E Tauaso le Alofa (6)

Tusia: PLP

Faatalofa atu i le paia ma le mamalu o le aufaitau i lenei foi vaiaso. E ioe se talitonuga o loo maualuga le alofa ma le agalelei o le Atua i lo outou soifua manuia ma le faafualoa. Ia viia foi le Alii ona ua mafai ona maua lenei avanoa taua e toe feiloai ai foi e ala i le tatou fagogo pe o le tala faasolo o loo auina atu i vaiaso taitasi, auā lava le faamalieina o lau faitau. Ae alo mai loa o lenei o le a toe sosoo atu le Vaega Ono o le tatou tala ma ia manuia lava lau faitau i lenei foi vaiaso.
Na gata mai le tatou tala i le vaiaso lea ua tea i le taimi lea na aai ai Sinatala ma Rosalia ma le tama o Mativa i luga o le laulau ina ua uma ona tali le sua a le susuga i le faifeau o Solinuu ma lona faletua.
Ia manatua foi, o lea e aai le toatolu lea ae e pei ua ese faalogona o le tama talu mai lava le vaaiga lea sa taia ai ona mata i le taimi a o faia pese i le falesa, ma ua avea lava lea ma mafuaaga o le tolotolo malie ae o lagona suifefiloi i le teine o Rosalia, ae peitai e moni ai upu a le Saina.
‘Ua na ona tele o mea i le manava ae faigata ona tautala.’
Na pei e ola uma neura ma musele o le tino o Rosalia ina ua ia faalogoina le oomi atu o lona vae e le tagata ma na tasi lava lana mate o le vae o Mativa lea na ia oomiina na ia. Na mafua ona mate le teine ia Mativa, aua o lea e la te nonofo faatasi ma Sinatala i le itu e tasi, ma e faigata ona oomi mai e Sinatala lona vae. O le isi itu na ia mautinoa ai o Mativa, aua e foliga mai i lana faalogo o sina vaega o tumutumu o tamatamaivae lea sa papai atu i lona vae.
O le taimi lava na ia faalogoina ai le papai atu o le oomi lea, na suia atoa ai loa ma ona lagona. Na toe faafoi ona manatu i le vaaiga lava lea e tasi i totonu o le falesa. Toe mafaufau i le taimi na la savavali toalua mai ai ma Mativa ina ua uma pese ma tala a le tama na fai ane ia te ia. Toe tau ane ma ona manatu i le musu o le tama e aai faatasi ma le faifeau ma lona faletua, ona atili ai lava lea ona maualuga le saputu ifo o ona masalosaloga, e ese le isi auala lea e ui ane ai manatu o le tama malaga ia te ia.
E lei sese mafaufauga o le teine, aua o le tama o Mativa ua avea le taimi lea sa fevaaiai ai i totonu o le falesa ma auala ua le lelei ai ona faalogona. Ua pei ua avaga atu lona loto i le teine o Rosalia ae o lenei e lei iai ni aso o lana malaga.
A mea foi lenei teine matua lalelei toe poto e tausi lona mamalu i le va ma tagata. O lana tautala faaaloalo e valea ai le atamai o le toa aoaoina i upu ma le tomai faasoa.
Poo fea foi le tagata fia agelu e tau i le lagi, e fesasiai lava lona faatuatua pe a vaai i foliga momosi ma le maaleale o le tamaitai o Rosalia. O ona mata e pei e lanumoana, o lona laulu e seea sasao e gata mai i ona puimanava, ae o lona tino e le lapoa e le paee foi, ae o le fika lava o le tausala, e faatusaina o se rosa e tutasi mai le toafa. O ona puimanava e palasi lelei ma lona fatafata, ma ua atili onomea ai le taooto mai o lana masaga i le vaaiga o mata.
O nei mau vaaiga ua pei o se ie e taatia i malae i le mafaufau o Mativa, ma ua fai lea ma ala o le faaosoosoina o lona mafaufau e pei o le tautai ua taina ina ia tapena ana aupega ma sauni mo le lama.
Na uma ona aai le alii ma teine ona tutu lea i luga mo le faamaeaina o le tapenaina o ipu, ae o le taimi lea o loo sologa malie ai talanoaga a le faifeau ma lona faletua, ma ua leiloa se vaipanoa e gata mai ai lo la fiafia ina ua malilie o la loto i le ta piano a le alii o Mativa.
“Tala, tuu ia te au ipu na lea o le a ou alu atu e fufulu ae alu loa oe e tapena le potu mo Mativa, ua tatau foi ona alu atu ia e fai sana malologa”.
O le oso ane lea a Rosalia. “Leai, alu oe e tapena ona o lea ua ou amata fufuluina ipu, ae a uma loa ona tapena ona e sau lea e fesoasoani mai i le soloina o ipu, ae alu atu Mativa e sui ma vaai pe o a isi ana mea e fai, pe sili ai loa le fai o si ana moe”, o le tali ane lea a Sinatala. Na tonu i le mafaufau o Rosalia, e foliga mai e manaia le faatatau lea ua faasoa ane ai Sinatala ona ia savali loa lea i le potu ma amata loa ona teu le moega e malolo atu i ai le alii o Mativa.
