Monica Schuster, ae o isi maliu o loo tatali se faamaoniga o suesuega o loo faia i Niu Sila”, na faaalia ai e Lemalu Dr Limbo Fiu.
O le tina lea na maitaga ae sa faia se taotoga ma faasaoina ai le ola o lana pepe o loo malosi, ma o loo tausia nei e lona aiga.
Faaalia e Lemalu sa tigaina tele le tina i le taimi na oo atu ai, ma sa taumafai lava e togafiti peitai sa le faamanuiaina taumafaiga, ae seia vagana lana pepe o loo malosi.
O tina maitaga uma ua iai se nofoaga faapitoa e vaai ai i latou mai auga o le flu, e pei ona taofia nisi o tina i le falemai mo togafitiga ona o auga masani o le faamai o le fulu, ae o le naunautaiga o le matagaluega e sili le puipuia nai lo le tau togafitia.