Ua tele tausaga o faatalanoa ma faia feutanaiga ile va o Malo ole Pasefika e aofia ai Samoa ile fausia o aiaiga mo le feagaiga o Fefaatauaiga o oloa ile va o atunuu e taua ole PACER Plus poo le Pacific Agreement on Closer Economic Relations.
Ua alualu suaga ole vaa tele i finagalo o taitai o Malo o lea ua faamautu le ioega a atunuu e iva ma ua saini aao e talia le feagaiga ua iai i totonu ma atunuu malolosi tamaoaiga o Niu Sila ma Ausetalia.
Ole isi lea o mafuaaga sa toso umi ai le sainia ole feagaiga lenei ona e manatu nisi atunuu ole Pasefika e tele atu faamanuiaga e maua e Niu Sila ma Ausetalia auā e le mafai ona tauva atunuu laiti ma ia Malo tetele.
O aiaiga ole feagaiga ua faailoa ai e tatau ona galulue faatasi atunuu ile unaia o tamaoaiga ma aoaoina lelei le au gaosi oloa i tomai e siitia maualuga ai le tulaga lelei o oloa ina ia maualuga ai le tulaga lelei o oloa ma mafai ona tauva ma Niu Sila ma Ausetalia.
O Vanuatu le atunuu oloo ilitata i aiaiga ole feagaiga ma ua le sainia e lea Malo mo le taimi nei. E faapena le Atu Malesala (Marshall Islands) faapea le Malo ole Federated States of Micronesia. O Fiti e lei tuuina atu sana faamatalaga tusitusia e faailoa ai sona finagalo ile feagaiga ma oloo talia se aso e maluelue ai loto o taitai o lea Malo.
Manatua foi o Fiti oloo faatuiese pea lona Palemia o Bainimarama ile iai o Niu Sila ma Ausetalia ile saofaiga ole Fono a Taitai o Malo ole Pasefika ma o Malo foi ia oloo lotolotoi ile feagaiga o fefaatauaiga ole PACER Plus.
Ua folafola mai le maua e atunuu ua saini aao oni vaega tupe e faitau miliona ma faitau afe e fesoasoani ia latou tapenaga ao lei taunuu le faagasologa ole faamautu ole feagaiga ile talia aloaia e atunuu ole Pasefika o aiaiga uma ole feagaiga.
Ose pepa o faamatala faalauiloa mai le Ofisa ole Malo o Samoa ua faailoa ai ole saini aao ole Minisita o Fefaatauaiga o Samoa le afioga Lautafi Fio Selafi Purcell, ole taliaina foi lea e Samoa ole feagaiga ona ole ogatasi ma tapenaga uma ale Malo mo le siitia o oloa gaosi mo le auina atu i fafo e faatau ai. Ole asosi ole au gaosi oloa ose isi lea tapenaga taua a Samoa mo le faatauva ma oloa gaosi a isi atunuu ole pasefika.
E pei ona silafia ua tele faaaliga o oloa a Samoa ua faia i Niu Sila ma Ausetalia ma oni faaaliga ua faamautu ai avanoa lelei mo le au gaosi oloa a Samoa e faatau i nisi o kamupani i fafo a latou oloa.
Ole fono a Taitai o Malo ole Pasefika ole a usuia i Samoa ile vaiaso muamua o Setema o lenei tausaga 2017 ole a saga faamautu ai vaega uma ole feagaiga ua sainia e Samoa ma isi atunuu ole Pasefika e pei o Tonga, Atu Kuki, Kilipati, Nauru, Solomona, Tuvalu, Niue, Niu Sila ma Ausetalia.
Ole feagaiga e le gata ina fefaatauai ai oloa ile va o atunuu laiti ae faapea foi i fefaatauaiga ile va ma Niu Sila ma Ausetalia.
