Ua 9 tausaga oloo faatalitali pea ile lagi le suavai

Le ulugalii ia Esau Fretton ma Muaute
Le ulugalii ia Esau Fretton ma Muaute

Ose tasi lenei o aiga e to’a sefulutolu (13) na uluai nofoia le fanua lenei i Tanumalala talu mai le tausaga e 2009 seia oo mai ile taimi nei, ma oloo faamoemoe pea ile suatimu e pa’ū mai le lagi i aso uma auā e lei oo atu iai se suavai paipa. Ole tina ia Muaute Faleseu ma lona toalua ia Lepale Esau Fretton oloo nonofo faatasi ai ma le la fanau ma fanau ale la fanau. O lenei aiga e leai se isi e faigaluega e maua mai ai se alagatupe mo le tausiga i aso taitasi ae faamoemoe uma ile faatoaga e pei ona iai le fanua e 9 eka le tele na aumai ise tasi o tauaiga ole tina ia Muaute oloo nonofo ai ma faato’a.

Ole molimau a lea tina e galulue i aso uma ina ia ola lelei faatoaga auā e na’o le pau lea ole alagatupe mo lona aiga, se’i vaganā foi ua asiasi atu si ana fanau oloo maupaolo i isi vaega o Samoa ona faatoa maua lea ose faasiliga mo le aiga. Ole faafitauli numera tasi o feagai ai ma lenei aiga ole leai lea ose suavai mai le paipa, e faatali le suavai ile lagi pe a timuga ae a oo ile taimi o mugala ona faatonu lea ole suavai mai i loli vai lea e $100 e faatumu ai le latou kalone, ae a utiuti le faasoa ua lē maua se $100 ona tatalo malosi loa lea ile Alii ina ia toulu timuga mo a latou kalone faatali vai.

A oo ile vaitau ole tulaga lelei ole tau e sili atu ma le selau tala le tupe e maua mai ile vaiaso e faasoasoa ile aiga, ae a faaletonu le tau ona utiuti foi lea ole seleni e maua mai ile faatoaga lea e $60 ile $80 tala ile vaiaso. Ole amataga ole tausaga na tea nei 2017 na faatoa ola ai lea aiga ile eletise poo le power ae ole moli fagu lava ma le moli matagi na ola mai ai talu le tausaga e 2009. E oo mai ile taimi nei e leai se TV e matamata ai i polokalame taitasi ma tala o mea o tutupu ai i Samoa aemaise ole lalolagi. A oo ina fia matamata le tamā ia Esau ise TV ona savalivali ane lea i ona tuaoi e matamata ai aemaise i taimi o lakapi ale Manu Samoa.

Ole tamā ia Esau ose tagatanuu ole malo o Fiti, e iai foi lona pito Siamani ae ua leva ona soifua a’e i Samoa nei. Na aoga Esau a’o laitiiti i  Lalovaea ae ole tina ia Muaute na aoga ai i Pesega lea na mafua ai ona feiloai a’o talavou ma fausia ai lo la aiga seia oo mai ile taimi nei ua ta’i 68 ai o laua tausaga.

E lei leva ona magalo mai le tamā ia Esau Fretton mai ile falepuipui i Tafaigata e pei ona sa tuli ai lona faasalaga mo le umi e 10 tausaga, ma e oo mai ile taimi nei oloo tauanau pea e Esau le tina ole aiga ina ia maua se avanoa e latou te malaga ai i Fiti e sailiili manū ai mo se manuia o aiga peitai e iai le talitonuga ole tina ia Muaute ole fanua lenei ua nonofo ai ua tuuina atu lava e se tasi o lona aiga ina ia galulue ai ma lana fanau, ole fanua foi lenei ole a o latou maua ai manuia.

Ole naunautaiga lava ole tina ma lenei aiga ina ia tupu ma ola lelei faatoaga auā o lo latou ola lea mo aso uma. O luma ane lava o lo latou fanua i autafa ole alatele e iai le fata e faatau ai a latou faatoaga e pei o aufa’i, esi ma le tele o fualaau’aina, o lona uiga e faalagolago foi le tele o vaega o nei faatoaga e taulia i tagata e faimalaga mai i taavale i lea vaega ole atunuu.

Ta’ua e lenei tina e ui ile maua ai i ma’i ole tino i nisi taimi ae maua lava le olioli mai ile Alii e galulue ai i aso taitasi ile latou faatoaga. Na taualuga le feiloaiga ale Talanoa Mai Samoa ma le tala ‘ata ale tamā ia Esau, ia atonu e maua mai sa’u small TV ia oe le tama tusitala.