Ua faamatalaina e le Palemia o Samoa, Susuga Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, le gaioiga ua faia nei e le taitaiau o Fiti ua toe tofia e avea ma palemia le tumau o Commodore Frank Bainimarama, o se tagata ua leaga le ulu. E mafua le finagalo o Tuilaepa ona o vaaiga ua toe aliali mai nei i pulega a lea Malo tuaoi o le Pasefika, ina ua aumai le faaiuga a le faamasinoga o talosaga apili, ua manumalo le finau a le sa avea ma palemia o Laisenia Qarase lea na aveesea faamalosi lana faigamalo i se fouvale a le alii taitaiau o Bainimarama ma le fitafita i le tausaga e 2006.
E pei ona silafia sa tuuina atu se tagi a le palemia sa iai muamua na finauina ai le solitulafono o le gaioiga a le fitafita na aveesea ai lana faigamalo. Peitai na aumai le faaiuga a le faamasinoga maualuga, sa sosolo lava i ala o le tulafono le suiga na faatino e le fitafita ma le tofia o le faigamalo le tumau e le Peresitene o lea atunuu o Ratu Josefa Iloilo. Ae peitai ina ua toe apili le faaiuga, na aumai le faaiuga e solitulafono le faigamalo le tumau a le fitafita na filifilia e le Peresitene. O le mafuaaga lea o le togi i fafo e le Peresitene o le faavae o le atunuu o Fiti na pasia i le tausaga e 1997 ina ua tuanai le fouvale a le isi taitaiau o General Rambuka.
O le silasila a le Malo o Samoa i tulaga faaletonu ua aliali mai nei i upufai o Fiti, ua peiseai ua faatonutonu uma i le malosi o le fana ma le pulufana le pulega o le atunuu, ma ua iloa ai pe a faamatalaina le gaioiga ua faia e le peresitene sa iai se isi malosiaga sili atu na fautuaina le tulaga ua iai nei lea atunuu. Na aumai i le faaiuga a le faamasinoga apili ua tatau i le peresitene ona tofia se tagata e avea ma palemia le tumau poo se caretaker prime minister, e mafai ona ia tausia le toafilemu o upufai o Fiti a o tapena ai mo se faigapalota e toe sailia ai taitai o le atunuu. Sa faatonuina e le faamasinoga apili e le tatau ona toe filifilia le sa avea ma Palemia o Laisenia Qarase poo Bainimarama, ae filifilia se isi tagata agavaa.
Peitai na saunoa le alii Palemia o Tuilaepa, a faamatala i upu le gaioiga na faia e le peresitene e pei ona faaleaoga ai le faavae o le atunuu ae tutuli ma faamalolo faamasino o le faamasinoga, e pei sa tutu Bainimarama ma le fana gutuono ma faalala i le ulu o le peresitene, ona fai lea i ai, “A le faia le mea lea ou te fai atu ai, ua ou fanaina loa oe”. E ui ina faatonuina e le faamasinoga e aua nei toe tofia Bainimarama, ae na le logosaia e le peresitene, ae ua toe ave i ai le tofiga e tauave e le taitaiau o le fitafita, e pei ona ia tofia foi e le peresitene o ia lava, e avea ma Ao o le Malo. O le faigamalo faavaitaimi poo le faigamalo le tumau a Fiti ua faauluulu nei i le taitaiau e mo le umi e 5 tausaga. O lona uiga e faatoa maea i le tausaga e 2014 ma iloa ai pe o le a faia ai loa se palota tele a le atunuu.
Saunoa Tuilaepa, ua tatau i le taitai o le fitafita ona foi e faaauau ona tiute faafitafita ae tuu upufai o le Malo ia i latou e agavaa i ai. Ua fautuaina foi e le palemia o Samoa taitai o ekalesia e pei o le Metotisi ma le Katoliko ina ua taulamua i le faia o se fautuaga i le alii taitaiau ma lana pulega, aua e leai se isi e mafai ona foia le faaletonu ua na o tagata lava o Fiti.