Vave gaioiga e togafiti le vairusi ua maua ai le talo

Ua toe tele le talo i Samoa ile tuanai o tausaga e tele na fasi ai ele faama’i lega ma mou ese le talo ma le atunuu. Talosia ia vave maua suesuega ua faia i Siamani se’i iloa tonu ai le vairusi ua aafia ai le talo ole Samoa 2 ma le talofusi
Ua toe tele le talo i Samoa ile tuanai o tausaga e tele na fasi ai ele faama’i lega ma mou ese le talo ma le atunuu. Talosia ia vave maua suesuega ua faia i Siamani se’i iloa tonu ai le vairusi ua aafia ai le talo ole Samoa 2 ma le talofusi

Ole talo ole Samoa 2 ma le talofusi oloo aofia i ituaiga o talo oloo lelei lona aano mo le faatau atu i maketi i Niu Sila, Ausetalia ma Amerika. Peitai o lea ua iai talitonuga ole ausuesue i faama’i o laau tau faatoaga ole vairusi ua ta’ua ole  talovein cholorisis ua aafia ai le talo ole Samoa 2 ma le talofusi.

O foliga ole lau talo e vaivai e pei ona faamatalaina ele susuga Fofogafa Tolo Iosefa oloo galue mo le SPC le South Pacific Community o lona ofisa autu ei Fiti, ae o Fofogafa e faamautu i Samoa.

  Ose alii papalagi poto faapitoa i faama’i o laau tau faatoaga na ia siakiina talo ua aafia ma o lana silasila lea ile vairusi ua maua ai talo e pei ona faailoa atu. Peitai ole taimi nei ua ave vaega o talo ua aafia i Siamani e suesue atili ai ma faamautu ai loa le vairusi tonu ua aafia ai ia ituaiga oloo ola i Samoa.

Ua faamautu mai e Fofogafa e leai se mea e faapopoleina ai le aufaifaatoaga ma le atunuu ona e le afaina ai le i’o o talo ua aafia ae na’o le ola e foliga ua tuai ma lau e vaivai.

Ole vaiaso ua mavae na oo atu ai le vaega o laau toto poo le crop division a le vaega o suesuega o laau tau faatoaga i Nuu mo le siakiina o maumaga i Falealili ma Safata ua lipotia le aafia ile vairusi.

  O lea gaioiga na faatino ina ua mae’a ona faia se finagalo ole kapeneta e tapu ma faasa loa ona ave ni tiapula o talo mai Upolu agai i Savaii. Faaalia e se ofisa sinia ole pulega ole Faalapotopotoga o vaa a Samoa ole faaiuga foi a le kapeneta na logoina ai i latou ele Minisita le susuga Papalii Niko Lee Hang, e faatino loa le tapu.

Oloo iai le talitonuga ole gaioiga vave lenei ina ia mafai ona taofi le salalau ole vairusi.

Ua toe tetele le talo i Samoa ma ua tele ituaiga o talo. Ole toe maua ole talo e afua mai i taumafaiga a le Malo e toe maua lenei laau faatoaga o se matai’ai ae ole laau tau faatoaga foi e lelei mo tupe maua.

Ole faama’i lega na fufulu ai le talo niue ma isi ituaiga o talo sa maua muamua ile atunuu, ae o talo eseese ua totoina nei ele aufaifaatoaga ua toe vaaia ai le mau ole atunuu ile talo ma ua toe faatau atu i fafo.