E lei umi ona iai le teine i totonu o le potu ae tei i le faalogo mai ua toe pao atu le faitotoa ma le tilotilo mai o Mativa lea ua savali atu i totonu. “Lia faafetai lava a e lailoa a. Ae tuu ai loa o lea o le a ou alu atu e faauma ma faatulaga atu le vaega e tuu i ai lau ato.”
“Se aua e te popole, o lea o le a uma. Ae lelei pe a tuu ane lau ato i le tulimanu lena sei uma ona ou alu atu lea e teu lelei le tamai laulau lena e tuu ai i luga.”
Na fai lava tala a Rosalia ma moe ona lima i le tapenaina o le moega ae o lona tua lea e u mai i le itu lea e tu atu ai Mativa. Na tei le teine ina ua mili atu lona patua e le tama ma faapea atu i lona leo tau le lagona. “Faafetai lava, ae vaai oe tuu mai lea o le a ou faaumaina.
Ua toeititi ona ou malaia lea i lau afioga.” Na ea faafuasei i luga le teine ma faasao lana tu e foliga mai e tau tali mai ia Mativa, ae tei i le vaai mai o loo tuu le lima o le tama i lona gutu ma fesili atu ia te ia, “O fea lou potu”?
Sei tatou taliu atu i Samoa i le teine o Maumea ma le alii o Tala. Na tei Tala i le toe tu sasae ae i luga o le teine ma fai atu ia te ia ina ia faamatala atu le tala pe o le a toe tuli ia i fafo. E le gata i lea ae ua folafola e Maumea e toe nofo atu loa i ona autafa ona vaai loa lea i ai i le mea o le a oo i ai o le a ia valaau i lona tama. Na taumafai le teine e faalototele ia auā o lea ua vaai atu e foliga mai e ese lava le mafuaaga moni na naunau ai Tala ina ia alu atu i le latou fale, ae o lea e pei e faaauala atu i le mafuaaga o le malaga a Mativa i Niu Sila.
“Se malie lou loto, aua e te faapena. Nofo mai i lalo, ou te tauto atu e leai ma se mea e tupu i le po lenei Mea. Ae nofo mai i lalo ta te talanoa lelei ona ou te puipui ina nei faalogo mai se isi o le tou aiga o ta talanoa ona lagona mai lea o taua ma atili ai lava ona tele mai se isi faafitauli. Ae malie mai lou finagalo nofo mai i lalo ta talanoa”.
E ui i se naunau atu o Tala ina ia toe nofo ifo i ona autafa le tamaitai o Maumea ae ua leai. Ua atili ai ona faasasao le teine ona savali lea ua toso ane le isi tamai laulau o loo i totonu o lona potu ma nofo ai i luga, ae ua tuu pea Tala e nofo i luga o le moega.
Na toe manatua vave e Maumea le tele o mau faamatalaga na tuuaia ai le igoa o le ula lenei o Tala, aemaise ai foi o nisi o teine sa fananau ia te ia, peitai sa ia faafiti lava. O le ala lea ua faamalosia ai lava lona mafaufau ina ia iai se va o le la talanoaga, ma o le a ia le faatagaina lava le alii e nofo atu i ona autafa.
“Ia fai mai loa lau tala o le a tuai. Ua tatau foi ona e alu i fafo ma lou potu ina nei tei lava ua toe oso faafuasei mai lou tama poo lou tina i tua nei ona maua lea o taua. Ae lelei le fai mai o lau faamatalaga ona e alu ai loa lea”. Na iloa lelei e Tala e le toe tafa le finagalo o Maumea, ona faapea lea o ana upu amata. “E te iloa oe, masalo na o au lava lenei e iloa le mea lenei. E leai foi ma se isi o ona iloa le mafuaaga moni o le alu ese faatopetope o Mativa.
O lena e te iloa lelei lava le tulaga lelei o Mativa i lana galuega, ma e faigata foi ona tuu aua o se tagata e matua moomia tele e lana matagaluega ona o lona tomai ma lona agavaa i vaega uma aua le lumanai o le galuega.
Ae ui a i lea, ua le manatu lava le alii i nei vaega lelei talu ai e iai le mea lea e tupu”.
Na taofi le faamatalaga a Tala mo ni nai sekone ae tei i le fesili ane o Maumea. “O le a le mea ua tupu”? “Se e lelei lou onosai mai o lea e lei uma atu lau tala. E te iloa oe, aua e te ita. Ou te tatalo atu foi ina ia faatasi atu le Agaga o le Atua ia te oe ina ia e maua Lona filemu. Ae vaai oe Mea, o le mafuaaga moni o le alu o Mativa i Niu Sila, ona o ia lea e tau le igoa i le to a le afafine o le faifeau”.

E faia pea