Ua umusa faatasi lava le uafu ma lona fale mo pasese i Faleu Maono ile Aso Toonai ua tuana’i, 14 Aperila. O lesi lea faaopopoga ole galuega talu mai taimi ole tausaga talu ai na taumafai ai e faafou le uafu lenei mo le afioaga.
E le gata o tagata femalaga’i ile va o motu mai Upolu i Manono, ae o le tele o tulisi malaga atu i Aiga ile tai ma afea Faleu.
O tama fanau a le afioaga lea sa gafa ma le taumafaiga fita e fau le uafu lenei, le Susuga Levaa Priscilla Levi ma le susuga Tupa’I Zera Heem o le kampani kamuta a le Hammerock. O latou foi lea na tusia le ata o le uafu. Na mata’ina taimi o lenei galuega, ona ole faigata tele, talu le leai oni masini faa ona po nei sa mafai ona avatu i Manono mo lenei faamoemoe.
Talu ai e leai se uafu tele e tuta atu iai se vaa e avatu ai masini. Na faaaoga ai lava polo kaka e toso, ma falo ai laina mo le faasa’osa’oina o poloka sima, ae o le faalainaina ole umi o le uafu. E faatino uma nei galuega, mai le taimi pe o le tai ma e oo lava ina toe fana’e mai, o susu pea le aufaigaluega.
E a isi i lalo ile sami, ae a isi i luga o le pa’u ma tu mo le tosoina atu o poloka sima na fau i luga, ina ia maua lo latou malolosi atoatoa.
O lesi tulaga faigata tele na feagai ai ma le aufaigaluega, o le utiuti o lima na faatinoina le galuega lenei ile tau tuuina ile sami o poloka sima. O le galuega ua mae’a, o le itu sili lea ona taua na taga’i iai le pulega ole konekarate. E ui ina sa mana’omia le tau’au mai aumaga o le afioaga aua le fausiaina o le galuega.
Na sili ona faafetaia le fesoasoani tupe mai le nuu o Faleu, e $12afe tala. Na maitauina foi le alofa tula’i o le ekalesia Mamona ile latou $25afe tala, e ui ina o loo tapu ona faatuina lea ekalesia i totonu o Faleu. O le taimi nei, e na’o le EFKS, Metotisi ma le Katoliko o faataga ile nuu.
Ae na tamua lava le mealofa ale ekalesia a Iesu Keriso o le Au paia o Aso e Gata ai mole galuega ole uafu. Ile tala ile tupe o le galuega na fofogaina e le afioga a Lei’ataua Kilali Ala’ilima, sa mautinoa e le taitai ona gafatia e lea tinoitupe mai le ekalesia Mamona le tau o le galuega atoa. Ae peita’i e oo mai ile amataga o le 2018, ua maua le $226,400 ua mafai ona tuufaatasi i fesoasoani na tuuina mai.”
Na faafetai faapitoa e le afioaga o Faleu matagaluega ale malo, ma kamupani ma faalapotopotoga tumaoti, ia latou foai e aofia ai le 25afe a Mamona, Matagaluega o Tupe, e ala i le MWTI Ministry of Works Transport and Infrastructure, SPA Samoa Port Authority na foai mai le $50afe, UNDP United Nation Development Programme e $50afe, Canada fund e $60,700. O le fesoasoani a Niusila e $25afe mo le vaa ole nuu, faapea le fesoasoani a le Hammerock mo le ata o le galuega, aemaise le fesoasoani a Alii ma faipule o Faleu Manono $12,700. I le uma ai o le faapa’iaga ma feofoofoaiga o le taeao, ona faasolo atu ai lea i faaaloaloga o le ‘ava ma le taumafataga, faapea faaaloaloga masani ai ile va nonofo ai mamalo valaaulia, ae o faauluuluga o matagaluega ale malo na auai.
Mana’o Maono tai ia toe faaeleia le uafu i Manono uta
O le uafu lea i Manono uta e talitonu le sui o le malo ile nuu o Faleu, ia Lesa Tominiko: “o le uafu tuai i Manono uta, o le uafu tonu lena o le nuu. E tatau ona silasila iai le Minisita, ona e le o saogalemu.”
O le taunuu ai o vaa ile uafu i Manono uta, e tuta ane ile tama’i fale o loo faamalumalu ai pasese. Mo le taimi nei e silia ma le 100 aiga o loo aumau ai i Faleu, ile talanoa a Lesa, e to’atele tagata o loo faaaogaina le uafu lea i aso uma lava.
Ua faamauina foi e iai lava tagata faigaluega, ma tamaiti aoga e usu mai lava i vaafagota la’u pasese nei mai Manono ma faapena ona toe foi i tai ile afiafi.
