Togi i fafo le su o le taufaaleaga, leai se piitaga i le au Stowers i Lano

O le tina talavou o Julianne Stowers na faasaga iai le su a le afioga Patele Muli’au Matulino, ma ona uso e toalua o faifeau foi i nisi o ekalesia Kerisiano i Samoa e pei o le ekalesaia AOG. Na faasaga foi le su i le faletelevise o le TV1 i Mulinuu na faasalalauina le faasilasilaga e taofia ai ona toe faaaoga e Muli’au, Tupa’i Farani ma Afa Mulitalo le faaiu o le Stowers
O le tina talavou o Julianne Stowers na faasaga iai le su a le afioga Patele Muli’au Matulino, ma ona uso e toalua o faifeau foi i nisi o ekalesia Kerisiano i Samoa e pei o le ekalesaia AOG. Na faasaga foi le su i le faletelevise o le TV1 i Mulinuu na faasalalauina le faasilasilaga e taofia ai ona toe faaaoga e Muli’au, Tupa’i Farani ma Afa Mulitalo le faaiu o le Stowers

O le tausaga e 2015 i le polokalame o le Lali a le TV1 na faasalalau ai se faasilasila na fautuaina ai Muli’au Matulino, Tupa’i Farani ma Afa Mulitalo oni faifeau uma i latou, e taofia lo latou toe faaaogaina o le faaiu o le Stowers.

O le mafuaaga lea na faaulu ai se tagi o se su a i latou ia e toatolu faasaga i le tamaitai o Julianne Stowers na ia ave le faasalalauga i le televise, faapea ma le faletelevise ona ua faaleagaina le tauleleia o Muli’au, Farani ma Afa i le faasalalauga. Na finau uma i latou i luma o le faamasinoga oi latou o suli o le faaiu Stowers o Lano i Savaii.

O le mau a Patele Muli’au o ia o le suli o John Stowers na uluai taunuu i Samoa mai Egelani i Peretania ile tausaga e 1839, ma faaipoipo atu ia Maria Matalena Toga Su’a o Lano i le aso 19 o Setema o le tausaga e 1871. Na faavae lana mau i le kopi o le pepa faaipoipo na tuuina atu i le aso 16 o Iuni 2017 e le ofisa o faamaumauga o tagata maliliu, o faaipoipoga ma tagata fananau.

Na molimau foi Muli’au o lona tama o Faiga Matulino Petelo. O le tama o lona tuaa o Petelo Su’a Stowers, o le tama o lona tuaa o Paulus Paulo, o lona tama o Charles poo Sale Stowers. O Charles o lona tama o John Stowers lea na molimau Muli’au na faaipoipo atu Charles Stowers ia Kalifonia Cecilia o Vaasili i Iva ile aso 4 o Novema o le tausaga 1869.

Na ia tuuina atu se faamaumauga o le faaipoipoga mai faamaumauga a le ofisa o le ekalesia Katoliko i Samoa e lagolago ai lana mau. Na ta’ua e Muli’au o Charles ma Cecilia e toatasi lo la alo o se alii o ia lea o Paulus Paulo na faaipoipo atu i a Talaesea maua ai le la tama o Petelo Su’a Stowers o le tama lea o lona tama o Faiga Matulino Petelo. O Paulus Paulo na ta’ua e Muli’au na faaee iai le suafa Su’a ma ta’ua ai o Su’a Paulo, ma o nisi o lana fanau e faaaoga le faai’u o Su’a ae o le latou faai’u moni lava o Stowers.

O le molimau a Patele Muli’au na ola uma ane lava ma isi ona uso e toalua o loo latou faaulu le su ma oni faifeau uma foi. Sa ola faatasi uma lava i Lano ma Julliane Stowers o loo faasaga iai le latou mataupu. Na ia ta’ua ile faamasinoga ao suesueina molimau na te lei silafia se faasilasilaga na faasalalau ile TV1 ae o nisi na latou iloa na logoina o ia. E taga tutusa uma le mau a Muli’au ma isi ona uso e toalua.

I le molimau a Julliane Stowers na ia faaalia ai i luma o le faamasinoga o lona tina o Susana o le afafine o Harry Stowers o se tasi o fanau a John Stowers ma Maria Toga. Na amata ona ia agai ile ofisa o faamaumauga o e fananau, maliliu ma faaipoipo ina ua ia faalogo pea o faaaoga e Muli’au le faaiu o lo latou aiga. Na oo ile ofisa o faamaumauga ma ia iloa ai ni suiga i faamaumauga ma ia fesiligia ai le pulega o lea ofisa o le Malo.

