E lē avea le matua o le soifua e papupuni ai le taumafai ma le mafai e toe ausia nisi tomai ma agavaa e maua pe a agai mo nisi aoaoga. O le mea moni lena ua faamaonia mai le soifua o le tina, ua 60 tausaga o lona soifua, o se tina ua iai fanau a ana fanau (grandmother), ae o lea ua ia ausia se matatia maualuga, o le avea ma uluai tagataaoga e faauu mai ma se faailoga PhD mai le iunivesite a Victoria i Ueligitone, i le polokalame o suesuega tau le Pasefika, poo le Pacific Studies.
I se pepa o faamatalaga na tuuina mai o loo ta‘ua ai se saunoaga a Dr Esther Tumama Cowley-Malcolm, le tina ua 60 tausaga o le soifua ae o lenei ua faauu ma le faailoga PhD, e lē o māmā i lona manatu le faailoga ua ia ausia. O se faaeaga maualuga ua ia maua, ae na te lagona le lotomaulalo ma le agaga faafetai, i le taimi e tasi o se lagona o le faaeaina, i le iloa, o ia o se tagata ua matua le soifua, ae o loo mafai lava ona avea ma tagata aoga.
O lona ausia o lenei laasaga tāua ae ua iai i ona tausaga matua o le soifua, e iai lona talitonuga o se mea lelei lea ua ia faia; ua ia faataatia se faataitaiga lelei mai se tagata matua, e tatau ona avea ma taitai, pe taulamua e fai se faataitaiga lelei ina ia faaa‘oa‘o mai ai i latou o mulimuli mai.
Sa aofia i totonu o suesuega a Dr Cowley-Malcolm mo lona faailoga ni sailisiliga loloto i le malamalamaga ma mafaufauga o mātua Samoa i mea, o le auala latou te tali atu ai i mea e tulai mai, o uiga malolosi ma le vaogata o fanauiti ua iai lenei vaitau, ma le aogā o se meafaigaluega ua taumafai e faauilavea pe faalaa ifo i ni mea e tutupu, le meafaigaluega poo le too ua faaigoaina o le Play Nicely.
Ta‘ua e Dr Cowley-Malcolm, o ana suesuega i lona faailoga ua iai nei, atonu o le tumutumuga poo le taualuga lea o matata eseese uma sa faagasolo mai ai lona soifua faigaluega – na muamua lava galue o se tamaitai tausi soifua, sosoo ai ina avea ma faiaoga, sosoo ma le galue i le vaega o a‘oa‘oga mo i latou o loo nofosala i le toese, seia oo foi ina auai i se suesuega sa faia i le iunivesite i mataupu tau le soifuamaloloina ma le sologa lelei o olaga o tagata Pasefika.
E ui i le tele o nei galuega sa galue ai Dr Cowley-Malcolm, ae o le itu sa isi ona tele i ai lona mafaufau i le faatinoga o nei tiutefai eseese, sa ia faatāua le auauna atu ma le tautuaina o tagata o le komiuniti.
O le faanaunauga lea o le tina na faia ai lenei faailoga, ina ia mafai ona ia toe faafoi atu sa auaunaga mo le komiuniti na ola ma soifua a‘e ai.
O le tina na soifua mai le pitonuu o Tokoroa, ma o ina foi na toe foi i ai Dr Cowley-Malcolm ao faagasolo ana suesuega, ma faia ni faatalatalanoaga ma nisi o mātua Samoa e to‘a 18, o nei mātua e iai a latou fanau laiti i le matutua e taitasi i le tolu tausaga le matutua.
O se vaega o lea suesuega, sa faaali ai i mātua le CD ROM lea o le Play Nicely, o loo faaali ma faamatala mai ai i mātua ma i latou o loo tausia fanau, nisi o auala aogā e mafai ona latou faafetaiaia ai ma pulea uiga malolosi vaogata o tamaiti.
Ma e talitonu Dr Cowley-Malcolm, e telē se aogā o lenei polokalame mo mātua a o taumafai e suia mālie mai i ai o latou mafaufau, auā o le toatele lava o nisi o mātua na faamatamata i le ata ma faaali foi o latou manatu, o le tele o taimi o loo telē se aafiaga o le auala o loo latou feutagai ai ma latou fanauiti ulavavale, ona o auala foi na tausi mai ai i latou e o latou mātua a o laiti, aemaise lava i le eseesega o tu ma aganuu sa ola mai ai Samoa, ma le auala foi o loo ola ai i Niu Sila nei.
E momoli atu ai le faamalo i lenei tina matua o le atunuu, mo le ausia o lenei faailoga tāua aemaise o se faataitaiga lelei ua ia faataatia mo isi uma fanau ma tagata matutua foi, o loo iai lava le avanoa e maua ai nisi tomai pe a iai le loto, ma le naunautaiga e saili mo se mafuaaga lelei. Mo le tina ia Dr Cowley-Malcolm, e lē o gata ai iinei lona taumafai, o loo iai foi se isi faailoga o loo agai atu iai isi ana aoaoga.