I le po o le taaloga a le aulakapi a Toga ma Niu Sila, sa ou nofo ma le popole ne‘i mea ane ua tele sikoa e manumalo ai le All Blacks ia Toga, ona amata fasi tagata papalagi mai lea o Toga mai Eden Park seia toe oo mai i Aukilani Saute.
Peitai ane, na saogalemu uma lea po, e leai lava se mea na tupu, se‘i vaganā lava latou ua tele naua le taumafa ‘ava malosi.
O le mea lea e ao ai lava ona tatou patipatia le taaalo o tama o le ‘au o le Ikale Tahi a Toga, momoli foi le faamalo ma le faafetai i le tapuaiga a le aiga tupu a Toga ma le mamalu o Toga o loo afifio ma papaao i Niu Sila aoao.
O le vaiaso nei, i le Aso Lulu aso 14 o Setema, o loo sauni ai le Manu Samoa ina ia taaalo ma le aulakapi a Namibia. Ia tatou talosia faatasi ia le sauni atu a le Manu Samoa. E tatau lava ona manumalo le Manu Samoa ia Namibia. Ae ui i lea e lē faigofie lea taaloga, ua malolosi uma ‘au ona o le Ipu a le Lalolagi lenei o loo tauva i ai. E leai se ‘au o tu faatamala, auā ua latou silafia uma, o loo maimoa le lalolagi i lenei tauvaga, ma e lē toe maua lenei avanoa mo le isi fā tausaga o i lumanai.
E ui lava e tatau ona manumalo le Manu Samoa ia Namibia, ae e lē tatau ona tatou manatu faatauvaa ia Namibia.
O Namibia o se atunuu mai Aferika, e tuaoi ma Aferika i Saute. E silia ma le 2 miliona le aofai o tagata o lenei atunuu.
O se tasi foi o atunuu sa pulea faakolone e Siamani, ae ina ua mae‘a le taua muamua a le lalolagi, ona toe pulea faakolone lea e Peretania, ma tofia ai e Peretania Aferika i Saute e vaaia Namibia.
E foliga tai tutusa foi pulega faakolone o Namibia ma talafaasolopito o Samoa. Na mulimuli ane maua le tutoatasi o Namibia mai Aferika i Saute i le tausaga 1990.
O le tausaga 1999 faato‘ā ulufale ai le aulakapi a Namibia i taaloga lakapi mo le Ipu a le Lalolagi.
E ui na mulimuli ulufale Namibia i taaloga lakapi o le Ipu a le Lalolagi nai lo le Manu Samoa, ae ua leva ona taaalo lakapi tagata Namibia ona o latou fesootaiga ma Peretania ma Aferika i Saute. Le Manu Samoa e, o outou māmā na. Ua tasi lava oe i lo matou faamoemoe. Afai e manumalo la outou taumafaiga, ia pulea o tatou lagona ma loto.
Ia tatou muamua sii le viiga ma le faafetai i le tatou Tapaau o i le lagi. Afai foi tatou te malolo, ia tatou malolo faatamalii.
O le vaiaso lenei a o tatou mulimulita‘i i taaloga lakapi o le Ipu a le Lalolagi, o loo gasolo mai lava le toatele o tagata mo le sailiga o se fesoasoani.
E ao lava ona silafia e le tatou Atunuu le faaletonu ua iai fesoasoani tau le Malo. Muamua ua lē toe faigofie ona maua se fesoasoani tau fale mai le Malo. E pei ona faailoa muamua atu i nisi foi o tusitusiga, o le aso 1 o Iulai na faamamalu ai e le Malo a Key ma lana vaega suiga o fesoasoani tau fale ma isi fesoasoani mai le faigamalo.
Ua lē toe faigofie ona maua ni fale mai le Malo. Ua faafaigata e le Malo ona toe aumai ni fale mo i latou o loo fia maua lea fesoasoani.
Ua sui e le Malo a John Key le faatulagaina o fesoasoani tau fale. E ao lava ona maitau e le tatou Atunuu, e lē fiafia le faigamalo a le National e faatino le fesoasoani tau fale.
O le mea lea ua sui ai le faavae e le Malo o lenei auaunaga, ma ua ave le faamuamua i le unaia o tagata ina ia o lava latou e saili ni fale mai pisinisi ma kamupani tuma‘oti.
O le faamoemoe foi a le Malo mo i latou o loo afifio i fale a le Malo, ia aua ne‘i silia ma le 3 tausaga o nonofo i ia fale. E mae‘a loa le tolu tausaga fesiligia loa pe aisea ua lē o ai e sue ni fale mai pisinisi ma kamupani tuma‘oti.
O le tali a le vaega faaupufai a le Leipa, afai e avea le Leipa ma faigamalo e toe faalēaogāina e le Leipa suiga ua fai e le faigamalo a John Key ma le National.
E faavae lenei fuafuaga ona o le matou talitonuga, o loo toatele naua tagata o loo manaomia le fesoasoani tau fale, ma o se aiā tatau a le tagata soifua le maua o lea fesoasoani i se auala faigofie.
O le unaieseina o tagata mai fale a le Malo, ma unai e o e sue ni fale mai pisinisi ma kamupani tuma‘oti, ona o le naunau a le Malo ia taofi le faaalu o tupe a le Malo i lea fesoasoani, ma o le talitonuga a le Malo e tatau lava ona tutoatasi le tagata lava ia.
O le uiga o nei suiga, ua faapea mai le Malo, afai o loo maua au tupe, ua tatau ia te oe ona e mafaia ona totogi lava le tau o le fale e te nofo ai lava oe, e aunoa ma le faamoemoe mai i le Malo e avatu ia te oe se fale.
Pagā lea, o loo toatele aiga, o loo faaletonu tupe maua ma le leai o ni galuega.
Afai foi o loo iai galuega, e maualalo lava totogi, ma e lē gafatia e ia totogi le tausiga o aiga ma le totogiina o le tau taugata mo fale mai pisinisi ma kamupani tuma‘oti.
Pau lava le auala e mafai ona toe suia ai nei suiga, o le sui o le faigamalo. Pau lava le auala e mafai ona sui ai le faigamalo – o le palota.
Peitai ane, e lē mafai ona e palota pe afai e te lei muamua resitala lou suafa i le lisi o le aupalota a Niu Sila.
E 300,000 le aofai o tagata Niu Sila e lei resitalaina mo faigapalota.
E tatau ona faamuamua lau resitala, ona faato‘ā mafai ai lea ona e palota i le aso 26 o Novema, pe a mae‘a taaloga lakapi mo le Ipu o le Lalolagi.