Na ia iloa i faamaumauga o le pepa maliu o Paulo o lona tama o Petelo ma ua iai ma le igoa o Salesa i faamaumauga. O ia suiga ua iai ma le pepa faatumu o le tagata na faia suiga peitai e lei sainia le pepa faatumu. Na fesili ile ofisa poo ai, ma faailoa ane ai o Patele Muli’au ae sa le sainia le pepa ona sa pisi tele Muli’au i lea taimi. O se tagata o le ofisa na sainia le pepa faatumu ma o lea tagata e leo toe galue ile ofisa o faamaumauga.

Na agai loa Julliane ma vaai se loia ile mataupu ma tusi ai le ofisa loia i le ofisa o faamaumauga. O le Pule o le ofisa le tofa Tuautu Kalepo na tusi ile aiga ma faailoa iai o faamaumauga a le ofisa o loo ta’ua ai o Charles, Charlie, poo Salesa o se tasi o fanau e faasino i a John Stowers ma Maria Toga.

  O Su’a Paulo foi na pau lea o le atalii o Charles. O nisi o faamatalaga a Tuautu i lana tusi na le fiafia ai le aiga o Julliane ona e faapea oni faaupuga malolosi ma le le faaaloalo, o le mafuaaga lea na manatu ai loa lo latou auaiga e faia se faasilasilaga faalauaitele poo se declaration e faasa’o ai le gafa o lo latou aiga.

Na toe tusi le Pule o le ofisa ile aiga ia Fepuari o le tausaga e 2015 ma faailoa iai ua toe faaaoga faamaumauga sa iai muamua ae aveesea suiga na faia i faamaumauga. O le itu tagi ma o latou aiga o loo nonofo i luga o le fanua o le au Stowers i Lano. Na faailoa e Julliane o le tele o lo latou fanua e fitu ma le tolu kuata eka, ma talu ona ola faatasi a’e i latou sa le faaaogaina lava e le itu tagi lo latou faaiu.

O se tasi o molimau e lagolago ai le mau tetee a Julliane o le tina o Meipo ua 79 tausaga o lona soifua.  O ia o se suli mai le tama o lona tama poo lona grandfather o Harry Stowers o se tasi o atalii o John Stowers.

O le uso o lona tama o Harry Charles poo Sale Stowers. Na ia ta’ua o Su’a Paulo o lona faaiu o Petelo o lona toalua o Talaesea ma e toalua le la fanau o Falani ma Petelo. Na ia faamatala e faapea ina ua maliu Talaesea na agai ane ai Paulo ma lana fanau e sulu ane i a Harry ona nonofo ai lea ma tuu ai lana fanau ae fai ma alu e asi lo latou aiga.

O se tasi o aso na alu ane ai Paulo ma le tina o Asia ma le fanau a Asia. Sa nonofo Paulo ma Asia ina ua talia e Harry e fau so latou fale ise vaega o le fanua o lo latou aiga e sosoo ma tuugamau o loo tatanu ai nisi o lo latou aiga. O le mau a Meipo na pau lava lea o le vaega o le fanua o loo nonofo ai nei i latou, ae o le eleele atoa o loo nonofo ai suli o Stowers.

E na te iloa foi Charles poo Sale ma o Su’a Paulo e le ose atalii o Charles. O Charles ma Silifono e toalima le la fanau ma o Vui Ausa’i le isi atalii o Charles Stowers. Na ia faaalia foi o le itu tagi o fanau a Asia na nonofo ma Paulo ua iai. O i latou foi e aofia ai ma le itu tagi o tagata mai Ga’utavai.

E iai foi molimau a nisi o le aiga le fanau a Charles Stowers na tuuina atu molimau e lagolago ai le mau a Meipo ma Julliane. O le faaiuga o iloiloga a le faamasinoga ua faaalia ai e le afioga Tafaoimalo Leilani Tuala Warren le faamasino na feagai ma le mataupu, ua talitonuina e le faamasinoga mau a Julliane ma Meipo ma ua manino i faamaumauga na tuuina atu oi latou moni o suli o le aiga o John Stowers.

Ua teena mau na tuuina atu e Muli’au ma le itu tagi ma ua manino i le faamasinoga o suiga na faia i faamaumauga e atagia ai nisi auala solitulafono. O le su e tasi le miliona o le tau faaleaga ona o le faasalalauga na faia i luga o le TV1 ua soloia ma faaleaogaina.